Mardin, Batman ve Halfeti’de kayyımların karnesi

İçişleri Bakanlığı, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) yönetimindeki Mardin Büyükşehir Belediyesi, Batman Belediyesi ve Halfeti Belediyesine kayyım atadı. Kayyım atamalarına tepkiler sürerken önceki atamalar ve kayyımların usulsüzlükleri tekrar gündeme geldi. Başlangıcından bugüne kayyımların karnesini derledik.

21 Temmuz 2016’da ilan edilen olağanüstü halde (OHAL) ilk kanun hükmünde kararname (KHK) ile birlikte Demokratik Bölgeler Partisinden (DBP) 98 belediyeye kayyım atandı. 4 Kasım 2016’da HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın aralarında olduğu HDP'li 12 milletvekili gözaltına alındı, 9’u tutuklandı. Sonrasında bu sayı 15’e çıktı. 17 Temmuz 2018’de sona eren OHAL sürecinde, 16 Nisan 2017’de AKP hükümet sistemini düzenleyen bir referanduma gitti. Referandumla “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” kabul edilerek tek adam rejimi inşa edildi.

İKİNCİ KAYYIM SÜRECİ

Tek adam rejiminin inşasıyla OHAL döneminde uygulamaya konulan politikalar kalıcı hale getirildi, bu süreçte 27 milletvekili 67 kez gözaltına alındı, bazıları tutuklandı. 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde HDP’nin kazandığı 65 belediyeden 6’sının başkanına mazbata verilmedi, 19 Ağustos 2019’da kayyım atanmaya başlandı. Mardin, Diyarbakır ve Van Büyükşehir Belediyelerine atanmaya başlanan kayyımlar, toplamda HDP’li 48 belediyeye atandı.

KAYYIM GİRİŞİMİNE VAN DİRENİŞİ GERİ ADIM ATTIRDI

Kayyım atamadaki ısrarını sürdüren AKP, kapatma davasıyla karşı karşıya olan HDP’den sonra Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisinin (DEM Parti) 3’ü büyükşehir olmak üzere 10 ilde kazandığı 75 belediyeye kayyım atama girişimini, seçimin hemen ardından devreye koydu. Seçime girme yeterliliğine sahip olduğuna yönelik mahkeme kararına rağmen, AKP’lilerin girişimiyle, Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanlığına seçilen Abdullah Zeydan’a “Seçilme yeterliliğine haiz olmadığı” yönünde aynı mahkemeden karar çıkartıldı. Ancak Van halkının, irade gasbına karşı günlerce direnmeyi sürdürmesinin ardından AKP karardan vazgeçti, Zeydan’a mazbatasını vermek zorunda kaldı.

HAKKÂRİ’DEN SONRA ESENYURT’A KAYYIM

Kayyım atama politikasından vazgeçmeyen AKP, 3 Haziran’da Hakkâri Belediyesi Eş Başkanı Mehmet Sıddık Akış’ı gözaltına alarak belediyeye kayyım atadı. Kentte günlerce direnişler sürdü. AKP, Kürt siyasi hareketinin kazandığı belediyelere kayyım atama uygulamasını CHP’li belediyelere yönelik de sürdürdü. 31 Mart seçimlerinde “kent uzlaşısı” ile CHP’den seçilen İstanbul Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer tutuklandı, yerine kayyım atandı.

4 KASIM'IN YIL DÖNÜMÜNDE KAYYIM ATANDI

AKP’nin ortağı MHP’nin başlattığı 'yeni' süreç tartışmaları devam ederken, HDP'nin eski eş genel başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile milletvekillerine "siyasi darbenin" yapıldığı 4 Kasım’ın 8’inci yıl dönümünde, DEM Partili Mardin Büyükşehir, Batman ve Halfeti belediyelerine kayyım atandı.

KAYYIMLARDAN GERİYE YOLSUZLUK, BORÇ VE USLSÜZ ATAMALAR KALMIŞTI...

