Evrensel’in manşeti | Asgari ücrette orta oyunu
Asgari Ücret Tespit Komisyonuna rakam gelmedi. Tepkiler üzerine Türk-İş 29 bin 583 TL dedi. İşçiler, yoksulluk sınırında bir ücret için Türk-İş’i sorumluluk almaya çağırdı.
Fotoğraf: Pixabay
Aylardır orta vadeli programla uyumlu olarak gerçekleşen enflasyonun bile altında asgari ücret zammı telaffuz eden iktidar ve sermaye temsilcileri Asgari Ücret Tespit Komisyonuna rakam getirmedi. Türk-İş yine rakam getirilmedi diye rakam açıklamadı. Tepkiler üzerine Türk-İş 29 bin 583 TL dedi.
Türk-İş yönetimi yoksulluk sınırının yarısı bile etmeyen rakamın yükünü toplantılara katılan asgari ücretli işçilerin üzerine yıktı. Oysa Türkiye’de ortalama ücret haline gelen asgari ücret, tüm işçiler için belirleyici. İşçiler, yoksulluk sınırında bir ücret için Türk-İş’i sorumluluk almaya ve mücadeleye çağırdı.
İKTİDAR VE PATRONLAR AYLARDIR KONUŞUYOR
Doğrudan 7 milyon işçiyi, dolaylı olarak toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren asgari ücreti belirlemek için TİSK, Türk-İş ve iktidar temsilcileri üçüncü kez bir araya geldi. Şimdiye kadar Erdoğan-Şimşek programında yer alan hedef enflasyonla uyumlu olarak yüzde 25 ila 35 arasında zam telaffuz eden patronlar ve iktidar temsilcileri, toplantıda ise rakam açıklamadı.
ÖNCE AÇIKLAMADI SONRA TOPLANTIYA ÇAĞIRDI
Toplantı sonrası açıklama yapan Türk-İş Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar, iktidar ve sermaye temsilcilerinin şimdiye kadar yaptıkları açıklamalara rağmen, masaya rakam getirmedikleri gerekçesiyle rakam açıklamadıklarını söyledi. Ağar, geçim sıkıntısına değindi ama yoksulluk sınırının ödenemeyeceğini ileri sürdü. Tepkiler üzerine Türk-İş rakam açıklama kararı aldı.
RAKAMIN YÜKÜ İŞÇLERİN ÜZERİNE ATILDI
Açıklamaya Türk-İş Başkanı Ergün Atalay ve Komisyona katılan işçiler katıldı. Atalay, rakamı kendilerinin değil, işçilerin belirlediğini ileri sürdü. “İçinde ne var bilmiyorum, işçiler yazdı” dediği kapalı zarfı açan Atalay, yüzde 45 gerçekleşen enflasyonun üzerine yüzde 20 refah payı ile 29 bin 583 liralık ücret talebini açıkladı. Rakam Türk-İş’in 66 bin 976 liralık yoksulluk sınırının yarısı bile etmedi.
AÇIKLANAN RAKAM İŞÇİLERİN TEPKİSİNİ ÇEKTİ
Türk-İş’in açıkladığı rakam işçilerin tepkisini çekti. Ücretinin 26 bin lira olduğunu söyleyen taşımacılık iş kolunda çalışan bir işçi, “14 bin lira kiraya gidiyor. Asgari ücret 40 bin lira da olsa yetmez” dedi. Bir liman işçisi de “Her gün 4 saat fazla mesaiyle, izin kullanmadan çalışıyorum anca 50 bin lira alıyorum, yoksulluk sınırını bile bulmuyor. Konfederasyonlar bunun için harekete geçmeli” dedi.
ASGARİ ÜCRET BİR YILDA 55 BİN LİRA ERİDİ
İşçilerin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım, kültür gibi gereksinimlerini günün fiyatları üzerinden en az düzeyde karşılayacak biçimde hesaplanması gereken asgari ücret, 2024 yılında üç asgari ücret kadar eridi. Asgari ücretli işçi 2024 yılı boyunca 55 bin TL’lik kayıp yaşadı. Aynı dönemde kâr rekorları kıran patronlara, 14 yılda sağlanan SGK prim desteği ise 60 milyar doları buldu.
ÜCRET ARTIŞININ ENFLASYONA ETKİSİ YOK
Patronlar ve iktidar ücret artışının enflasyonu tetiklediğini iddia ederken, asgari ücret zammını düşük tutmaya çalışırken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ise 2023 yılı temmuz ayındaki yüzde 34 oranındaki asgari ücret artışının yıllık tüketici enflasyonuna olası etkisini 2.7-4.1 puan arasında hesapladı. Bu rakama göre ücret artışının enflasyona etkisi yok denecek kadar az.
LOLİPOPLAR
Kiralardaki yıllık artış: Yüzde 45.4
Ekmekte yıllık artış: Yüzde 46.63
Ette yıllık artış: Yüzde 72.37
Ayçiçeği yağında yıllık artış: Yüzde 67.29
Bebek bezinde yıllık artış: Yüzde 44.36
ASGARİ ÜCRET ELE GEÇEN PARAYA HAPSEDİLEMEZ
İşçi hareketinin geri çekilmesiyle her yıl daha geniş bir kesimi kapsayan asgari ücret, basit bir “Maaş=ele geçen ücret” veya “aylık nakdi ücret” alanına sıkışmış halde. Bu sığ ve dar alandan çıkması da pek mümkün görünmüyor.
Aylık asgari ücret ödeme sisteminde, çalışma süreleri kesin biçimde yasal sınırları aşar. Asgari ücretin 1 saatlik veya 1 günlük değeri, kesinlikle belirlenen düzeyin altına düşer.
İNSANCA ÜCRET İÇİN BİRLİK VE DAYANIŞMA
Patron örgütü MESS’e bağlı Hitachi, GE Grid Solutions ve Schneider Elektrik’te işçiler yasağa rağmen grevi kararlılıkla sürdürürken, dün Arıtaş Kriyojenik de greve katıldı. Yüzde 40 zam dayatmasına karşı yüzde 125 zam isteyen işçiler çağrı yapıyor: “Bir sonraki grev yasağı kimseye düşmesin diye, insanca bir ücret için birlik ve dayanışmaya.”
