Eğitim Reformu Girişimi 2024 Eğitim İzleme Raporu: Örgün eğitimden kopuş yüzde 38 arttı

Eğitim Reformu Girişimi (ERG), 2024 yılına ait eğitim izleme raporunu kamuoyuyla paylaştı. Rapora göre zorunlu eğitim dışında kalan çocuk sayısı her geç gün katlanırken her 3 gençten 1’i de ne eğitimde ne de istihdamda yer alıyor.

“EŞİTSİZLİK DERİNLEŞİYOR”

ERG Eğitim Gözlemevi Koordinatörü Burcu Meltem Arık, Türkiye’deki eğitim sisteminin çok yönlü krizlerin baskısı altında olduğunu söyledi. Raporda artan yoksulluktan kaynaklanan sorunların eğitim üzerindeki etkilerine odaklandıklarını dile getiren Arık “Özellikle ekonomik krizin eğitim üzerindeki olumsuz etkileri derinleşiyor. Eğitimde eşitsizlik giderek artarken, dezavantajlı grupların nitelikli eğitime erişimi zorlaşıyor” dedi. 

“20 ÇOCUKTAN 1’İ EĞİTİM DIŞINDA”

ERG Politika Analisti Özgenur Korlu ‘Nitelikli eğitimi izlemek için temel göstergeler’ başlıklı sunumunda 5-17 yaş grubunda her 20 çocuktan birinin eğitim dışında olduğunu söyledi. Korlu, “2023-24 eğitim-öğretim yılında, zorunlu eğitim çağındaki T.C. vatandaşı 612 bin 814 çocuk eğitim dışında. Bu sayı bir önceki eğitim öğretim yılına göre yüzde 38.4 oranında arttı. Bu çocukların yüzde 53.6’sı oğlan, yüzde 46.4’ünü ise kız çocuk” dedi. 15-17 yaş grubunda eğitim dışındaki çocuk oranının en yüksek olduğu il ise yüzde 35.6’yla Muş oldu. Muş’u yüzde 32.4’le Ağrı ve yüzde 28.7’le Gümüşhane’nin takip ettiğini dile getiren Korlu, “15-17 yaş grubunda eğitim dışındaki öğrenci sorunu Ortadoğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da yoğunlaşıyor” dedi.

ERKEN EVLİLİK VE ÇOCUK İŞÇİLİK SORUNU

Zorunlu eğitim çağında olmasına karşın eğitim dışında olan 612 bin 814 çocuğa, geçici koruma altındaki Suriyeli ve yabancı çocuklar da eklendiğinde bu sayının 855 bin 174’ü bulduğu bilgisini veren Korlu “Vatandaş olup olmamalarına bakılmaksızın ülkedeki tüm çocukların eğitimi için gerekli planlamalar yapılmalı” çağrısını yaptı. Bu çocukların örgün ya da yaygın eğitime erişiminde ciddi engellerle karşı karşıya olduğuna tanık olduklarını anlatan Korlu “Bu çocukların eğitimden mahrum kalmaları, çocuk işçiliği ve erken yaşta evlilik gibi olumsuz sonuçları da beraberinde getiriyor” uyarısını yaptı.

“3 KIZ ÇOCUĞUNDAN 1’İ EĞİTİM DIŞINDA!”

Siirt, Bitlis ve Ağrı’da 17 yaşındaki her üç kız çocuktan birinin eğitim dışında kaldığına dikkat çeken Korlu, okulda olmayan kız çocuklarının çocuk yaşta evlilik riski altında olduğu hatırlattı. Korlu, Muş’ta hem 17 hem de 16 yaşındaki her üç kız çocuktan birinin, Siirt, Bitlis ve Ağrı’da da 17 yaşındaki her üç kız çocuktan birinin eğitim dışında olduğuna dikkat çekti. Korlu, 3-5 yaş okullaşma oranına bakıldığında iller arasında ciddi bir farklılık olduğunu söyleyerek, buna iki ilden örnek verdi: “Bu grupta Erzincan yüzde 85.9 ile en yüksek okullaşma oranına sahipken Urfa yüzde 40 ile en düşük oranda.”

“EN AZ 24 ÇOCUK İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ”

2023-24’te örgün eğitim kapsamındaki mesleki eğitim merkezi (MESEM) programındaki öğrenci sayısının yüzde 5.6 artarak 404 bin 756’ya yükseldiğini belirten Korlu “Bu öğrencilerin akranlarıyla aynı koşullarda örgün eğitim kurumlarında eğitime devam edememesi sorunun sadece bir yüzüdür. Bunun yanı sıra işletmelerde çocukların sağlığına ilişkin ciddi iş güvenliği riskleri bulunuyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi tarafından yapılan açıklamaya göre, MESEM’de, tarlada, sokakta, sanayide, inşaatta son bir yılda en az 24 çocuk işçi hayatını kaybetti” dedi. Raporun çarpıcı bir bölümü de çocuk yoksulluğuna ilişkindi. Türkiye’de yoksul çocuk sayısının arttığına vurgu yapan Kayıhan Kesbiç “Türkiye’deki çocukların yüzde 2.3’ü bodurluk yaşıyor. Batı bölgelerinde bu oran yüzde 1’ken Doğu Anadolu’da yüzde 3.5, Güneydoğu Anadolu’da yüzde 5.4” dedi.

“ÖRGÜN EĞİTİMDEN KOPUŞ VAR”

Korlu, Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü (MEB HBÖGM) verilerine göre, Türkiye’de 18 yaşından küçük 319 bin 11 öğrencinin açık öğretim liselerine kayıtlı olduğunu söyledi. Bu öğrencilerin yüzde 51.1’inin oğlan, yüzde 48.9’unun ise kız çocuğu olduğu bilgisini veren Korlu “Örgün eğitim sisteminden ayrılan ve açık öğretim liselerine kayıt yaptıran öğrenci sayısındaki artış dikkat çekiyor. 2023-24 döneminde, örgün eğitim kurumlarından ayrılan 130 bin 748 öğrencinin açık öğretim liselerine kayıt yaptırmış” diye konuştu.

HER ÜÇ GENÇTEN BİRİ NE EĞİTİMDE NE İSTİHDAMDA

Son yılın Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) yerleşme sonuçları incelendiğinde, Türkiye’de 18-24 yaş arasındaki neredeyse her üç gençten birinin ne eğitimde ne istihdamda olduğunu dile getiren Korlu “Bu yaş grubunda, kadınların oranı erkeklerin üç katından da fazla” diye konuştu. Araştırmacı Gülen Naz Terzi de eğitim sistemindeki sorunların ancak köklü değişikliklerle çözülebileceğine işaret etti.

İSTANBUL’DA 100 ÖĞRENCİYE 5 ÖĞRETMEN DÜŞÜYOR

“Öğretmenler” başlıklı sunumda konuşan Ekin Gamze Gencer, 100 öğrenci başına düşen öğretmen sayısının İstanbul, Gaziantep ve Şanlıurfa’da 5 olduğunu söyleyerek bu sayının Gümüşhane’de 10, Tunceli’de 11 olduğuna işaret etti. (İstanbul/EVRENSEL)