MARDİN’DE AHMET TÜRK’E ÜÇÜNCÜ KEZ KAYYIM

HDP’nin desteğini alan Ahmet Türk, 2014 yerel seçimlerinde Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı oldu. 2016’da OHAL sürecinde, "terörle bağlantılı oldukları" iddiasıyla HDP’li birçok belediye başkanı görevden alındı. Bakanlık, Ahmet Türk’ü bu süreçte görevden alarak yerine kayyım atadı. 2016’da Mardin Büyükşehir Belediyesine kayyım olarak dönemin Mardin Valisi Mustafa Yaman geldi. Mustafa Yaman, belediyeyi 2019 yerel seçimlerine kadar yönetti.

2019 yerel seçimlerinde Ahmet Türk, HDP’nin adayı olarak yeniden Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı oldu. Kürt siyasi hareketinde önemli bir isim olan Türk seçimleri yeniden kazandı. İçişleri Bakanlığı, görevde kısa bir süre kalan Ahmet Türk’ü, Ağustos 2019’da yeniden görevden aldı ve yerine bir kez daha kayyım olarak Mustafa Yaman’ı atadı.

KAYYIMA 540 MİLYONLUK YOLSUZLUK SORUŞTURMASI

Kayyım Mustafa Yaman bu süreçte yolsuzluklarla gündemden düşmedi. Yolsuzluk iddialarına rağmen uzun süre görevde kalan eski Mardin Valisi ve kayyım Mustafa Yaman, 10 Haziran 2020’de görevden alınarak mülkiye müfettişi yapıldı. Görevden alındığında belediyeye 1 milyar 180 milyon TL borç bırakan Yaman’ın yerine ise Mahmut Demirtaş atandı.

Mustafa Yaman’ın görevden alınmasıyla birlikte belediyede mülkiye müfettişleri tarafından yapılan incelemeler sonucunda soruşturma ve dava açılmıştı. İncelemeler sonucunda eski kayyım hakkında iki ayrı soruşturma açılmasına daha karar verilmişti. Mustafa Yaman’ın da aralarında bulunduğu 72 kişi hakkında, 540 milyon değerindeki 36 ayrı ihalede usulsüzlük yapıldığı iddiasıyla soruşturma açılmıştı.

Yeni kayyım da diğerlerinden çok farklı değildi. 2019 yılında 420 milyon TL (bir önceki kayyımların borcu) olan belediye borcu, 31 Mart 2024 tarihine kadar 1 milyar 379 milyon 366 bin 412 TL’ye çıktı.

Ahmet Türk, 2024 yerel seçimlerinde Mardin Büyükşehir Belediye Başkanlığı için DEM Parti adayı olarak yarıştı. Seçim sonucunda AKP adayı olan, daha önce valilik yapan ve bölgeyi çok iyi bilen Abdullah Erin’e karşı yüzde 57,40 oy aldı ve Devrim Demir ile Belediye Eş Başkanlığına seçildi. Şimdi ise Türk'ün yerine üçüncü kez kayyım atandı. Kayyım, Mardin Valisi Tuncay Akkoyun oldu.

BATMAN’DA HÜDA PAR İŞ BİRLİĞİ TUTMADI, KAYYIM ATANDI

Batman’da ilk kayyım ataması, 1 Eylül 2016 tarihinde çıkarılan KHK ile, DBP’li Eş Başkanlar Sabri Özdemir ve Gülistan Akel’in yerine Vali Yardımcısı Şevket Aksoy'un getirilmesiyle gerçekleşti.

31 Mart 2019 yerel seçimlerinde ise HDP'nin adayları Mehmet Demir ile Songül Korkmaz, yüzde 66 oy alarak Batman Belediyesi Eş Başkanları seçildiler. Eş Başkanlar, 11 ay görevde kalmalarının ardından 23 Mart 2020 tarihinde görevden uzaklaştırıldı, yerlerine kayyım olarak Batman Valisi Hulusi Şahin atandı.

