Esad'ın çöküşü medyada: Dünyada endişe, Türkiye’de ‘zafer’ sesleri… 

Gözde TÜZER

Suriye'de Esad yönetimi 2011’de başlayan iç savaştan 13 yıl sonra devrildi. Şam’ın ABD destekli cihatçı HTŞ’nin eline geçmesiyle Esad dönemi sona erdi. Yeni durum Türkiye’yi 'cihatçılarla komşu' hale getirirken, yeni dönemde Suriye halkını nelerin beklediği muamma. Tüm dünya gelişmeleri yakından izliyor. Dünya medyasında da endişeler manşetlere taşındı. İngiliz Daily Mail gazetesi “Esad devrildi... Ama daha kötüsü gelecek mi?​” diye sordu.

Suriye'de 13 yıldır devam eden iç savaşın ardından Beşar Esad yönetimi çöktü. Heyet Tahrir Şam'a (HTŞ) bağlı gruplar, Şam yönetimini ele geçirdi ve devlet televizyonundan Esad'ın Şam'ı terk ettiğini açıkladı. Rus haber ajansı TASS, Esad ve ailesinin sığınma hakkı alarak Rusya'ya gittiğini yazdı. Dünya gazetelerinin manşetleri de Suriye’den kuruldu.

"ESAD KAÇTI"

İngiliz gazetelerinden The Daily Telegraph “Esad, Moskova'ya gitti”, The Times “Suriyeliler Esad'ın düşüşünü selamlıyor” ve The Guardian “Esad Moskova'ya kaçarken isyancılar Şam'ı ele geçirdi” dedi. 

Amerika Birleşik Devletleri’nde The Wall Street Journal “İsyancılar saldırmak için yıllarca beklediler, ancak açılışları hızlı oldu” ve The New York Times “Esad 13 yıllık savaşın ardından Suriyeli isyancılar tarafından devrildi” dedi. 

YUNANİSTAN GÖÇMENLERE ÇAĞRI YAPTI

Yunanistan’da göçmenler manşetlerdeydi. Kathimerini “Yunanistan Esad rejiminin çöküşünü selamlıyor, demokratik geçiş ve mültecilerin evlerine dönmesi çağrısında bulunuyor” derken; Alman Frankfurter Allgemeine “İsyancılar Esad'ı devirdi” dedi. Fransa’da Liberation “Suriye: Bilinmeyene doğru bir sıçrama” İspanya’da El Pais “Suriye'de Esad rejimi düştü” manşetlerini kullandı.

TÜRKİYE’DE ‘ZAFER’ SESLERİ

Türkiye’de ise iktidar ve medyasında “zafer” sesleri vardı. Gazetelerin bir kısmı göçmenlerin bir an önce “dönmesi gerektiğini”, bir kısmı da göçmenlerin patronlar için nasıl kullanışlı hale geldiğini yazdı.

Yeni Şafak, “Muhalifler Şam’ı aldı, 61 yıllık Baas zulmü bitti, Sabır ve Zafer” derken “Suriye’de 8 Aralık devrimi” başlığını da kullandı. Türkiye “Emevi Camii’nde şükür secdesi” diyerek “Yüz binlerce kişi, Şam’ın senbolü Emevi Camii’nde toplanıp dua ederek özgür Suriye’nin ilk gününü kutladı” ifadelerine yer verdi. Sabah “Suriye’de 61 yıllık Baas rejimi yıkıldı, Zulüm bitti dönüş zamanı” başlığını kullandı. Haberde “Binlerce sığınmacı Türkiye-Suriye sınırına akın etti” denildi. Akşam “Yeni Suriye bayramı”, Milliyet “Anahtar ülke Türkiye”, Türkgün “Şam düştü, Esad kaçtı” Posta “13 yıl direndi, 11 günde düştü” dedi. 

SÖZ KONUSU KÜRTLER OLUNCA… 

Bu arada Kürtler söz konusu olunca iktidar ve muhalif gazeteler birleşti. İktidarın kontrolündeki cihatçıların Kürt bölgelerine saldırıları, Türkiye’de çözümsüzlüğe itilen Kürt sorununu daha da kronikleştirirken, pek çok gazete Suriye Milli Ordusunun Menbiç’e yönelik operasyonlarını sevinçle karşıladı. 

Yeni Şafak “Münbiç de kurtuluyor” başlığında “DEAŞ bahanesiyle işgal” dedi. Türkiye “SMO’dan terör örgütü YPG’ye operasyon, Menbiç de tamam” dedi. Sabah ise “PKK/YPG’nin batıdaki son inine de girildi” denildi. Milat gazetesi de “Terör örgütü için zaman doldu, sıra PKK’da” manşetini kullandı. 

Sözcü gazetesi de iktidar gazeteleri gibi “mutluydu”. Gazete “Menbiç’ten çıkarılan PKK’nın uzantısı YPG, Fırat’ın doğusuna konuşlandı” dedi. Cumhuriyet gazetesi “Kentin yüzde 80’i ele geçirildi, Münbiç, SMO kontrolünde” dedi ve Fidan’ın “SDG ile görüşmeyiz” ifadelerini kullandı.

DÜNYA’NIN DERDİ: UCUZ İŞ GÜCÜ KAYBI

Dünya gazetesinin derdi ise; tıpkı Suriyelileri ucuz iş gücü olarak gören patronlar gibi “Suriyeliler dönerse Türkiye’de ekonomik olarak neler yaşanabileceği” oldu. Gazete “Fabrikalarda, tarlada ve hizmet sektöründe ucuz iş gücü kaybı yaşanacak” dedi.  

Aydınlık Doğu Perinçek’in “ABD ve İsrail ile birlikte neyin bayramını kutluyorsunuz” sözlerini manşetine taşıdı. Yeni Çağ’ın hedefinde ise göçmenler vardı. Gazete “Mazeret sona erdi, şimdi dönüş vakti!” ifadelerini kullandı.

‘EL VATAN’ GÜNAH ÇIKARDI

HTŞ’nin ele geçirdiği Şam'da son güne dek resmi görüşün ve Esad’ın sözcülüğünü yapan El Vatan gazetesi, iktidar değişikliğinden birkaç saat sonra “Bize verilen haberleri yayımlamaktan başka bir şey yapmıyorduk, şimdi hepsinin yalan olduğu ortaya çıktı” dedi.

Rejimin devrildiğinin anlaşılmasından birkaç saat sonra Facebook sayfasından yayımladığı açıklamayla günah çıkaran gazete “… verdiğimiz haberlerin hepsinin yalan olduğu ortaya çıktı” ifadelerini kullandı.

Beşar Esad'ın kuzeni, eski rejimin yandaşlarından Rami Mahluf'un sahibi olduğu gazete şu mesajı paylaştı: “Suriye için yeni bir döneme tanık oluyoruz. Daha fazla kan dökülmesini önlediği için Allah'a şükrediyoruz. Suriye tüm Suriyelilerindir, buna inanıyoruz ve buna kaniyiz. Suriye medyası ve gazetecilerinin bir suçu yok; onlar da bizim gibi, talimatlara uyarak kendilerine verilen haberleri yayımlamaktan başka bir şey yapmıyorlardı; şimdi bunların hepsinin yalan olduğu ortaya çıktı.”

Açıklama şu sözlerle son buldu: “Allah Suriye'yi ve her mezhep ve cemaatten tüm halkını korusun... Güzel bir ülkeyi hak ediyoruz.”