UCM'nin Netanyahu hakkında verdiği karara dünyadan tepkiler

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Gazze’de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Galant hakkında tutuklama emri çıkardı. Buna göre, Netanyahu ve Gallant’ın, UCM’ye taraf herhangi bir ülkeye seyahati durumunda, o ülkenin yetkili makamlarının kendilerini tutuklayıp Lahey’deki mahkemeye teslim etmesi gerekiyor.

UCM'nin bu kararına dünyanın çeşitli ülkelerinden destek ve tepkiler geldi. Başta ABD olmak üzere Arjantin, UCM'nin kararına tepki gösterirken Güney Afrika, İrlanda, Kolombiya, Belçika temsilcileri karara destek verdi. Hollan'da Netanyahu'nun ülkeye girmesi halinde tutuklayacağını duyururken, Almanya ve İngiltere'den parlamenterler de karara destek açıklamaları yaptı. Fransa ise net bir karşılık vermedi.

BEYAZ SARAY'DAN TEPKİ

Beyaz Saray, UCM'nin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkarmasına tepki gösterdi.

Bir Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü, AA muhabirine yazılı yaptığı açıklamada, UCM'nin kararını reddettiklerini belirtti.

ABD'li sözcü, "ABD, Mahkemenin İsrailli üst düzey yetkililere tutuklama emri çıkarma kararını temelden reddediyor" ifadesini kullandı.

UCM'nin İsrail'le ilgili olarak yargılama yetkisinin olmadığını savunan sözcü, bundan sonraki sürece ilişkin İsrail ve diğer ortaklarıyla koordinasyon halinde olacaklarını belirtti. ABD Kongre üyelerinden de karara tepki geldi.

ARJANTİN'DEN TEPKİ

Arjantin, tutuklama emri çıkarılmasına tepki gösterdi. Arjantin Devlet Başkanlığı Basın Biriminden yapılan açıklamada, "UCM'nin, İsrail Başbakanı ve eski Savunma Bakanı hakkında tutuklama emri çıkarmasına kesinlikle katılmıyoruz. Bu karar, Hamas ve Hizbullah gibi terör örgütlerinin sürekli saldırıları karşısında İsrail'in meşru savunma hakkını göz ardı ediyor" ifadesi kullanıldı.

Açıklamada, Gazze'deki tüm esirlerin derhal serbest bırakılması gerektiği vurgulanırken, Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei'nin, İsrail'in halkını koruma hakkına saygı duyduğu ve bu ülkeyle dayanışmasını bir kez daha ifade ettiği belirtildi.

AB YÜKSEK TEMSİLCİSİ BORRELL: SAYGI DUYULMALI VE UYGULANMALI

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, tutuklama emrine saygı duyulması ve bunun uygulanması gerektiğini söyledi.

Borrell, kararın siyasi olmadığını belirterek, tüm AB ülkelerine çağrıda bulundu ve "AB'nin de dahil olduğu tüm mahkeme üye ülkelerini kararı uygulamaya davet ediyorum" ifadesini kullandı.

FRANSA BELİRSİZLİĞİNİ KORUYOR

Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christophe Lemoine, Netanyahu hakkındaki tutuklama emrini ülkesinin uygulayıp uygulamayacağı konusunda net bir cevap vermeyerek, bu konunun hukuki olarak çok ihtiyatlı davranmayı gerektiren bir durum olduğunu belirtti.

Lemoine, bakanlığın haftalık basın toplantısında, gazetecilerin ısrarlı sorularına rağmen, Fransa'nın, ülkesine geldiği taktirde Netanyahu'yu tutuklayıp tutuklamayacağı konusunda net bir cevap vermekten kaçındı.

Bir gazeteci, Lemoine'a, "(Uluslararası) Ceza Mahkemesi, Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı (Yoav Gallant) hakkında tutuklama kararı aldıklarını duyurdu. Fransa'nın buna tepkisi nedir? Bu, İsrail Başbakanı ile olan üstü örtülü ilişkinizi etkileyecek mi? Ve (Netanyahu) Fransa'ya gelse, Fransa'nın tutumu ne olacak, eğer gelse onu tutuklayacak mısınız?" sorularını yöneltti.

