Alaşehir'de madene, Latmos'ta taş ocağına mahkeme dur dedi

Özer AKDEMİR
İzmir

Manisa Alaşehir’e bağlı Bahadır Köyü yakınlarında Koza Altın AŞ tarafından yapılması planlanan Antimuan Madeni Açık Ocak İşletmesi projesi için verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararı Manisa 1. İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi. Karar maden projesi için olumsuz görüş bildiren bilirkişi raporuna dayandırıldı. Aydın'ın Söke ilçesinde bulunan Latmos Dağı'nda Kale Maden AŞ tarafından işletilen Feldspat, Kuvars ve Kuvarsit Ocağı Kapasite Artışı Projesinin iptal kararı Danıştayda onaylandı.

Alaşehir’in içme suyu kaynaklarına yakın alanda işletilmek istenen maden için Manisa Valiliği 2 Kasım 2023’te “ÇED Gerekli Değil” kararı vermişti. Alaşehir Doğa ve Çevre Gönüllüleri Derneği ve yörede yaşayan ve çoğunlukla çiftçilikle uğraşan köylüler ise bu karara karşı dava açmıştı.

Davada Alaşehir ovasındaki verimli tarım arazilerine dikkat çekilerek dört mevsim tarımsal üretim yapılan bu ovada madencilik faaliyetinin ciddi zararlar oluşturacağı belirtildi. Kentin su ihtiyacının Gediz havzasındaki yer altı sularından karşılanıyor olması da iptal gerekçeleri arasındaydı.

Firma ve Valilik ise “ÇED Gerekli Değildir” kararının yasa ve yönetmeliklere uygun olduğunu, çıkarılan cevherin maden alanında zenginleştirme işlemine tabi tutulmayıp Tokat’ın Turhal ilçesindeki yine Koza AŞ bünyesinde faaliyet yürüten Özdemir Antimuan Madeni İşletmesine nakledileceğini iddia etti.

Manisa 1. İdare Mahkemesi bilirkişi keşfi raporundaki gerekçelere dikkat çekerek oy birliği ile projenin hukuka aykırı olduğuna karar verdi. Mahkemenin gerekçelerinden bazıları şunlar:

• PTD raporunda hidrojeolojik değerlendirmeler önemli eksikler içeriyor.
• Madencilik faaliyetiyle dağ, yamaç vb. değiştirilerek çukurlar açılacağı, stok ve pasa depolama sahalarıyla yüzey topografyasının değiştirileceği, bu etkinliklerin yüzey ve yeraltı sularını olumsuz etkileyebilir.
• Kütlesel toz emisyonları raporlarda eksik hesaplanmış.
• Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği açısından uygunsuzluk bulunuyor.
• Evrenli içme suyu sondajının memba tarafında kalan tesisin asit maden drenajı riskleri değerlendirilmemiş.
• Madencilik faaliyetleri sonucu oluşacak ormansızlaştırılma nedeniyle yer altı suyu fakirleşecek, su kalitesi bozulacak.
• Amenajman Plan verilerine göre bölgedeki orman varlığı toprak koruma amacına yönelik. Maden faaliyeti ormancılık çalışmaları açısından sakıncalı görülüyor. Madenin habitatın doğrudan kaybı, bozulması ve parçalanması nedeniyle ekosistemin bozulmasına neden olacağı, faaliyetin bölgenin flora, fauna ve biyolojik çeşitliliği üzerinde olumsuz etki yaratacağı belirtiliyor.

Davanın avukatı Yıldıray Çıvgın maden projesinin Alaşehir'in içme suyuna çok yakın olduğuna dikkat çekerek “Zaten sadece 3 yıllık bir işletme olacak ve bölgedeki ormanı yok edecekti. Umarım Danıştay’dan da aynı karar çıkar” dedi.

LATMOS’DAKİ YIKIMA DANIŞTAY DA DUR DEDİ

Aydın Söke’ye bağlı Çavdar Köyü yakınlarında Kale Maden AŞ tarafından işletilen Feldspat, Kuvars ve Kuvarsit Ocağı Kapasite Artışı Projesinin iptal kararı Danıştayda onaylandı. Aydın 1. İdare Mahkemesinin projenin kapasite artışını reddeden kararına karşı yapılan itiraz reddedildi.

Dünyanın nadir jeolojik oluşumlarından sayılan gnays kayaları, bu kayalardaki mağaralarda ve kaya diplerinde bulunan 8 bin 500 yıllık kaya resimleri ile eşsiz bir coğrafya olan Beşparmak (Latmos) Dağı aynı zamanda fıstık çamları, zeytinleri ve meyveciliği ile bin yıllardır yörede yaşayanlar için bir yaşam kaynağı. Neolitik Dönem’den günümüze kadar insan yerleşimlerine ait birçok arkeolojik eserin bulunduğu yörenin jeolojik yapısı, tarımsal önemi ve su kaynakları nedeniyle milli park ve jeopark ilan edilmesi için yıllardır uğraş veriliyor. Maden işletmeleri ise bu süreçte dağı delik deşik etti.

Latmos Platformu tarafından kararla ilgili yapılan açıklamada “Latmos Platformu açtığı bu davayla Çavdar Mahallesi ve çevresinde sadece tabiat varlıkları, yeraltı-yerüstü su kaynakları, çam fıstığı ormanları, zeytinlikleri değil aynı zamanda 1. Derece Çatıdındere Arkeolojik Alanı’nı da vahşi madencilikten kurtarmıştır. Hukuk, biz işletirsek var” dedi.