Donald Trump nasıl bir yönetim kuracak?
Donald Trump’ın ikinci kez ABD başkanı seçilmesinin yankıları sürüyor. Trump'ın 20 Ocak’ta görevi devralmasına kadar sürecek geçiş döneminde yapacakları ve oluşturacağı kabine ve ekipleri tartışılıyor
Fotoğraf: Brendan Gutenschwager/AA
Donald Trump’ın ikinci kez ABD başkanı seçilmesinin ardından geçiş döneminde yapacakları ve oluşturacağı kabine ve ekipleri tartışılıyor.
Trump’ın 20 Ocak’taki Yemin Günü gelmeden önce ekibini oluşturmak için 75 günlük bir geçiş dönemi var. Yaklaşık 4 bin hükümet pozisyonu, Trump’ın ekibi tarafından özel olarak görevlendirilen siyasi atamalarla doldurulacak. Bu kişiler arasında dışişleri bakanı ve diğer kabine departmanlarının başkanlarından kurul ve komisyonlarda yarı zamanlı olarak görev yapmak üzere seçilen herkes yer alıyor. Bu başkanlık atamalarının yaklaşık 1200’ü Senato onayı gerektiriyor ki Senatonun Cumhuriyetçilerin kontrolüne geçmesiyle bu işlemin daha kolay olması bekleniyor.
Şimdiden bazı isimler ortaya atılmış durumda.
AŞI KARŞITLARI, ELON MUSK VE KENDİ OĞULLARI
Trump çarşamba günü erken saatlerde verdiği zafer partisinde, eski başkan adayı ve “aşı karşıtı aktivist” Robert Kennedy Jr’ın “Amerika’yı yeniden sağlıklı hale getirmeye yardımcı olması” için görevlendirileceğini söyledi ve “Bu işi ona bırakacağız” diye ekledi. Trump ayrıca, kampanyasının önemli bir destekçisi olan Güney Afrika doğumlu Elon Musk’ı federal “maliyet düşürme” bakanı yapma sözü verdi ve Tesla CEO’su Musk ortadan kaldırılacak trilyonlarca dolarlık hükümet harcaması bulabileceğini öne sürdü.
Trump’ın geçiş süreci, aralarında Kennedy Jr. ve eski Demokrat Başkan Adayı Tulsi Gabbard’ın yanı sıra kendi oğulları Donald Trump Jr. ve Eric Trump ile yardımcısı JD Vance’in de bulunduğu bir grup tarafından yönetiliyor. Geçiş dönemi eş başkanları ise Cantor Fitzgerald CEO’su Howard Lutnick ve daha önce Trump’ın başkanlığı döneminde Küçük İşletmeler İdaresi’ni yönetmiş olan eski güreş yöneticisi Linda McMahon.
Wsws haber sitesinde yayımlanan bir analizde Trump’ın “son otuz-kırk yılda şekillenen güçlü bir kapitalist oligarşinin temsilcisi” olduğu belirtilerek geçiş dönemi için şu yorum yapılıyor: "Başını Elon Musk, Jeff Bezos, Peter Thiel ve Larry Ellison gibi isimlerin çektiği mega-milyonerler ve milyarderler, Amerikan toplumunun gerici bir şekilde yeniden yapılandırılmasını kendi çıkarları doğrultusunda gerçekleştirmek için Trump’ı kullanıyorlar. Onlar 20 Ocak’taki yemin törenine kadar geçen süreyi, Trump bir kez daha Beyaz Saray’a yerleşir yerleşmez uygulamaya koyacakları baskıcı ve sosyal açıdan gerici önlemleri hazırlamak için kullanacaklar.”
KABİNEDE KİMLER OLACAK?
Trump’ın nasıl bir kabine oluşturacağı ve kimlerle çalışacağına dair Reuters’ın derlediği bazı tartışılan isimler ise şöyle:
Hazine Bakanlığı için adı geçenlerden biri Scott Bessent, Trump’ın ekonomi danışmanı. Uzun yıllar Yale Üniversitesi'nde ders vermiş bir serbest yatırım fonu yatırımcısı olan Bessent’in Trump’la sıcak bir ilişkisi var. Bir başka isim ise John Paulson. Paulson da milyarder bir yatırım fonu yöneticisi ve Trump'ın önemli bağışçılarından. Vergi indirimleri ve deregülasyon yanlısı olan Paulson, gümrük tarifelerini açıkça destekliyor. Larry Kudlow ise Trump'ın ilk döneminin büyük bölümünde Ulusal Ekonomi Konseyi'nin direktörü olarak görev yapmıştı. Robert Lighthizer ise Trump’ın ilk döneminde ABD ticaret temsilcisi olarak görev yapan sadık bir isimdi. Howard Lutnik ise Trump'ın geçiş dönemi çalışmalarının eş başkanı ve finansal hizmetler firması Cantor Fitzgerald'ın uzun süredir genel müdürlüğünü yürütüyor. Lutnik de hazine bakanlığı için yarışıyor.
