Sağlık Bakanlığı bütçesi genel kurulda: Bütçe korumayacak, hasta edecek

Sağlık Bakanlığının 2025 bütçesi bugün Meclis Genel Kuruluna gelecek. 2025’te merkezi bütçeden Sağlık Bakanlığına ayrılması teklif edilen bütçe 1 trilyon 20 milyar 317 milyon TL. 2024 bütçesinde %6,6 iken 2025 bütçesinde bu pay %6,9 olmuştur. Bu bütçenin büyük kısmı koruyucu-önleyici sağlık hizmetlerine değil, tedavi hizmetlerine ayrılacak. Koruyucu sağlık hizmetlerine ayrılması öngörülen miktar 273 milyar 585 milyon TL iken tedavi edici sağlık hizmetlerine 733 milyar 273 milyon TL ayrılacak.

ASLAN PAYI ŞEHİR HASTANELERİNE

Koruyucu sağlık hizmetlerinin en önemli ayaklarından aşılama oranları da kaygı verici. Aile sağlık merkezleri aracılığıyla takip edilecek hastalıklar da yaygınlaşıyor. 15 yaş ve üzeri yurttaşlarda obezite görülme sıklığı yüzde 30’a yakın, bebeklerin yüzde 10’u tam izlenemiyor, meme kanseri taramaları yalnızca yüzde 40, aşısı olan kızamık hastalığında ise vakalar artıyor.

Bu sene de bütçeden işletme usulü şehir hastanelerine kaynak akıyor. 2025’te şehir hastanelerine ayrılan pay 83 milyar 697 milyon TL’den 104 milyar 601 milyon TL’ye çıkacak. Hizmet alımı için 37 milyar kira bedeli için ise 67 milyar TL ödenecek.

PLANDA İKİ AMATEM İNŞASI VAR

Başta uyuşturucu olmak üzere madde bağımlılıkları gün geçtikçe yaygınlaşıyor. 2021’de Avrupa genelinde yakalanan amfetaminin yüzde 32’si, metamfetaminin yüzde 81’i Türkiye’de yakalanmıştı. Avrupa Uyuşturucu ve Bağımlılık İzleme Merkezinin (EMCDDA) atık suda metamfetamin kalıntısı çalışmasında 97 Avrupa şehri arasında İstanbul 10., Adana ise 16. sırada. 2017’de ele geçirilen sentetik ecza tableti sayısı 73 binken 2023’te 14 milyon 101 bine ulaşarak 192 kat arttı. Yine aynı yıllar arasında yakalanan metamfetamin miktarı 10 kat arttı.

Bu sorun daha ciddi bir hale gelirken Sağlık Bakanlığı bütçesi soruna çözüm üretebilme kapasitesinden çok uzak. Bütçede alkol ve uyuşturucu madde bağımlıları tedavi ve araştırma merkezi (AMATEM) ve çocuk alkol ve uyuşturucu madde bağımlıları tedavi ve araştırma merkezi (ÇAMATEM) sayısının 141’den 143’e çıkarılması amaçlanıyor. Yani bu sene bakanlık bütçesinden ayrılacak payla yalnızca iki tedavi merkezi inşa edilecek. Bağımlılık rehabilitasyon merkezi (BAHAR) için ise bu sayının 16’dan 18’e çıkarılması hedefleniyor. 2024’te de hedef 18’di.

2023’te bakanlık bütçesinden bağımlılıkla mücadele için ayrılan bütçe 2 milyar 450 milyon 653 bin TL iken yalnızca 951 milyon TL’si harcanmıştı. Bu sene ayrılan miktar 4 milyar 507 milyon 823 bin TL. Program bütçesinin tamamı ise 11 milyar 897 milyon 485 bin TL. (İstanbul/EVRENSEL)