Christophe Lemoine, "İsrail konusundaki ilk sorunuza gelince, bu noktayı gerçekten yakından takip ettik, çünkü uluslararası ceza adaleti, bizim için uluslararası istikrarın bir garantisi, tüm durumlarda bağımsız ve tarafsız bir şekilde uygulanabilmeli. Bu dosya da dahil olmak üzere diğer tüm dosyalarda, bağımsız bir şekilde hareket eden mahkeme savcısının çalışmalarını destekliyoruz" ifadesini kullandı.

UCM Başsavcısı Kerim Han daha önce tutuklama emri talep ettiğinde Fransa'nın yaptığı açıklamalara atıfta bulunan Lemoine, "Cezasızlıkla mücadele önceliğimizdir. Fransa, 2000 yılından beri Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü'nü onaylamış bir ülkedir ve mahkemenin eylemini sürekli destekliyoruz. Bu nedenle, tepkimiz bu ilkelere uygun olacaktır" görüşünü paylaştı.

Fransız makamlarının, Netanyahu'nun ülkelerine geldiği takdirde tutuklayıp tutuklamayacağı konusuyla ilgili Fransız Sözcü'den somut yanıt alınamayınca, bir diğer gazeteci "UCM tarafından çıkarılan tutuklama emirlerine dönersek, sanırım ilk soruya tam olarak cevap vermediniz. Binyamin Netanyahu Fransa'ya gelirse, somut olarak tutuklanacak mı?" diye sordu.

Lemoine ise bu konuda net bir yanıt vermekten kaçınarak, "Bu hukuken oldukça karmaşık bir soru" dedi.

Bu konuyla ilgili daha sonra geri dönüş yapmaktan memnun olacağını belirten Lemoine, "Ancak bugün için, bu konuda daha fazla yorum yapmayacağım. Tekrar belirtmek isterim ki bu hukuki olarak çok ihtiyatlı (davranmayı) gerektiren bir durum" değerlendirmesinde bulundu.

İRLANDA BAŞBAKANI, HERKESİ UCM'YE SAGI DUYMAYA ÇAĞIRDI

İrlanda Başbakanı Simon Harris, Netanyahu ve Gallant hakkındaki tutuklama emrine ilişkin, "İrlanda UCM'nin üstlendiği role saygı duymaktadır. Mahkemenin hayati çalışmalarını yürütmesine destek verecek pozisyonda olan herkes de acilen böyle yapmalı" açıklamasını yaptı.

İrlanda Başbakanlığından yapılan yazılı açıklamada Harris, UCM'nin tutuklama emirlerinin önemli adımlar olduğunu belirtti.

Harris'in açıklamasında, "Mahkeme, Gazze'de insanlığa karşı işlenen cinayet, zulüm ve diğer insanlık dışı suçlar ile açlığı bir savaş yöntemi olarak kullanma suçlarının cezai sorumluluklarını Netanyahu ve Gallant'ın taşıdığına dair makul gerekçeler olduğunu ileri sürüyor" ifadeleri yer aldı.

UCM kararında, öldürülen Hamas liderleriyle ilgili de ifadeler yer aldığını dikkati çeken Harris, tüm isimlerle ilgili iddiaların çok ciddi olduğunu kaydetti.

Harris, Gazze'de uzun süredir uluslararası hukukun ve uluslararası insancıl hukukun ihlal edildiğini dile getirdiklerini anlatarak "Her şartta, her yerde ve her zaman uluslararası hukuka saygı duyulması gerektiğini, ihlallerden sorumlu olanların, savaş suçu ve insanlığa karşı suç işleyenlerin hukuk karşısında hesap vermesi gerektiğini ısrarla dile getirdik" ifadelerini kullandı.

"İrlanda UCM'nin üstlendiği role saygı duymaktadır. Mahkemenin hayati çalışmalarını yürütmesine destek verecek pozisyonda olan herkes de acilen böyle yapmalı" değerlendirmesini yapan Harris, acil ateşkes, esirlerin salıverilmesi ve Gazze'ye insani yardımların artırılması çağrısını yineledi.

Harris, Gazze'deki insani durumun daha fazla sürdürülemeyeceğini de vurguladı.