Kayyım Hulusi Şahin’in ilk icraatı 29 Mart 2020 tarihinde belediyenin web adresinden Kürtçe dil seçeneğini kaldırmak oldu. Kayyımın Kürtçe düşmanlığı caddelerde yayalara öncelikli geçiş hakkının tanınması amacıyla Kürtçe yazılan “pêşî peya” (önce yaya) uyarılarını kaldırmakla sürdü. 2007 yılında Fatih Mahallesi’nde bulunan Kine Em Parkı’na yerleştirilen Kürt şair Cegerxwîn’in büstü 21 Haziran 2022 tarihinde kaldırıldı. Kayyım tarafından kapatıldıktan sonra yakılan Yılmaz Güney Sineması'nın bulunduğu alan vasfı değiştirilerek parka dönüştürüldü.

USULSÜZ ATAMALAR

Kayyımlar döneminde usulsüz atamalar da gündemden hiç düşmedi. Belediyenin Özel Kalem Müdürlüğüne AKP Siirt İl Gençlik Kolları Başkanı İbrahim Hamit Bedük, 30 Haziran 2021 tarihinde atandı. Bir dönem AKP Batman İl Başkan Yardımcılığını yürüten ve 2015 seçimlerinde AKP’den milletvekili aday adayı olan Adile Gürbüz’ün eşi Metin Gürbüz de sınavsız bir şekilde işe alındıktan kısa bir süre sonra kayyım yardımcılığına getirildi. Nuri Aydın adlı işçinin ölümünde kusurlu bulunan Gürbüz, görevden alınmadı.

Kayyım 11 taşınmazla birlikte kamuya ait yolu dahi satışa çıkardı. 6 Aralık 2022’de aldığı karar ile Balpınar Beldesi, Karpuzlu köyü, İkiztepe Mahallesi ve Batman Çayı’nı da içine alan geniş bir alanı imara açtı. Atanmışlardan oluşan 'Belediye Meclisi'nden geçen karar doğrultusunda Batman Çayı kenarında organize sanayi bölgesi (OSB) kurulması kararlaştırıldı.

Önceki dönem görevden alınan eş başkanların yerine Batman Belediyesine atanan kayyım, 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde DEM Parti'den seçilen Eş Başkanlara 3 milyar 53 milyon 977 bin TL borç bıraktı. DEM Parti’nin adayı Gülistan Sönük, yaklaşık 300 bin seçmenin bulunduğu Batman’da, oyların yüzde 64,52’sini alarak büyük bir farkla 31 Mart seçimlerini kazandı.

HÜDA PAR’ın adayı Milletvekili Serkan Ramanlı yüzde 15,68’lik oy oranıyla seçimde ikinci gelirken, AKP’nin adayı Adil Sebati Ceylan ise yüzde 12,42 oy oranı ile üçüncü sırada yer aldı. Seçim süreci boyunca AKP ve HÜDA PAR iş birliğiyle çalışmalar yürütülmüş, Gülistan Sönük hedef alınmıştı. Birçok kentte AKP oyları Yeniden Refah Partisine (YRP) kayarken, binlerce AKP’linin Batman’da HÜDA PAR adayını desteklediği belirtilmişti.

HALFETİ’DE SİNYAL ÖNCEDEN VERİLMİŞTİ: AZ SABIR…

Halfeti Belediyesine ilk kayyım 23 Aralık 2016 yılında atandı. DBP'li Belediye Eş Başkanı Mustafa Bayram’ın aynı yıl 2 Aralık’ta gözaltına alınarak tutuklanmasının ardından, dönemin Halfeti Kaymakamı Şeref Albayrak belediyeye kayyım olarak atandı.

2016-2019 yılları arasında kayyımlık ve 2019-2024 yılları arasında AKP’den Belediye Başkanlığı yapan Şeref Albayrak’ın da yolsuzlukları diz boyu.

