Roman hakları şimdi

Ayrıca yapılan açıklamada Avrupa Birliğinin (AB) üye ülkeleri çapında Romanlara yönelik ayrımcılığı sonlandırmak için elinden geleni yapmadığı dile getirildi. Uluslararası Af Örgütünün “İnsan hakları burada. Roman hakları şimdi. Avrupa Birliği için uyanma çağrısı” adlı brifingi AB’ye, Romanların Avrupa’da maruz kaldığı ayrımcılığı sona erdirmek için kararlı adımlar atma ve merkezi bir rol oynama çağrısında bulunuyor.

AB ülkelerinde yaşayan tahmini altı milyon Roman, tüm insani gelişmişlik göstergeleri açısından nerdeyse ulusal ortalamaların altında kalıyor ve her 10 Roman’dan sekizi yoksulluk tehlikesi altında; yedi genç Roman’dan yalnızca biri lise eğitimini tamamlamış durumda. Romanya, İtalya ve Fransa gibi pek çok Avrupa ülkesinde Romanların zorla tahliyesi istisnai bir durumdan çok bir norm olmaya devam ediyor. Çek Cumhuriyeti, Yunanistan ve Slovakya’da ise eğitim ayrıştırılmış durumda. Bu durum ırksal ayrımcılığı yasaklayan ulusal ve AB yasalarına ters düşüyor.

YASALAR UYGULANMIYOR

2000 yılında AB, ırk ve etnik kökene temelli ayrımcılığı iş yeri, eğitim, ürün ve hizmetlere erişim, barınma ve sağlıkta engellemek için Irk Eşitliği Direktifi’ni kabul etti. AB’nin 2009’da yürürlüğe giren Temel Haklar Bildirgesi de ayrıca ayrımcılığı yasaklıyor ve eğitim, sosyal destek, barınma desteği ve çalışma haklarının alınması sağlanıyor.

BULGARİSTAN

Tahmini sayısı 750 bin olan Romanlar nüfusun yüzde 9.94’ünü oluşturuyor. Şehirli Romanların yüzde 70’inden fazlası ayrıştırılmış mahallelerde yaşıyor. Eylül 2011 ve Temmuz 2012 arasında Romanlara ve/veya mallarına karşı yönelik gerçekleştirilen 14 saldırıda en az üç kişi öldü, 22 kişi yaralandı.

SLOVENYA

Tahmini sayısı 8 bin 500 olan Romanlar nüfusun binde 41’ini oluşturuyor. Ülkenin güneydoğu kesimindeki Roman yerleşimlerinin yüzde 20-30’u suya erişemiyor. Şehir merkezlerinde kişi başına düşen su harcaması 150 litreyken -bu miktar kırsal alanlarda 300 litreyi bulabiliyor- bazı Roman aileleri her bir aile bireyi için ancak 10-20 litre su bulabiliyor.

ÇEK CUMHURİYETİ

Tahmini sayısı 200 bin olan Romanlar ülkedeki nüfusun yüzde 1.9’unu oluşturuyor. Bu nüfusun yaklaşık üçte biri -60 bin-80 bin- işsizliğin yüzde 90’ın üzerinde olduğu, 330 civarı ayrıştırılmış Roman yerleşim yerinde yaşıyor. Roman çocukları “hafif zihinsel engelliler” için olan okullardaki öğrencilerin yüzde 32’sini oluşturuyor ve o okullarda basitleştirilmiş bir müfredatı takip ediyor. Ocak 2008 ve Temmuz 2012 arasında gerçekleştirilen şiddetli saldırılarda en az beş Roman öldü, aralarında üç çocuğun da bulunduğu 22 kişi de yaralandı.

FRANSA

500 bin civarı göçebe var ve bunların çoğu Fransız vatandaşlığına sahip. 15 bin ile 20 bin arasında Romanya ve Bulgaristanlı Roman’ın Fransa’da yaşadığı tahmin ediliyor. İşgal evleri ve kaçak yerleşim yerlerinde yaşayan Roman göçmenler zorla tahliye ve menşe ülkelerine geri gönderilme tehdidi altındalar. 2012’de 11 bin 803 Roman tahliye edildi ve bunların yüzde 80’inin zorla tahliye olduğu tahmin ediliyor. Romanların sadece yüzde 10’u lise eğitimini tamamladı. 

ROMANYA

Tahmini sayısı 1 milyon 850 bin olan Romanlar Romanya nüfusunun yüzde 8.63’ünü oluşturuyor. Romanya’daki Romanların yaklaşık yüzde 80’i yoksulluk içinde, yüzde 60 civarı ise ayrıştırılmış topluluklarda temel devlet hizmetlerine erişimi olmadan yaşıyor. Roman ailelerin yüzde 23’ü barınma yoksunluğundan, su kaynaklarına erişim, sıhhi tesisat ve mülkiyet güvenliği eksikliğinden çok yönlü bir şekilde mustarip durumdalar. (DIŞ HABERLER)