10 Aralık İnsan Hakları Günü | 3 kuruşluk ‘insan hakları’
Adalet Bakanlığının bütçe taslağına göre 2025’te insan hakları programı için 929 milyon lira ayrılacak. Bu miktar ülke nüfusu ile kıyaslandığında kişi başına günlük 2.98 kuruş düşüyor.
Görsel: Fırat Turgut/Midjourney
Cem ŞİMŞEK
İstanbul
Türkiye, bu yıl 10 Aralık İnsan Hakları Günü’nü Adalet Bakanlığının bütçe görüşmeleriyle karşılıyor. İnsan haklarının güvenceye alınması için çalışması gereken Adalet Bakanlığının 2025 yılı bütçe taslağı bugün TBMM Genel Kurulunda görüşülüyor. Taslağa göre 2025’te Adalet Bakanlığına 364 milyar 920 milyon lira bütçe ayrılacak. 2025’te insan hakları programı için ayrılan bütçe ise 929 milyon 641 bin lira. İnsan hakları için ayrılan pay toplam bakanlık bütçesinin 393’te biri kadar. İnsan hakları programını ülke nüfusu ile kıyasladığımızda kişi başı günlük harcama miktarı 2.98 kuruş ediyor. Öte yandan Bakanlık bütçesinden İnsan Hakları Daire Başkanlığına 355 milyon lira ayrılıyor. Bakanlığa bağlı kuruluş, AİHM’nin Türkiye’yi ödemeye mahkum ettiği tazminat kararlarını ödemekle görevli.
2025 bütçesiyle 5.8 milyon metrekare olan adliye ve ek hizmet binalarının kapalı alan kapasitesinin 6.3 milyon metrekareye çıkarılması, hakim savcı sayısının artırılması öngörülüyor. Buna karşın hakim ve savcı başına düşen dosya sayılarının sabit kalacağı öngörülüyor.
Bütçe teklifine göre Bakanlık bu yıl açtığı 16 yeni cezaevine ek; 2025’te 6 yeni cezaevi daha açmayı planlıyor. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ise komisyonda yaptığı bütçe sunumunda yeni cezaevi sayısını 20 olarak duyurmuştu. Buna karşın cezaevlerinde mahpus başına düşen alanda gelecek yıl bir değişiklik hedeflenmiyor. 2024 sonu için mahpus başına düşen alanın 23.64 metrekare olması tahmin edilirken yeni cezaevlerine rağmen bu miktarın gelecek yıl da aynı miktarda hedeflenmesi yeni cezaevlerinin yeni mahpuslarla doldurulmasının planlandığına işaret ediyor. Diğer bir ifadeyle iktidar 2025’te toplam mahpus sayısında artış bekliyor. Cezaevlerinde bulunan mahpusların şikayetlerinin başında; koğuşlarda, alabileceğinin üzerinde mahpus tutulması yer alıyor. Pek çok mahpus, yer sorunu nedeniyle nöbetleşe uyuduklarını ifade ediyor.
Bu haliyle cezaevleri insan hakları ihlallerinde ilk sırayı alıyor. İnsanlık dışı koşulların dayatıldığı ağırlaştırılmış tecrit, keyfi infaz yakma uygulamaları ve hasta mahpusların sağlık hakkının engellenmesi cezaevlerinde en sık karşılaştığımız hak ihlallerinden.
Burjuva devletleri halklar için mi savaşıyorlar?
Memoria
Transfere koşullanmak
Magazin asla sadece magazin değildir
Kapalı İktisat
Hayata bir de buradan bakalım
"Kâr etmekten vazgeçin!"
