Norveç’te “savaş bütçesi”ne tepki: ‘Barış ülkesi’ yanlış yöne gidiyor

Mahmut ALGÜNERHAN
Oslo

Yılın son aylarının gelmesiyle birlikte birçok ülkede hükümetler 2025 Bütçe tasarılarını meclislere sunmaya başladılar. Özellikle Avrupa’daki bütçelerde silahlanmaya ayrılan payın giderek arttığı görülüyor. NATO üyesi Norveç’te de benzer bir durum yaşanıyor.

Norveç hükümetinin 2025 Bütçesi teklifi, “Silahlanma bütçesi” olduğu gerekçesiyle tepkilere yol açtı. 19 kurum ve kuruluş bütçe teklifine karşı başkent Oslo’da eylem yaptı.

NATO’yu Durdur, Barış ve Özgürlük İçin Uluslararası Kadınlar Birliği, Barış İnisiyatifi ve Barış için Büyükanneler isimli örgüt ve inisiyatifler tarafından düzenlenen ve ekonomik masrafları “Norveç Barış Konseyi” tarafından karşılanan eylem, meclis önündeki Eidsvolls Meydanında çarşamba akşam saatlerinde başladı.

Eyleme yüzlerce kişi katılırken yapılan konuşmalarda hükümetin sunduğu bütçe önerisinin “Yeniden silahlanma bütçesi” olduğu belirterek, “Savaş bütçesi yerine iklime, silaha değil refaha yatırım yapılması ve yeniden silahlanma çılgınlığının durdurulması” istendi.

Konuşmalarda “Norveç’in askeri bütçesi önümüzdeki on iki yıl içinde 611 milyar krondan fazla artırılacağı” belirtilerek, “Militarizm dünya çapında güçleniyor. Büyük güçlerin doğal kaynaklar üzerindeki hakimiyet ve kontrol mücadelesi bizi yanlış yöne sürüklüyor. Soğuk Savaş’tan sonra hiçbir zaman şimdiki kadar çok silahlı çatışma yaşanmadı ve göç eden insanların sayısı da artıyor” denildi.

SİLAH ENDÜSTRİSİ 'BÜYÜK BİR KİRLETİCİ’

Ayrıca dünyada ekonomik eşitsizliklerin arttığı belirtilerek, “Devletlerin toplumsal ihtiyaçlar yerine silahlanmaya daha fazla öncelik verdiği; iklim ve çevre tahribatının da çağımızın en büyük tehditleri arasında yer aldığı”na dikkat çekildi. Silah endüstrisinin bu tahribata katkı yapan “büyük bir kirletici” olduğu, barış zamanında bile militarizmin bir iklim felaketi olduğu belirterek, “Savaş çıktığında sadece insan yaşamının değil, aynı zamanda yerküremizin ve insanlığın yaşam koşullarının da yok edildiği” vurgusu yapıldı.

"NORVEÇ GEMİLERİ ASYA SULARINDA GEZECEK"

Norveç’in yeniden silahlanması, giderek daha güvensiz ve çatışmacı hale gelen dünyanın ayrılmaz bir parçası olarak görülmesi gerektiği belirtilerek, “Norveç gemileri Asya sularında devriye gezecek ve NATO ile Çin arasındaki cephelerin daha sert olmasına katkıda bulunacak. Devlete ait silah üreticileri İsrail’in Gazze’deki soykırımına katkıda bulunuyor. İsrail’in Filistinlilere ve Lübnan’a karşı savaşı bütün bir halkı, bütün bir bölgeyi tehdit ediyor ve durdurulması gerekiyor” denildi ve “Savaşa hazırlamanın değil, barış zamanı olduğu” söylendi.

Eylemde konuşanlardan “Filistin Eylem Grubu”ndan Rami Samandar da “Sadece silahlanmaya öncelik veren devlet bütçesine karşı durmuyoruz. Aynı zamanda devletimizin çok ötesine geçen korkutucu bir gelişmeye de karşıyız. Ülkemiz de dahil olmak üzere giderek daha fazla ülkenin yeniden silahlanmaya, daha fazla güce ve daha fazla kontrole başvurduğu bir gelişme. Sanki silahlar gerçek bir barışa yol açacakmış gibi! Barış ülkesi olarak bilinen, diplomatik bağlılığıyla tanınan Norveç, şimdi yanlış yöne gitmeye çalışıyor. Milyarlarca doları orduya ayırıyoruz ve aynı zamanda yardıma bağımlı olanlara verdiğimiz desteği de kesiyoruz” dedi.

“Yeniden silahlanma ilk bakışta güvenli bir çözüm gibi görünebilir, ancak gerçek öyle değil” diyen Samandar, “Daha fazla silah yalnızca daha büyük çatışmalara yol açar. Çapraz ateşte kalanlar ise politikacılar ya da askeri liderler değil, masum siviller, çocuklar ve ailelerdir. Sesimiz açık ve gür çıkmalı. Silahlarımızla siviller öldürüldüğünde gözlerini kapatan veya başka yere bakan bir ulus olmayı reddediyoruz. Paramız hayata son vermeyi değil, hayat kurtarmalı. Hükümetin bunu anlaması gerekiyor. Silahlar cevap değil. Hayatı yok eden değil, hayatı inşa eden bir politikaya ihtiyacımız var. İnsan hayatına saygılı, iklime ve barışa saygılı liderlere ihtiyacımız var” dedi.

NORVEÇ ABD’DEN SAVUNMA FÜZESİ SATIN ALACAK

Öte yandan Norveç Haber ajansı NTB’nin 28 Ekim tarihli haberine göre Norveç, ABD’den 4 milyar kronluk AIM-120C-8 AMRAAM adlı yeni hava savunma füzesi satın almak için anlaşma imzaladı.

Norveç Savunma Bakanı Bjørn Arild Gram, bunun Norveç Silahlı Kuvvetlerinin bugüne kadar gerçekleştirdiği en büyük silah alımlarından biri olduğunu belirterek, “Bu, Norveç'in güvenliğine katkıda bulunan önemli bir satın almadır. Daha fazla ve daha yeni füzelerle Norveç Silahlı Kuvvetlerinin Norveç'i hava saldırılarına karşı koruma konusunda daha iyi bir yeteneğe sahip edecek” ifadelerini kullandı.