Richand Grenell’in adı ulusal güvenlik danışmanı olarak konuşuluyor. Grenell, Trump'ın en yakın dış politika danışmanları arasında yer alıyor. ABD'nin Almanya Büyükelçiliği görevi de yapan Grenell, Trump’ın eylül ayındaki Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy ile görüşmesine de katılmıştı. Savunduğu politikalar arasında, Kiev'in kabul edilemez bulduğu doğu Ukrayna'daki savaşı sona erdirmek için özerk bir bölge kurmak da var.
Adı dışişleri bakanı olarak tartışılan Robert O’brien Trump'ın ilk dönemindeki son ulusal güvenlik danışmanıydı. O Brien'ın görüşlerinin Trump'ın bazı danışmanlarından biraz daha şahin olduğu belirtiliyor. Örneğin, Ukrayna'ya askeri yardımı Cumhuriyetçi çağdaşlarının çoğundan daha fazla destekliyor ve TikTok'un ABD'de yasaklanmasını savunuyor. Bir diğer dışişleri bakanı adayı Bill Hagerty. Trump'ın 2016'daki geçiş sürecinde Tennessee senatörü olarak görev yapan Hagerty, Trump'ın ilk yönetiminde ABD'nin Japonya Büyükelçisi olarak görev yaptı. Dışişleri Bakanlığı için adı geçenlerden Marco Rubio ise Florida senatörü ve 2016 Cumhuriyetçi başkan adayıydı. Rubio uzun süredir Senato'da, özellikle Latin Amerika ile ilgili olarak dış ilişkilerle ilgileniyor ve parti içinde sağlam ilişkileri var.
Savunma bakanlığı için ise Mike Waltz’ın adı geçiyor. Halen Florida'dan ABD kongre üyesi olan eski bir Yeşil Bereli olan Waltz, kendisini Temsilciler Meclisi'ndeki en önde gelen Çin şahinlerinden biri olarak kabul ettirdi. Eş sponsorluğunu yaptığı Çin'le ilgili çeşitli yasa tasarıları arasında ABD'nin Çin'de çıkarılan kritik minerallere bağımlılığını azaltmaya yönelik önlemler de yer alıyor. Trump'ın ilk döneminde CIA direktörü ve dışişleri bakanı olarak görev yapan Mike Pompeo da, savunma bakanlığı için en büyük aday olarak görülüyor ancak ulusal güvenlik, istihbarat veya diplomasi ile ilgili çeşitli görevlere gelebilir. Bu bakanlık için konuşulan bir başka isim ise Tom Cotton, Harvard Hukuk Fakültesi mezunu bir ordu subayı ve Arkansas'tan ABD senatörü. Trump bağışçıları arasında çok seviliyor ve savunma bakanlığı için ciddi bir aday.
Potansiyel iç güvenlik bakanı Tom Homan ise Trump'ın ilk döneminde bir buçuk yıl boyunca Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza müdür vekili olarak görev yaptı. Trump kampanya sırasında Homan'ı sık sık övdü. Bu göreve aday bir başka isim olan Chad Wolf ise Trump'ın ilk başkanlığı döneminde yaklaşık 14 ay boyunca iç güvenlik bakanı vekili olarak görev yaptı. Wolf, Trump'ın sert göçmen politikalarını sadakatle uyguladı ve siyahi bir adam olan George Floyd'un beyaz bir polis memuru tarafından öldürülmesinin ardından çıkan ayaklanmalar sırasında protestoları kontrol etmek için Portland, Oregon'a federal ajanlar gönderdi. Eski bir ordu uçuş cerrahı ve Temsilciler Meclisi İç Güvenlik Komitesi'nin mevcut başkanı olan Mark Green de iç güvenlik bakanlığı için konuşulanlar arasında. Green, Trump 'ın ilk döneminde Kara Kuvvetleri Bakanı olarak aday gösterilmiş, ancak transfobik ve İslamofobik olarak görülen geçmiş açıklamalarının daha fazla dikkat çekmesi üzerine adını geri çekmişti.
Adalet bakanları olarak ise Trump'ın görevdeki son yılında ulusal istihbarat direktörü olarak görev yapan eski bir kongre üyesi John Ratcliffe ise Utah'ta senatörlük yapan Mike Lee var. Lee, 2016 seçimleri sırasında Trump'a oy vermeyi reddetmiş olsa da, daha sonra tereddütsüz bir müttefik oldu ve Trump dünyasının bazı kesimleri arasında entelektüel bir kahraman haline geldi. (DIŞ HABERLER)