Sovyetler’de kreş ve çocuk bakımı

1917 Ekim Devrimi ile birlikte Sovyetler Birliği, çocukların bakım ve eğitimi konusunu toplumsal dönüşümün temel ayaklarından biri olarak ele aldı. Sovyet yönetimi, kadınların toplumsal üretime katılımını artırmayı ve çocukların eşit koşullarda, sağlıklı bireyler olarak yetişmelerini sağlamak için bir dizi kapsamlı düzenlemeyi hayata geçirdi. Bu bağlamda, kreşler ve diğer çocuk bakım kurumları yalnızca çocukların ihtiyaçlarını karşılamakla kalmadı, aynı zamanda kadınların toplumsal yaşamda daha aktif roller üstlenmesini destekleyen bir altyapı oluşturdu.

YASAL DÜZENLEMELER

Ekim Devrimi sonrası, çocuk bakımına dair temel prensipleri belirleyen iki önemli belge öne çıkmaktadır: Sovyet Aile Hukuku ve Moskova Çocuk Hakları Bildirgesi.

1918 tarihli Sovyet Aile Hukuku ile çocukların korunması, eğitimi ve sağlıklı bir şekilde büyümesi devletin temel sorumlulukları arasında sayıldı. Bu yasayla:

• Çocukların eşit haklara sahip olması sağlanmış, evlilik dışı doğan çocuklar dahil edildi.
• Devlet, velayet ve bakım konularında etkin ve düzenleyici rol üstlendi.
• Boşanma sonrası çocukların ihtiyaçlarının devlet tarafından karşılanması hükme bağlandı.
• Eğitim ve sağlık hizmetleri ücretsiz hale getirildi.

Yine 1918 tarihli Moskova Çocuk Hakları Bildirgesinde ise çocuklar, ebeveynlerin veya devletin mülkiyeti olarak değil, birey olarak tanımlandı. Bildirgeyle:

• Çocukların sağlık ve eğitime erişimi anayasal güvence altına alındı.
• Çocukların yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve fiziksel-zihinsel sağlıklarının korunması devletin önceliği oldu.

KREŞ VE ÇOCUK BAKIM SİSTEMİNİN İNŞASI

Sovyetler Birliği'nde çocuk bakım hizmetleri, merkezi bir kontrol sistemiyle organize edildi. Kreşler, sadece çalışan kadınların çocuklarını bırakabileceği yerler değil, aynı zamanda çocukların eğitimsel, sosyal ve fiziksel gelişimlerinin desteklendiği alanlar olarak tasarlandı.

Kreşler, çocuk yuvaları, yatılı okullar, etüt merkezleri ve tatil kamplarını kapsayan geniş bir ağ oluşturuldu. Bu kurumlar, sanayi bölgelerinden kırsal alanlara kadar yaygınlaştırıldı.

Kreşler, sağlık ve eğitim gibi temel hizmetleri ücretsiz sunarak toplumsal eşitliği sağlamayı hedefledi.

Çocukların fiziksel ve psikolojik güvenliği için merkezi bir takip sistemi kuruldu. Sağlık ve eğitim hizmetleri, çocukların hem bireysel hem de toplumsal düzeyde gelişimlerini destekledi.

Sovyetler Birliği’nde kreşler, kadınların iş gücüne ve kamusal alana katılımını destekleyen önemli bir araç oldu. Kreşlerin bu rolü, kadınların hem iş gücüne hem de siyasete katılım oranlarında gözle görülür bir artış yarattı. (HABER MERKEZİ)