Büyük çiftlik sahiplerinin Londra yürüyüşü

Arif BEKTAŞ
Londra

İngiltere’nin başkenti Londra’da yaklaşık 10 bin kişinin katıldığı bir “çiftçi eylemi” yapıldı. Dün sabah saatlerinde Başbakanlık Konutu önünde toplanan çiftçiler, Parlamentoda da gün boyu lobi çalışması yaptı. Çiftçiler, Nisan 2026 tarihinden itibaren hayata geçirilecek yeni “miras vergisi”ni protesto etti. Hükümet, 1 milyon sterlin ve üzerinde bir değere sahip olan çiftliklerden yüzde 20 miras vergisi almayı planlıyor. 

Bu uygulamadan büyük çiftlikler etkilenecek. Büyük çiftlik sahipleri hayatlarını kaybettikten sonra, çocuklarına ya da sonraki kuşaklara aktarılacak yüzde 20 miras vergisi ile hükümet, 2030 yılından itibaren yılda 520 milyon sterlin elde etmeyi hedefliyor. 

Eylem yapan çiftlik sahiplerine göre bundan en az 70 bin çiftlik etkilenecek ve üretim aksayacak. Hükümet ise büyük çiftlik sahiplerinden alınacak bu vergi ile sosyal servisleri güçlendireceğini ve sadece 500 çiftliğin etkileneceğini iddia ediyor. 

İngiltere’de toplam 209 bin çiftlik bulunuyor. Bunların 70 bininin değeri 1 milyon sterlinden fazla. Bu 1 milyonluk çiftliklerin yılda ortalama 500’ünün sahiplerinin “öleceği” tahmin edildiği için, hükümet “sadece 500 çiftlik etkilenecek” diyor.

MUHAFAZAKAR LİDER EYLEME KATILDI 

İngiltere’de Muhafazakar Parti liderlerinin bir hak eylemine katıldığı pek görülmez. Daha önce “Avlanma özgürlüğü” ya da göçmen karşıtı eylem ve toplantılara katılsalar da bunlar oldukça nadiren gerçekleşir. İki hafta önce parti lideri olarak seçilen Kemi Badenoch eyleme katılarak bir konuşma yaptı. Badenoch, fırsat yakaladığı zaman ilk icraatının bu vergi yasasını ortadan kaldırmak olacağını söyledi ve ülke ekonomisinin büyümesinde çiftçiliğin önemli bir yer tuttuğunu iddia etti. 

İngiltere zenginlerin bazıları, daha az vergi vermek için çiftlikler satın alıyorlar. Bu çiftlikler, daha çok çiftçilik dışı amaçlar için kullanılıyor. Daha önce televizyon programcılığı yapan Jeremy Clarkson da bu amaçla çiftlik aldığını itiraf etmişti. Hükümetin yeni vergi tarifesi karşısında eylemi örgütleyenlerin başında gelen Clarkson, daha önce eylem yapanlara karşı nefret söylemleri ile biliniyor. 

Yıllar önce BBC’de Top Gear adlı araba programı yapan Clarkson, ücret artışı ve iş koşullarının iyileştirilmesini isteyen sağlık işçileri için “Birkaç tanesini sokak ortasında kurşunlayacaksın, göreceksin o zaman eylem yaparlar mı” demişti. Yoğun tepkiler sonunda özür dilemek zorunda kalmıştı. Bugün Clarkson, büyük çiftlik sahiplerinin eylemini örgütleyenlerin başında geliyor. 

ÇİFTÇİLERİN GELİRLERİ DÜŞTÜ 

Gerek vergiler ve gerekse de Brexit sonrası Avrupa Birliği ile yapılan özel anlaşmalar nedeniyle İngiltere’de çiftçilerin gelirlerinde büyük düşüşler olduğu belirtiliyor. Özellikle et ve süt üreticisi küçük çiftçilerin giderek bu çiftliklerden elini çektiği biliniyor. 

Asıl büyük zenginlere ise hükümet dokunmuyor. 1 milyon sterlin değerindeki çiftliklere yüzde 20 miras vergisi uygulayacağını söyleyen Keir Starmer milyarlarca sterlin serveti olan zenginlerden daha fazla vergi alınmasına ilişkin sendika ve halkın taleplerini ise görmezden geliyor. 

1,3 milyon üyesi ile ülkenin en büyük ikinci sendikası olan UNITE’ın, Keir Starmer’in başbakan seçilmesinin hemen ardından başlattığı “Zengini vergile” kampanyası devam ederken, sendika, 22 milyar bütçe açığının olduğunu iddia eden hükümete, bu açığın zenginlerden alınacak vergilerle kapatılmasını öneriyor.

Zengin çiftliklerden alınmaya çalışılan yüzde 20 miras vergisinin sebeplerini sıralayan Başbakan Starmer ise, “Daha iyi okul, daha iyi hastanelerimizin olması için bu vergilendirmeyi yapmak zorundayız” diyor.

Ellerinde pankart ve dövizler taşıyan binlerce çiftçi, hükümetin yeni yürürlüğe koyacağı veraset vergisine karşı Downing Street'ten başbakanlık binasına yürüdü.