SEÇİMİ İPTAL ETTİRMEYE ÇALIŞTILAR

31 Mart 2024 yerel seçimlerinde ise DEM Parti Belediye Eş Başkan adayları Saniye Bayram ve Mehmet Karayılan 906 oy farkla belediyeyi kazandı. Ancak seçimi iptal ettirmeye çalışan AKP, YSK’ye itirazda bulundu, 5 Nisan’da seçimin yenilenmesine karar verilmesinin ardından itirazlar olunca, yenilenme kararı iptal edildi. Halfeti Kaymakamı Hakan Başoğlu, Mehmet Karayılan'ın yerine kayyım olarak atandı.

Belediye Eş Başkanlarının mazbatalarını almasından saatler önce AKP yönetiminde bulunan belediyeden kimi evrak ve malzemelerin çalındığı, cep telefonu kamerası görüntülerine yansımıştı. Görüntülerde gece karanlığında belediye binasına yanaştırılan bir kamyonete 4-5 kişi tarafından kimi evrak ve malzemelerin taşındığı görülmüştü.

460 MİLYON 601 BİN 277 TL BORÇ

Mazbatalarını aldıktan sonra belediyeye gelen Eş Başkanlar, 21 Nisan’da belediyenin borçlarını açıkladı. AKP’den devralınan belediyenin 460 milyon 601 bin 277 TL borcu olduğu açıklandı. Göreve yeni başlayan DEM Partili Eş Başkanlar, yapılan usulsüzlükleri tespit etmek için komisyon kurdu. Buna göre, 7 yıl boyunca ilçede Belediye Başkanlığı yapan Albayrak, kayyım olarak atandığı ilk yıl borçsuz devaldığı belediyeye ait parke taşı fabrikasını kapatıp parçalarını sattı. Albayrak tarafından son bir yılda belediyeye ait 588 milyon TL değerinde 438 taşınmaz satıldı ve belediyenin kasasında bulunması gereken paranın akıbeti bilinmiyor. Öte yandan belediyenin envanterinde bulunan 30 hizmet aracından yalnızca 15 tanesinin çalışır vaziyette olduğu, geri kalan araçların çürümeye terk edildiği öğrenildi.

DEM Partili Halfeti Belediyesi, 2016-2019 yılları arasında kayyımlık ve 2019-2024 yılları arasında ise AKP’den belediye başkanlığı yapan Albayrak hakkında 3 ayrı suç duyurusunda bulundu. Halfeti Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan suç duyurularında, Albayrak’ın “ihaleye fesat karıştırmak” “edinim ifasına fesat karıştırmak”, “görevi kötüye kullanmak”, “kamuya gerekli şeylerin yokluğuna neden olmak” ve “resmi belgede sahtecilik” suçlarını işlediği kaydedildi.

Öte yandan 2024 yerel seçimlerinde DEM Parti’nin AKP’den belediyeyi geri almasının ardından, AKP’den seçime itirazların yanı sıra, önceki dönemin yolsuzluklarla anılan kayyımı, Halfeti’de AKP adayı olan Şeref Albayrak, DEM Partili Hakkâri Belediyesine kayyım atanmasından saatler sonra “Az sabır” diye tweet attı.

June 3, 2024

2019-2024 yılları arasında AKP’den Halfeti Belediye Başkanlığı yapan Albayrak, 2016’da Halfeti Kaymakamı iken belediyeye kayyım olarak atanmıştı. (HABER MERKEZİ)

Abdullah Öcalan'ın mesajı: Tüm gruplar silah bırakmalı ve PKK kendini feshetmelidir

Öcalan'ın çağrısı | Özgür Özel: Meseleler temennilerle değil icraatla çözülür

Öcalan'ın açıklamada yer almayan notu: Demokratik siyaset ve hukuki boyut tanınmalı

Öcalan’ın çağrısına siyasilerden ilk açıklamalar | AKP Genel Başkanvekili Efkan Âlâ: Biz sonuca bakarız

Neçirvan Barzani: Öcalan'ın çağrısını memnuniyetle karşılıyoruz

Öcalan’ın çağrısı basında: Türk basını yayını kesti, dünya basını geniş yer verdi

TAMAMI...