Sağlığı özelleştirenler sanık koltuğunda olmayacak

Eylem NAZLIER
Nisa Sude DEMİREL
İstanbul

Özel hastanelerde SGK’den para almak amacıyla yenidoğan ünitesindeki bebeklere ilaç vererek en az 10 bebeğin ölümüne neden olan özel hastane çetesine ilişkin ilk duruşma bugün görülecek. Bakırköy 22. Ağır Ceza Mahkemesinde görülecek duruşma öncesinde hazırlanan iddianamede 22'si tutuklu 47 sanık hakkında çeşitli suçlardan en az 10 yıl, en fazla 589 yıl 9 aya kadar hapis cezası isteniyor.

Duruşma öncesinde sağlıkta özelleşme gündeme gelmiş, sağlık hizmetlerinin piyasalaşmasına tepki yağmıştı. AKP döneminde uygulanan sağlıkta dönüşüm programı ile 20 senede özel hastane sayısı 2 katına çıktı, özel hastanelerdeki uzman hekim sayısı 3 kat arttı. 2003'te özel hastanelerde 11 bin 776 uzman hekim varken bu sayı 2023'te 31 bin oldu. Aynı yıllar arasında kamu hastanesi sayısı 856'dan 1001'e çıkarken özel hastane sayısı 246'dan 565'e çıktı. 230 bin olan kamu hastanelerindeki yatak sayısı 210 bine düşerken özel hastanelerdeki yatak sayısı 13 binden 55 bin 64'e çıktı. Ancak tüm bunlara rağmen özel hastane çeteleriyle beraber sağlıkta dönüşümün mimarları bu dosyada da sorumlu olarak sanık koltuğuna oturmuyor.

"SORUNUN KAYNAĞI PİYASA ODAKLI SAĞLIK SİSTEMİ"

İstanbul Tabip Odası Başkanı Dr. Osman Küçükosmanoğlu, ilk duruşma öncesi Evrensel’e konuştu. Olayın sağlık sistemindeki köklü problemlerle bağlantılı olduğunu vurgulayan Küçükosmanoğlu, “Bu olayda suçlular elbette en ağır cezayı almalı. Ancak sorunun kaynağı, piyasa odaklı sağlık sisteminin ta kendisi. Sağlık sistemi hastalıklı” dedi. 20 yılı aşkın süredir uygulanan sağlıkta dönüşüm programının sağlık hizmetlerini kamu yararından uzaklaştırarak ticarileştirdiğini ifade ederek şöyle dedi: “Yenidoğan yoğun bakım kapasitesinin yarısından fazlası özel hastanelerde. Bu durum, kamuya yeterli yatırım yapılmamasının bir sonucudur. Devlet, sağlık için yeterli bütçe ayırmıyor. Vatandaş özele mecbur kaldığı için gidiyor. Özel hastanelerdeki denetim yetersizliği ve finansal çıkar ilişkileri, etik ihlallerin önünü açıyor. Sağlık hizmetlerinde şeffaflık ve hesap verebilirlik şart” dedi.

Sağlık sisteminde köklü bir değişim gerektiğini vurgulayan Küçükosmanoğlu, mevcut modelin yerine kamucu, ücretsiz ve nitelikli bir sağlık hizmeti öneriyor. SGK’nin özel hastanelerden hizmet satın almasının tamamen kaldırılmasını savunan Küçükosmanoğlu, şunları ekledi: “Genel bütçeden karşılanan bir sağlık finansmanı modeline geçilmesi gerekiyor. Vatandaşlar sağlık hizmeti almak için prim ödüyor, katkı payı ödüyor, ek ücret ödüyor. Bu sürdürülebilir bir model değil. Sağlık hizmetlerinin bir ticari faaliyet olmaktan çıkması ve herkese eşit, ücretsiz bir şekilde sunulması lazım.”

SAĞLIKTA DESTEK DE TEBRİK DE TÜCCARLARA

Dosyaya dair hazırlanan iddianamede şimdilik Akabe Sağlık Tesisleri AŞ’ye ait özel Avcılar Hospital Hastanesi, Özel İstanbul Şafak Sağlık Hizmetleri AŞ’ye ait Özel Avrupa Şafak Hastanesi ve Özel İstanbul Şafak Hastanesi, Medilife Sağlık Hizmetleri ve Yonca Sağlık Hizmetlerine bağlı Özel Bağcılar Medilife Hastanesi ve Özel Beylikdüzü Medilife Hastanesi, Refik Arslan AŞ’ye bağlı Özel Bağcılar Şafak Hastanesi, Beymed AŞ’ye ait Özel Birinci Hastanesi, Doğamed AŞ’ye ait Özel Doğa Hospital Hastanesi, Reyap AŞ’ye ait Özel Reyap İstanbul Hastanesi ve Çorlu Reyap Hastanesi, Ekip Sağlık AŞ’ye ait Özel TRG Hospitalist Hastanesi, Esenler Güney Hastanesi ve Silivri Kolan Hastanesi olmak üzere 13 özel hastane var. Her ne kadar 23. ve 24. dönemlerde AKP’den milletvekilliği yapan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Özel Doktoru Prof. Dr. Cevdet Erdöl “Sağlık sistemimiz ticari kaygılardan arındırılmalıdır” dese de bu hastanelerin büyümesi ve desteklenmesi siyasilerce destekleniyor. Çünkü bu hastanelerin çoğu vergi vermiyor, teşviklerden yararlanıyor. Tüm bunlarla beraber siyasilerle de sıkı bağlar kuruyor.

