Yüzde 90 engelli mahpusa Kürtçe konuşma yasağı: İnsan hakları ihlali Meclis gündeminde

DEM Parti Hakkari Milletvekili Öznur Bartin, Kayseri Bünyan 2’Nolu T Tipi Kapalı Cezaevinde tutuklu olan yüzde 90 engelli olan Şaban Kaygusuz’un yaşadığı hak ihlallerini Meclis gündemine taşıdı. Bartin Kaygusuz’un yaşadığı ihlallerin, ana dilinde iletişim hakkı hem de engelli hakları açısından incelenmesi gerektiğini belirtti. Kaygusuz’un sağ eli ve sağ bacağının bulunmamasının günlük yaşamını zorlaştırdığını belirten Bartin, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'a yanıtlaması üzerine soru önergesi verdi.

KÜRÇE KONUŞMAK YASAK

Bartin önergenin gerekçesinde şu ifadelere yer verdi: “Cezaevi yönetiminin, Kürtçe konuşmayı “yasak” olarak nitelendirmesi ve telefon görüşmesini sonlandırması hem ulusal hem de uluslararası normlara aykırıdır.

Kaygusuz’un, ailesinin yaşadığı Antep iline sevk talebinin sürekli reddedilmesi hem insan hakları hem de ceza infaz hukukunun öngördüğü insani şartlara aykırıdır. Mevcut cezaevinin fiziksel koşulları (dik merdivenler gibi) hareket kabiliyetini kısıtlamakta ve onu sürekli olarak başka mahpuslardan destek almak zorunda bırakmaktadır. Bu durum, ceza infaz sisteminin engelli mahpusların onuruna ve ihtiyaçlarına duyarsız olduğunu göstermektedir.

Kaygusuz’un sevk talebi karşılanmadığı için kendi isteğiyle tek kişilik hücrede kalmayı seçmesi, aslında cezaevinin olumsuz koşullarının mahpus üzerinde yarattığı zorlamayı işaret etmektedir.

İNSAN HAKLARI İHLALİ

Şaban Kaygusuz’un yaşadığı durum, ceza infaz sisteminin mevcut eksikliklerini ve insan hakları açısından yeniden yapılandırılması gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır. Ailesine yakın bir cezaevine sevk edilmesi, ana dili hakkının korunması, engelli mahpuslar için uygun koşulların sağlanması, hücre uygulamasının kaldırılması ve sağlık durumu gözetilerek infazının ertelenmesi, yalnızca Kaygusuz’un mağduriyetini gidermekle kalmayacak, aynı zamanda cezaevlerinde insan haklarına dayalı bir yönetim anlayışının yerleşmesine katkı sağlayacaktır”

Bu bağlamda Bartin şu soruları yöneltti:

• Şaban Kaygusuz’un yüzde 90 engeli bulunduğu göz önüne alındığında, mevcut cezaevi koşullarının (örneğin dik merdivenler, fiziksel erişilebilirlik eksikliği) onun ihtiyaçlarına uygun olmadığı açıkça görülmektedir. Engelli mahpusların ihtiyaçlarını karşılayacak düzenlemeler neden yapılmamaktadır?
• Kaygusuz’un ailesine daha yakın bir cezaevi olan Gaziantep’e sevk talebi neden sürekli olarak reddedilmektedir? Bu karar, mahpusların aile bağlarını sürdürme hakkını gözeten ulusal ve uluslararası standartlarla nasıl bağdaşmaktadır?
• Kaygusuz’un ailesiyle Kürtçe konuştuğu için telefon görüşmesinin kesildiği iddiası doğru mudur?
• Cezaevi yönetimi, Anayasa ve uluslararası sözleşmelerle koruma altına alınan anadil hakkını ihlal eden bu uygulamayı hangi gerekçeyle sürdürmektedir?
• Kaygusuz’un yüzde 90 oranında engeli bulunduğu ve günlük yaşamını büyük ölçüde başka mahpusların desteğiyle sürdürmek zorunda kaldığı dikkate alındığında, infazının ertelenmesi seçeneği değerlendirilmiş midir? Değerlendirilmediyse, gerekçesi nedir?Kaygusuz’un kendi talebiyle tek kişilik hücrede kalmayı seçtiği belirtiliyor. Cezaevi koşullarının bu zorlamayı yarattığı göz önüne alındığında, bu durumun mahpusun fiziksel ve ruhsal sağlığı üzerindeki etkileri değerlendirilmiş midir? Değerlendirildiyse, hangi önlemler alınmıştır?
• Türkiye’nin taraf olduğu Birleşmiş Milletler Engelli Haklarına İlişkin Sözleşme’nin 14. ve 17. maddeleri ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 16. maddesi gereği, Kaygusuz’a uygun koşullar neden sağlanmamaktadır?
• Kaygusuz’un yaşadığı durum, cezaevi yönetiminin engelli mahpuslara yönelik uygulamalarında ciddi ihlallere işaret etmektedir. Bu cezaevinde yapılan denetimlerde engelli haklarına uyum düzeyi incelenmiş midir? İncelendiyse, sonuçları nelerdir ve ihlallerin giderilmesi için hangi adımlar atılmıştır?

(HABER MERKEZİ) 

ATK’den hasta mahpusa iki ayrı karar: Cezaevinde kalamaz ama tahliyeye gerek yok

Yüzde 90 engelli tutukluya 'cezaevinde kalabilir' raporu