Teori ve Eylem’in dosya konusu ‘Tarımda Tekelleşme’

Teori ve Eylem Dergisi’nin 66. sayısında dosya konusu “Tarım ve Tekelleşme” oldu. Dosyada tarım ve gıda alanındaki şirketleşme, bağımlılık ilişkileri ve bunlara paralel olarak gelişen küçük köylülüğün mülksüzleşmesi süreçleri ele alındı.

‘KÖYLÜNÜN TARIM ALANLARI YAĞMALANDI’

Dosya kapsamında sekiz makale yer aldı. Sedat Başkavak’ın “Türkiye tarımında tekelleşme ve şirketleşme” başlıklı makalesinde yerli ve yabancı tarım tekellerinin hızla büyük tarım arazilerini devraldığı ve üretimde etkili olduğu vurgulandı. Tarım alanlarındaki tekelleşmenin yanı sıra özellikle maden ve enerji şirketlerinin tarım alanlarının yok etmesi üzerinde de duruldu: “Toprağını, ortak alanlarını, ormanları, derelerini korumak için mevzi mücadele yürüten köylüler karşılarında devletin askerini, jandarmasını ve polisini buldular. Köylünün tarım alanları önceden uydurulmuş yasal ve kararname kılıfına uydurulmuş düzenlemelerle zorla yağmalandı.”

‘DİJİTAL DEVRİM’ VE TARIM 4.0

“Bir burjuva tarım-gıda ütopyası: Tarım 4.0” başlıklı yazısında Atakan Büke, tarımda “dijital devrim”in temel sorunları çözmekten uzak bir perspektifle yürütüldüğü ve büyük vaatlerinin gerçekleşmesinin olası olmadığını ifade etti: “‘Dijital devrim’ ve Tarım 4.0 etrafında yaratılan büyünün ve devrimsel bir dönüşüm iddialarının aksine, ancak kapitalist gıda rejiminin çelişkili eğilimlerinin sürekliliği içinde bir kopuş olarak görülebilir. Neticede kapitalizm, çelişkilerine rağmen değil, çelişkileri dolayımıyla sürekli bir devinim ve hareket içinde olan toplumsal-ekolojik bir ilişki.”

SOVYETLER’DE TARIMSAL DÖNÜŞÜM ELE ALINDI

“Tohumun metalaşması: bir ilkel birikim ve yabancılaşma hikâyesi” başlıklı yazısında Fatih Özden, tohumun metalaşması ile tekelleşmeyi ve küçük köylülüğün şirketlere bağımlı hale gelişinin analizini yaparken, Aysel Ebru Okten tarımsal üretimdeki göçmen emeğini tartıştı. Ayhan Aydoğan “Sovyetler Birliği’nde tarım” yazısında SSCB’deki kolektifleştirme süreci ve tarımsal dönüşüm üzerinde dururken, Murat Öztürk “Neo-liberal dönemde tarım-gıda ve köylülüğe ilişkin gelişmeler” konusunu ele aldı. Dosya kapsamındaki iki çeviri yazısında Fransa ve Hindistan’daki köylü direnişleri üzerinde duruldu.

Dosya kapsamındaki diğer yazılar ise şöyle:

• Yeni bir çözüm süreci mi? / Yusuf Akdağ
• Lenin’in ulusal soruna yaklaşımı üzerine / Mustafa Yalçıner
• Lenin ve siyaset / Ender Şiar Argın
• Bilimlerin birliği, formel mantık ve diyalektik: pozitivist bilim felsefesi mi marksizm mi? / Ömer Batın Gül
• Bilimin gelişiminde çelişki ve diyalektik / Sean Sayers