DESTEK VAR VERGİ YOK

Örneğin Akabe Sağlık Tesisleri AŞ’ye Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca ARGE merkezi belgesi veriliyor. Hastanenin Başhekimi Fetin Rüştü Yıldız, 2015 seçimlerinde AKP’nin Yozgat Milletvekili Aday Adayı. Eski Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu’nun sahibi olduğu Akabe Sağlık Tesisleri AŞ 2023’te hiç vergi ödemedi.

Özel İstanbul Şafak Sağlık Hizmetleri AŞ (Şafak Sağlık Grubu) yine AKP’den Beykoz Belediyesi başkan aday adayı olan Salim Öztürk’e ait. Şirket 2021 ve 2022’de vergi ödemedi, 2023’te yalnızca 399 bin 336 TL vergi ödedi. Şafak Sağlık Grubuna bağlı faaliyet gösteren Göztepe Şafak ve JFK Şafak olmak üzere iki hastane daha var. İstanbul Havalimanının açılışıyla aynı tarihte, 2018’de Şafak Mobil Sağlık ve İş Güvenliği Hizmetleri AŞ kuruluyor ve İstanbul Havalimanında mobil sağlık hizmeti veriyor.

SAĞLIK SEKTÖRÜ YATIRIMCILARDA

Refik Arslan AŞ de 2021, 2022 ve 2023 yıllarında vergi ödemiyor. Defalarca Sakarya ve İstanbul arasında merkez adresi değiştirilen firma “Hastane34” ismiyle Çelebioğlu Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine geçmiş, Bir Önceki Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Çelebioğlu. Çelebioğlu’nun aynı zamanda Altal Gayrimenkul Geliştirme Yatırım İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Al Madina İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketlerinde müdürlük, ortaklık, yönetim kurulu üyeliği gibi pozisyonları var. Firmanın yeniden Refik Arslan’a geçmesiyle mevcut yönetim kurulu tek kişi olarak Refik Arslan’dan oluşuyor.

İki hastanesi çeteyle anılan Reyap AŞ ise sanayici Cahit Yüksel’e ait. Deri ticaretinin ardından İstanbul, Çorlu ve Bodrum’da özel hastane açan Yüksel; sağlığa yaptığı ‘yatırımı’ “Sanayicilik gözden düşmeye başlayınca rotamızı değiştirdik” diye anlatıyor.

Medilife Sağlık Hizmetleri ve Ticaret AŞ’nin ortakları ise Ahmed Emara’nin sahibi olduğu Aroma İnşaat Malzemeleri Ticaret Limited Şirketi ve 2022’de iflasını açıklayan Arap Sağlık Hizmetleri ve Ticaret AŞ. 2018’de kurulan bu şirket 2019, 2020 ve 2021’de vergi ödemedi. Firmaya yenidoğan soruşturmasının başlamasının ardından kayyım atandı.

SİYASİLERDEN ZİYARET, DEVLETTEN TEŞVİK

Beymed AŞ’nin de çeteyle anılan Özel Birinci Hastanesinin yanı sıra bir göz, bir diş hastanesi var. Şirketin yönetim kurulu başkanı siyasilerce çokça övülen Ali Aksu. Firmaya 2010’da KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyetinden oluşan yatırım teşviki verildi. AKP Beylikdüzü İlçe Örgütü Ali Aksu’yu sık sık ziyaret ediyor, Ekrem İmamoğlu Beylikdüzü Belediye başkanı iken açılan göz hastanesi için hastaneye plaket veriliyor. Firma 2021’de 459 bin 285 TL, 2022’de 507 bin 176 TL, 2023’te ise yalnızca 197 bin 688 TL vergi ödedi.

Doğamed AŞ’ye ait Özel Doğa Hospital Hastanesi de iddianamede yer alan hastanelerden. Hastanenin yönetim kurulu Nihat Kırmızı ve ailesinden oluşuyor. Kırmızı’nın kurduğu bir diğer firma Doğa Sigorta 2022 ve 2023’te vergi vermedi. Kırmızı hem İstanbul Topkapı Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı hem Kamu Gözetim Kurulu Bağımsız Denetçi Üyesi, İstanbul Teknik Üniversitesi Spor Asbaşkanı, Galatasaray Spor Kulübü Kongre Üyesi, Nişantaşı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Üyesi.

Ekip Sağlık AŞ’de siyasilerle sıkı ilişkisi olan sağlık firmalarından. Eski İBB AKP Meclis Üyesi, Duygu Hastaneleri Mütevelli Heyeti Başkanı İsmail Sezer’e Cumhur İttifakı İBB Başkan Adayı Murat Kurum ve Grup Başkanı Tevfik Göksu plaket verdi. Duygu Hastanesinde çıkan bir yangının ardından MHP ilçe teşkilatı bizzat Sezer’i ziyaret etti. Şirket 2021’de 162 bin 997, 2022’de 114 bin 325, 2023’te 354 bin 977 vergi ödedi.