Bu kış battaniyeye sarılıp oturacağız

EYLEM NAZLIER
İstanbul

Havalar soğudu, doğal gaz faturaları yine gündem oldu. Geçen kış faturaların yüksekliği yüzünden çok zorlanmıştık. Annem geçenlerde “Sobaya mı geçsek?​” deyince bir an durup düşündüm ve insanların ısınmak için sobaya mı tercih ettiğini öğrenmek için soluğu İstanbul’un tarihi Eminönü sobacılar çarşısında aldım. Eminönü’ye gitmişken Mısır Çarşısı’ndan geçmemek olmazdı. Çarşıda esnaf kendi aralarında şakalaşıyordu: “Mağazanın önüne mendil koy, daha çok kazanırsın!” diyerek gülenler de vardı, “Eskiden daha iyi kazanırdık” diye dert yananlar da.

SOBA DAHA EKONOMİK

Sobacılar çarşısına vardığımda çeşit çeşit sobalar tezgahlarda sergileniyordu; en küçük odun sobalarından büyük kuzine modellere kadar… Fiyatlar ise 2 bin 750 TL’den başlıyordu, bütçeye göre değişiyordu. Sıradan bir müşteri gibi görünerek esnafla konuşmaya başladım. “Doğal gaz çok zamlandı, mecburen soba bakıyorum” dedim. Esnaf, “Haklısınız,” diye iç çekerek yanıt verdi:

“Eskiden kimse soba almayı düşünmezdi, herkes doğal gaza geçmişti. Ama artık insanlar sizin gibi geri dönüyor. Hem daha ekonomik hem de ısındığınızı hissediyorsunuz. Doğal gaza o kadar para veriyorsunuz, yine de üşüyorsunuz.”

BİR HAREKETLİLİK VAR AMA…

Bir başka dükkana geçiyorum, satışların artıp artmadığını soruyorum. Esnaf, “Bir hareketlilik var ama tamamen eski günlere döndüğümüz söylenemez” diyerek durumu şöyle açıkladı: “Vatandaşın cebinde para yok. Sobayı alıyor ama sonra odun, kömür derdi başlıyor. Kömür desen torbası 100 liradan başlıyor. Bu fiyatlarla kim nasıl ısınsın?​”

"DOĞAL GAZ FATURAMI ÖDEYEMİYORUM"

Soba bakmaya gelen bir kadın esnafın sözlerine katıldı:

“Geçen kış faturalar yüzünden epey zorlandık. 2 bin lira fatura geldiği oldu. Sobayı alıp kömürle idare etmeyi düşünüyoruz. Daha ekonomik gibi görünüyor, ama bu da çözüm değil. Doğal gaz faturası almış başını gidiyor. Daha kara kış gelmedi. Emekliyim, maaşımla nasıl geçineyim? Soba alalım diyoruz ama odun da pahalı, kömür de pahalı. Bu kış battaniyeye sarılıp oturacağız.”

Sobacılar çarşısından ayrıldıktan sonra Beyoğlu’ya yöneldim. Tarlabaşı’da bir nalbura uğradım. Dükkan sahibi, buradaki insanların çoğunun zaten doğal gaz kullanamadığını anlattı:

“Burası yoksul insanların mahallesi. Sobayı hâlâ kullanan çok. Atölyelerde sobayı kullanan çok. Ne yapsınlar doğal gaz çok pahalı. başka seçenekleri yok.”

Bu sırada dükkana bir kadın girdi ve konuşmamıza katılarak şunları söyledi:

“Doğal gaza zam geldi diye duyuyorum, artık açmıyorum bile. Ama soba da istemiyorum. Odun, kömür… Uğraşamam o kadar. Gerekirse soğukta otururum!”

FATURALAR VATANDAŞIN BELİNİ BÜKÜYOR

Hem Eminönü’de hem Beyoğlu’da karşılaştığım manzara, bu kışın ne kadar zor geçeceğini gözler önüne serdi. Yüksek gelen doğal gaz, odun ve kömür fiyatlarının yükselişi vatandaşın belini büküyor. Isınmanın ekonomik olduğu günleri özleyen insanlar, battaniyeler altında titremeye ya da eski günlerin soba kültürüne dönmeyi düşünüyor.