Türk Telekom işçileri: Şirket de sendikacılar da bizleri mağdur ediyor

Umut YEĞİN
Diyarbakır

Türk-İş’e bağlı Haber-İş’in örgütlü olduğu Türk Telekom’da çalışan, uzun bir süre toplu iş sözleşmesinden mahrum bırakılan işçiler, toplu sözleşmenin aylardır devam etmesiyle bir kez daha mağdur edildiklerini söylüyor.

Türk Telekom işçileri, şirketin kendisini ‘dünya devi’ olarak duyurduğunu ancak bu ‘dev’in işçilerinin yaklaşık 20 aydır toplu iş sözleşmesi olmadan çalıştığını anlatıyor.

Haber-İş’in yetki alma sürecinin şüpheli olduğunu söyleyen bir işçi, “Haber-İş, 1271 emekli üyenin gölgesinde şüpheli bir yetki aldı. Bu yetkiyi aldıktan sonra sözleşme görüşmeleri dört aydır devam ediyor. Ancak süreç hakkında bizlere ne sendikacılar ne işveren şeffaf bilgi veriyor” dedi. Ülkedeki ekonomik koşulların giderek ağırlaştığını ve Haber-İş yöneticilerinin de yaşadıkları sorunlara kayıtsız kaldığını söyleyen işçi, “Haber-İş’in bizlerle yaptığı görüşmelerde mağduriyetimizin katlanılamaz boyutta olduğunu söyledik. Hatta birçok arkadaşımız düşük maaşlar ve yoğun çalışma temposundan dolayı başka iş aramaya başladı. Türk Telekom en önemli şirket olarak bilinir ama artık bu koşullarda başka iş arar hale getirildik. Zaten zor durumdayız. Sözleşmenin en erken 30 Kasım'da sonuçlanacağını söylüyorlar. Mağdur olmak istemiyoruz” dedi.

"İNSAN ONURUNA YAKIŞIR ÜCRET BEKLİYORUZ"

Haber-İş’in Türk Telekom’dan geçmiş dönemlere ait sendika aidatını talep ettiği için sürecin uzadığını belirten başka bir işçi de “Türk Telekom geçmişe yönelik aidat vermeye sıcak bakmadığı için süreç uzuyor. Sonuçta sendikalı işçiler mağdur ediliyor. Biz piyasa şartlarına uygun, insan onuruna yakışır maaşlar bekliyoruz” dedi. Haftada en az 6 gün 45 saat çalışmalarına rağmen ellerine geçen net ücretin 23 ila 25 bin lira arasında olduğunu söyleyen bir işçi ise “Şirket tarafından belirlenmiş TİS kapsamı dışında kalan aynı işi yapan çalışma arkadaşlarımız iki kat daha fazla maaş alıyor” diyerek tepki gösterdi.

"SAĞLIKLI BESLENEMİYORUZ"

Türk Telekom çalışanlarının borçlarını ödeyemediği için icra bekler duruma geldiğini söyleyen işçi, “İş yerlerinde sadece borç ve maddi sorunlar konuşuluyor. Bu durumu işçilerine yaşatan dünya devi bir şirkete bu yakışmıyor. Artık psikolojimiz bozuldu. Sağlıklı beslenip ailemizin ihtiyaçlarını karşılayamıyoruz. Kurum kendi personeli içinde ayrım yapıyor. Sinema, tiyatro gibi sosyal etkinlikleri zaten unuttuk. Artık yuvamız dağılma aşamasına geldi. Sabrımız kalmadı. Pazar günleri gelmesin, eşimiz, çocuğumuz dışarı çıkmak istemesin diye dua eder olduk. Evden çıkmak masraf demek. Kredi kartı borcu, kredi borcu, eksi bakiye derken fatura ödeyemez hale geldik. Kira, market, ısınma, giyinme, mutfak gibi en temel insani ihtiyaçlarını karşılamakta güçlük çeken insanlar nasıl ‘değerli’ hissedebilir” dedi.

"EMEĞİMİZ GÖZ ARDI EDİLİYOR"

Haber-İş’in güç kaybettiğini ve agresifleştiğini söyleyen bir işçi de şöyle devam etti: “Birçok sorunumuz varken imza attıkları ‘etik-kod’ uygulamasından dolayı hiçbir mecrada sorunlarımızı dile getiremiyoruz. ‘Etik-kod’ yüzünden iki tane ‘t’ harfini yan yana yazsak işimizden oluruz” diye konuştu. Türkiye’nin en kritik işlerini yaptıklarını belirten bir teknisyen, “Ülkenin fiber altyapı dönüşümü ve internet ağının çalışır durumda olmasında olması teknik personelin ve işçilerin emeği. Emeğimiz göz ardı ediliyor. Bu maaşlar rezalet değildir de nedir? Bir insan nasıl bu maaşlarla verimli olabilir? Bu maaşlarla nasıl bir personelin kendini geliştirmesi beklenebilir?​”

İŞÇİLER TİS’TEN MAHRUM KALMIŞTI

Türk Telekom’da 16 bin civarında işçi çalışıyor. Borsada işlem gören şirketin internet sitesinde yer alan ve KAP’a da bildiren mali tablosuna göre Türk Telekom’un 2023 yılında net kârı 16.4 milyar TL oldu. Şirket 2022 yılında 6.9 milyar TL kâr açıklamıştı. Buna göre Telekom’un kârı bir önceki yıla göre yüzde 138 arttı.

Türk Telekom işçileri, bir yılı aşkın bir süredir toplu iş sözleşmesinden mahrum kaldı. Türk-İş’e bağlı Haber-İş ile Türk Telekom arasındaki 14. Dönem TİS’in yürürlük süresi 28 Şubat 2023 tarihinde sona erdi. Öncesinde Haber-İş, 17 Kasım 2022’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yeni dönem için yetki tespit başvurusu yapmış ve yeni dönem için de yetki almıştı.

Ancak iş yerinde çalışmayan 1000 civarında emekli ve hatta ölü işçinin Bakanlığın sisteminde Haber-İş üyesi olarak gözüktüğü, Haber-İş’in, işletme yetkisi için gerekli olan yüzde 40 üye şartını bu şekilde tamamladığı ortaya çıkmıştı.

Bu karara karşı, o dönem Telekom işçilerinin önemli bir bölümünün örgütlendiği Hak-İş’e bağlı Öz İletişim-İş de dava açmıştı.

Dava sürerken Öz İletişim-İş ve Haber-İş arasında, Bakanlığın aracılık ettiği görüşmeler sonucunda Öz İletişim-İş davadan feragat etmişti.

HABER-İŞ 3 YILLIK SÖZLEŞME İSTİYOR

Haber-İş’le Türk Telekom yönetimi arasındaki TİS görüşmeleri sürerken, taslağa göre, Telekom’un kârını yüzde 138 artırdığı 2023 yılı için Haber-İş, 1 Mart, 1 Temmuz ve 1 Eylül tarihlerinde yüzde 10’luk dilimler halinde zam istiyor. Bu tutarların yüzde 3.33’ü de aidat kesintisi olacak.

Haber-İş’in TİS taslağında, işçiler adına fazla mesaiye muvafakat var. Yani Telekom yöneticileri, hukuken zorunlu olan bir işten, işçilerden fazla mesai onayı almayacak.

Taslakla, 1 Mart 2023 ila 28 Şubat 2026 dönemini kapsayan üç yıllık sözleşme talep ediliyor. Üç yıllık sözleşmede ileriye dönük tarihlerde talep edilen ise TÜİK enflasyonuna ek yüzde 20 refah payı.