Elektrikte gizli zam: Yurttaşa zarar, şirkete kâr

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Yener, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) elektrik fiyat tarifelerine yönelik yaptığı yeni düzenlemeye sert tepki gösterdi. Yener, bu düzenlemenin kamu ve vatandaşların çıkarlarını göz ardı ederek, özel elektrik şirketlerinin kazancını artırmaya yönelik olduğunu vurguladı. Düzenlemenin, 2025’te başlayacak yeni zam dalgalarına yol açacağını belirten Yener, uygulamanın iptali için çağrıda bulundu.

YÜKSEK TÜKETİCİLER İÇİN DAHA YÜKSEK FİYATLAR

EPDK’nin 7 Kasım 2024 tarihli kararıyla, 2025 yılı itibarıyla yıllık elektrik tüketimi 5 bin kWs’i aşan konut aboneleri ve 15 bin kWs’i geçen ticari ve sınai işletmelerin, genel tarifeden çıkarılarak son kaynak tedarik tarifesine (SKTT) tabi olacağı açıklandı. Yener, bu uygulamanın adil olmadığını ve tüketicilerin ödeyecekleri elektrik faturalarını önceden tahmin edemeyeceği bir sisteme zemin hazırladığını söyledi.

‘TÜKETİCİ HAKLARI İHLAL EDİLİYOR’

Yeni düzenlemeyle tüketicilerin, 2025 yılı içindeki tüketimleri yerine, 2024’teki tüketim miktarlarına göre değerlendirilip yüksek tarifeye tabi tutulacağını ifade eden Yener, bu yaklaşımın hukuken kabul edilemez olduğunu vurguladı. Yener, bu durumun özellikle büyük aileler ve mevsimsel iklim koşullarında ısınma veya serinleme ihtiyacı duyan vatandaşları zor durumda bırakacağını belirtti.

YURTTAŞLAR OLUMSUZ ETKİLENECEK

Ticari ve sanayi işletmeler için belirlenen tüketim limitlerinin de ciddi oranda düşürüldüğüne dikkat çeken Yener, bunun üretim maliyetlerini artırarak birçok sektörde fiyat artışlarına neden olacağını söyledi. “Elektrik maliyetlerindeki artış, gıda, tekstil, sağlık, eğitim gibi temel ihtiyaçlardan lüks ürünlere kadar her alanda zam olarak karşımıza çıkacak” diyen Yener, vatandaşların bu düzenlemeden olumsuz etkileneceğini ifade etti.

‘DÜZENLEME KAMU YARARI TAŞIMIYOR’

Yener, EPDK’nin bu düzenlemeyle milyonlarca konut abonesini ve yüz binlerce işletmeyi genel tarifeden çıkararak, tüketicileri yüksek fiyatlarla elektrik satın almaya zorladığını belirtti. “Bu girişim, halkın değil, özel elektrik şirketlerinin çıkarlarını gözetmektedir” diyerek düzenlemenin iptali için tüm kesimleri yasal mücadeleye davet etti.

EPDK’nin düzenlemesinin 2025’in ilk çeyreğinde yürürlüğe gireceği, bu nedenle uygulamanın fiyat artışlarını ertelemek amacıyla planlandığı da belirtiliyor. Yener, zamanlamanın manidar olduğunu ve düzenlemenin bir an önce durdurulması gerektiğini vurguladı.

ŞİRKETLERİN KÂR MARJI YÜZDE 2’DEN YÜZDE 9’A ÇIKACAK

Yapılan açıklamada son kaynak tedarik tarifesine ilişkin şu ifadeler kullanıldı:

• Sabit birim fiyat içeren ulusal tarifeden bağımsız, tüketicinin enerji birim fiyatının sabit olmadığı, aylık bazda oluşacak ağırlıklı ortalama piyasa takas fiyatı (PTF) ve YEKDEM (Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması) birim maliyetlerine göre her ay değişiklik gösterecek olan,
• Tüketim sınırı EPDK tarafından yıllık olarak belirlenen, aboneleri yüksek ve düşük tüketimli tüketiciler olarak iki grup altında tanımlayan,
• Yüksek tüketimli tüketicileri, üretim ve/veya tedarik şirketleri ile ikili anlaşma yapmaya zorunlu kılan, dolayısı ile özel şirketlerin ticaret alanını genişleten,
• Yapılan ikili anlaşmada, sözleşmenin ilgili üretim/tedarik şirketi tarafından tek taraflı feshi halinde çaresiz kalan tüketiciyi görevli tedarik şirketinin ticari tercihine bırakan,
• Görevli tedarik şirketlerinin ulusal tarifede yüzde 2.38 olan kâr oranını, benzer hizmetler karşılığında son kaynak tüketim tarifesinde kurulca belirlenen katsayı (KBK) ile tanımlanan haliyle yüzde 9.38 oranına yükselten bir tarife yapısını içermektedir.

(EKONOMİ SERVİSİ)