HOLLANDA ÜLKEYE GELDİĞİNDE TUTUKLAYACAK

Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan yargılandığı için Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından hakkında tutuklama emri çıkarılan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu Hollanda'ya geldiğinde tutuklayacaklarını söyledi.

Veldkamp, Temsilciler Meclisinde yaptığı konuşmada, UCM'nin Netanyahu için çıkardığı tutuklama emrine saygı duyduklarını belirtti.

Netanyahu'nun Hollanda'ya geldiğinde tutuklanacağını ifade eden Veldkamp, "Hollanda, Netanyahu ile artık zorunlu olmayan temaslar kurmayacak. Hollanda'nın UCM'nin Roma Statüsü'ne uyması mecburidir" dedi.

BELÇİKA'DAN KARARA UYMA ÇAĞRISI

Belçika Başbakan Yardımcısı Petra De Sutter, AB'nin tutuklama emrine uyması ve İsrail ile ortaklığı durdurması gerektiğini belirtti.

De Sutter, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Avrupa, (karara) uymalı, ekonomik yaptırımlar uygulamalı, İsrail ile Ortaklık Anlaşması'nı askıya almalı ve bu tutuklama emirlerini desteklemeli. Savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar cezasız kalamaz" ifadelerini kullandı.

ALMANYA VE İNGİLTERE'DE SİYASETÇİLERDEN DESTEK

Almanya'daki bazı siyasetçiler ve İngiliz milletvekilleri, UCM'nin verdiği tutuklama emirlerine destek verdi.

Almanya'da, aralarında Federal Meclis milletvekillerinin de bulunduğu bazı siyasetçiler, UCM'nin tutuklama emri çıkarmasına destek vererek Almanya'nın İsrail'e silah sevkiyatını derhal durdurması çağrısında bulundu.

 İngiltere'de bir grup milletvekili de hükümete UCM'nin verdiği tutuklama emrini uygulaması çağrısı yaptı.

İngiltere Parlamentosunun Avam Kamarası üyesi bir grup milletvekili, UCM'nin Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nedeniyle Netanyahu ve Gallant hakkında tutuklama emri çıkarmasıyla ilgili sosyal medya hesaplarından açıklamada bulundu.

GÜNEY AFRİKA MEMNUNİYETLE KARŞILADI

Güney Afrika Cumhuriyeti Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Netanyahu ve Gallant hakkındaki tutuklama kararının memnuniyetle karşılandığı belirtilerek, "Güney Afrika, uluslararası hukuka olan bağlılığını yeniden teyit ediyor ve tüm devlet taraflarını Roma Statüsü'ndeki yükümlülüklerine uygun şekilde hareket etmeye çağırıyor" ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, "Uluslararası toplumu hukukun üstünlüğünü savunmaya ve insan hakları ihlalleri için hesap verebilirliği sağlamaya çağırıyoruz" değerlendirmesi yer aldı.

Güney Afrika, geçen yıl kasım ayında İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının soruşturulması için Uluslararası Ceza Mahkemesine (UCM) başvuruda bulunmuştu.

Daha sonra Güney Afrika, 29 Aralık 2023'te, 1948 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'ni ihlal ettiği gerekçesiyle İsrail aleyhine UAD'de dava açmıştı.

KOLOMBİYA CUMHURBAŞKANI: NETANYAHU BİR SOYKIRIMCI

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, Netanyahu hakkındaki tutuklama kararına ilişkin, "Yapılması gereken mantıklı şey budur. Netanyahu bir soykırımcı" ifadesini kullandı.

Kolombiya Cumhurbaşkanı Petro, "Dünyanın adalet mahkemesi böyle diyor ve bu karara riayet edilmeli" ifadesini kullandı.

Petro, ABD Başkanı Joe Biden'a da çağrıda bulunarak, "Eğer Biden bu emri görmezden gelirse, dünya barbarlığa sürüklenmiş olur. Batı, uluslararası politikada bağımsızlığını yeniden kazanmalı ve mahkeme kararına uymak üzere harekete geçmeli" değerlendirmesinde bulundu.(DIŞ HABERLER)

Uluslararası Ceza Mahkemesi Netanyahu hakkında tutuklama emri çıkardı