Vinç operatörünün öldüğü inşaatta eylem: 'Çalış ölecek misin?' diyorlar, ölüyoruz

Adana'nın Seyhan İlçesi Karakuyu Mahallesi'nde TOKİ inşaatında meydana gelen kule vinç kazasında, vinç operatörü Bülent Temli hayatını kaybetti. TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği) İl Koordinasyon Kurulu (İKK) bölgede incelemelerde bulundu ve kazanın yaşandığı alanın önünde basın açıklaması yaptı. Açıklamaya DİSK Dev Yapı-İş Sendikası da destek verdi. Eylemde yer alan kule vinç operatörleri, “Makinedeki sorunları ilettiğimizde ‘Çalışmaya devam et, ölecek misiniz?​’ diyorlar ve ölüyoruz” diyerek denetimsizliğe tepki gösterdi.

November 8, 2024

Kazanın ardından açıklamalarda bulunan kule vinç operatörleri, çalışma koşullarının güvensiz ve kontrolsüz olduğunu belirtti. Operatörlerden Tamer Çiftçi, "Biz Türkiye şartlarında ekmeğini kazanmaya çalışan insanlarız. Ama çalışma şartlarımız; makineler, yatakhaneler, lavabolar, yemekhaneler, banyolar ve şantiye ortamları kontrolsüz ve kötü. Gece ikide işe başlayıp gündüz ikiye kadar çalışan insanlarız. Makinedeki en ufak problemi ilettiğimizde şantiye şefi, ‘Çalışmaya devam et, ölecek misiniz?​’ diyor ve ölüyoruz. Sizlerden ricamız bunların kontrolünü ele alın. İnsana yaşam haklarımızı istiyoruz, başka bir şey istemiyoruz,” diyerek yaşadıkları zor şartları anlattı.

“İŞ KAZASI DEĞİL, İŞ CİNAYETİ”

TMMOB Adana İKK Sekreteri Kerem Şahin, yaptığı basın açıklamasında iş cinayetinin detaylarını şu şekilde paylaştı: "Kaza yerinde yapılan ilk incelemeler, kazanın yük kaldırma esnasında zincirin kopması ve kule vinç kolunun boşa düşmesiyle meydana geldiğini ortaya koydu. Rayların yere bağlantısının yapılmadığı ve ağırlıkların uygun sabitlenmediği görüldü. Bu tür ihmaller, iş kazalarının sistematik hale geldiğini gösteriyor.”

3 ay önce aynı şantiyede bir başka kule vinç kazasında da bir işçinin daha hayatını kaybettiğini ifade eden Şahin, "Bu olaylar iş kazası değil, iş cinayetidir. Şantiyelerde göz göre göre gelen kazalarla işçilerin yaşam hakkı hiçe sayılıyor” dedi.

KULE VİNÇLERDE YETERSİZ DENETİM VE RİSKLER

Kule vinçlerin yıpranmış yapılarının tehlike arz ettiğine dikkat çeken Şahin, “6 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş depremi sonrasında artan inşaat çalışmaları, çalışma ömrü dolmuş kule vinçlerin de şantiyelerde kullanıldığını gösteriyor. Vinç firmaları, yeterli eğitimi olmayan personellerle ve denetimsiz bir şekilde çalışarak iş güvenliğini riske atıyor. Kurulum, kullanım, söküm ve depolama aşamalarının her biri ciddi tehditler oluşturuyor.” dedi.

KAZALARIN ÖNLENMESİ İÇİN ÖNERİLER

Şahin, sıklıkla meydana gelen kule vinç kazalarının önlenmesi için alınması gereken tedbirleri şu şekilde sıraladı: “Kule vincin kurulacağı yerde zemin etüdü yapılmalı ve yumuşak zemin üzerine konulmamalı. Kule vinçlerin montajında doğru bileşenlerin kullanılması ve vincin zemine dik yerleştirilmesi sağlanmalı. Vincin rüzgârlı havalarda doğru şekilde serbest bırakılması ve yükün doğru bağlanması sağlanmalı. Beyan kapasite sınırlayıcıların doğru ayarlanması ve devre dışı bırakılmaması. Kule vinç montajcıları ve bakımcıları için düzenli eğitimlerin kamu kurumları tarafından verilmesi”

“DENETİM OLSAYDI OĞLUM YAŞAYACAKTI”

Yaklaşık 3 ay önce aynı inşaatta vinç operatörü olarak çalışan 23 yaşındaki oğlu Görkem Harbi’yi iş cinayetinde kaybeden Özgür Harbi de yaşanan kazaların münferit olmadığına dikkat çekti. Kendisi kule vinç montajcısı olan Harbi, iki vakada da vincin montajında hatalar olabileceğini ifade etti. Oğlunun hayatını kaybettiği vinçte kopilyaların eksik, betonla sabitlenmemiş raylar gibi montaj hataları olduğunu ifade eden Harbi, son yaşanan kazada da kapasitenin üzerinde yük taşımak için emniyet swiçlerinin iptal edildiğine dair izler gördüğünü ifade etti.

Oğlunun kullandığı vincin yük binmediği halde devrildiğini anlatan Harbi, kurulumdaki hataların oğlunun hayatına mal olduğunu anlattı. Harbi, “Şirketler eper güvenliklerini düzgün alsalar, Makine Mühendisleri Odası’nın kontrolü zorunlu olsa bu kazalar olmazdı” dedi. (Adana/EVRENSEL)