"Çeşme'de milyonlarca metreküp atık su denize döküldü" iddiası

Ramis SAĞLAM
İzmir 

Denizlerdeki kirlenme her geçen gün daha fazla sorun olmaya devam ediyor. Arıtılmamış atıkların denize boşaltılması birçok kıyı alanında alarm veriyor. Bu sorunlara bir yenisi de Çeşme'de eklendi.

İzmir'in Çeşme ilçesindeki, günlük 22 bin metreküp atık suyu arıtma kapasitesine sahip, Alaçatı Atıksu Arıtma Tesisi, İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne devredilmişti. Tesiste Haziran ayı başından itibaren yaşanan peşi sıra teknik arızalar ve çökme nedeniyle tesisin duvarlarında ciddi yıkılmalar meydana geldi. Başlatılan onarım çalışmalarının, uzun sürmesi nedeniyle yaz sezonu boyunca tesis tam kapasiteyle çalışmadığı için atık suların doğrudan denize boşaltıldığı iddia edildi. İZSU ve İzmir Büyükşehir Belediyesi ise iddiayı yalanladı.

YETERLİ MÜDAHALE YAPILMADI

Çeşme'nin önemli atık su tesislerinden Reisdere Atıksu Arıtma Tesisi de bir süredir çalışmıyor.  Arıtılmamış atık su, Reisdere Deresi'ne deşarj edilerek denize ulaşırken, özellikle Şifne Deresi'nde yoğun kirliliğe neden olmaya devam ediyor. Bölgede yaşayan vatandaşların şikâyetleri ise karşılık bulmadı.

Alaçatı Atıksu Arıtma Tesisi'nin tam kapasiteyle çalışmaya başlaması için yapılan çalışmaların tamamlanmasına rağmen tesisisin son kabulü gerçekleşmediği için sorun devam ediyor. Reisdere ve Alaçatı tesislerindeki arızaların giderilmesi ve arıtma işleminin yeniden başlatılması, çevre ve halk sağlığı açısından önem taşıyor.

BAKTERİYOLOJİK KİRLENMEYE NEDEN OLUYOR 

Arıtma sorunu aynı zamanda bakteriyolojik kirlenmeye neden olduğunu söyleyen Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi  Prof. Dr. Doğan Yaşar, birçok ülkenin birçok sahilinde yaşanan bu sorunun tehlikeli boyutlara geldiğini söyledi. Sadece Çeşme'de değil aynı sorunun Narlıdere ve Çiğli Arıtma Tesislerinde de yaşandığını belirten Yaşar, "İzmir arıtma tesisleri bakımından Avrupa'nın en iyisi olmasına rağmen bugün önemli sorunlar yaşıyor. Arıtma kadar aktarma borularında da önemli sorunlar var. Tesislerin öncelikle ivedilikle kontrol edilmesi gerekiyor." dedi.

Körfez'de yaşanan toplu balık ölümlerini hatırlatan Yaşar, "Arıtılmayan suların denize dökülmesi ciddi bir tehlike olmaya devam ediyor. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İZSU'ya bağlı Çiğli ve Güneybatı atık su arıtma tesislerine "çevre mevzuatında belirtilen standartların üzerinde" kirli suyu körfeze boşalttığı için ceza kesmişti. Buradan şunu ifade etmek isterim ki kıyı ve denizleri yoğun sanayi ve evsel kirlenme baskısı altındadır. Atıksuların modern, gelişmiş arıtımı artırmak için uzman teknik kadrolara ihtiyaç var." dedi.

SORUN GÖRMEZDEN GELİNİYOR

Son 7-8 yıldır Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi ve Narlıdere Güneybatı İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi 'nde yaşanan yetersizlikleri ve sorunları değerlendiren Yaşar, "Çeşme'de yaşanan sorun derhal giderilmelidir. Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi'ne 4. faz bir türlü yapılmadı, yapılmayınca bu sefer baypaslar yaşanıyor. Çeşme'deki arıtma tesislerinde de baypasların yapılması normaldir. Anladığım kadarıyla burada baypas değil farklı bir sorun karşımıza çıkıyor. Atık su doğrudan denize bırakılması önemli çevre kirliliğine neden olacaktır" diye konuştu.

İZSU: TESİSİMİZ TAM KAPASİTEYLE ÇALIŞIYOR

Konuyla ilgili açıklama yapan İZSU, "Geçtiğimiz yıl Kasım ayında, tesisimizdeki proses havuzunun perde duvarlarından biri yan yatarak kullanılamaz hale gelmişse de tesisimiz tüm üniteleri ile tam kapasite ile çalışarak günlük 19-20 bin metreküp atık su arıtımını gerçekleştirmiştir" dedi.Kurumdan yapılan açıklamada ilçedeki arıtma tesisinin tam kapasite ile yedi gün yirmi dört saat çalıştığı, Sürekli Atıksu İzleme Sistemi (SAİS) sayesinde kurulu atık su analiz sonuçlarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı veri tabanına aktarıldığı belirtildi.

Açıklamada, "Bütün bu takip, kontrol ve denetim mekanizmalarının yanı sıra tesisimizin deşarj hattının geçtiği bölgede bulunan koylardan Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından da yüzme suyu kalitesinin izlenmesi amacıyla numuneler alınmaktadır. Bunların sonuçları ise ortadadır. Bu sonuçlara göre deniz suyu değerlerinin Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği'nde belirtilen standartlarda olduğu görülmektedir" açıklaması yapıldı. 

BAKANLIK EKİPLERİ İKİ TESİSİ DENETLEDİ

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nden yapılan açıklamada ise Çeşme Alaçatı ve Reisdere Atıksu Arıtma Tesisleri'nde denetleme yapan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkililerinin her iki tesisin sağlıklı bir şekilde faaliyet gösterdiğini ve çevre kirliliği yaratan bir durum yaşanmadığını tutanakla kayıt altına aldığı belirtildi.

Açıklamada, "Bakanlık yetkilileri tarafından Alaçatı ve Reisdere-TOKİ Arıtma Tesisleri'ndeki incelemelerin ve alınan dönem içindeki numunelerin analizinin ardından düzenlenen tutanakta; tesislerin çalışır vaziyette olduğu, Sürekli Atıksu İzleme Sistemi'nin (SAİS) çalıştığı, ölçümlerin yönetmelik değerlerinde olduğu, Alaçatı Arıtma Tesisi'nin derin deşarj sisteminin sağlıklı bir şekilde çalıştığı ve denizde herhangi bir kirliliğin olmadığı, sonuç olarak arıtma tesislerinin sorunsuz bir şekilde çalıştığı rapor edildi" denildi.