"Ev geçindirmek bile hayal oldu"

Volkan PEKAL
Adana

Adana’da servis bekledikleri duraklarda konuştuğumuz işçiler yeni asgari ücretin beklendiklerinin altında kaldığını söylüyor. Uzun bir süredir enflasyon altında ezildiklerini dile getiren işçiler, yüksek enflasyon, artan kiralar ve diğer temel ihtiyaç giderlerine yapılan zamlara dikkat çekerek, daha fazla yoksulluğa itildiklerini söylüyor.

Evli ve üç çocuk babası Samet Ede, mevcut koşullarda geçinmenin imkansız olduğunu söylüyor. Bir simidin 15 lira, bir bardak çayın 10 lira olduğunu ifade eden Ede, “22 bin lira asgari ücret mi olur? Ev kira, elektrik su, çocukların masrafları derken aç kalırız” diye tepki gösteriyor.

Temel tüketim maddelerine gelen zamlar karşısında asgari ücrete yapılan zammın yetersiz olduğunu belirten Abdurrahman isimli işçi de “Ben en kötü 24-25 bin lira bekliyordum. Ama onun bile altında belirlendi. Bizim mahallede kiralar 10 bin liranın altına düşmüyor. Bu koşullarda nasıl geçinebiliriz ki?” diyor.

"MALİYETLERLE ÜCRETLER ARASINDAKİ MAKAS AÇILIYOR"

Sadece evle servis durağı arasında gidip gelebilmek için bile günde 50 lira harcadığını dile getiren Ferhat da “Tek başıma yaşadığım halde bile yetmiyor, çocuklu aileleri düşünemiyorum” diyor. Ferhat asgari ücretin belirlenme sürecini de “Üst üste birkaç toplantı yaptılar, sonra bir akşam aniden karar verip açıkladılar” diye eleştiriyor.

Selahattin isimli işçi, artan geçim maliyetlerine karşı hükümetin çözüm üretmesini istiyor. Selahattin, “Hükümet buna bir çözüm bulmalı. Ücretlerin enflasyona etkisi yüzde 2-3 düzeyinde. Yoksulluk sınırı 70 bin lirayı aşmışken, en kötü ev 10 bin liranın üstündeyken 22 bin lira nasıl yetecek. Yaşam maliyetleri ile ücretler arasındaki makas giderek açılıyor” diye soruyor.

"EV ARABA ALMAK HAYAL"

Arzu Nur isimli işçi, “Bekar biri için dahi geçim zor, evlileri hiç düşünemiyorum” diyor. Günlük harcamalarından örnek veren Arzu Nur, yüksek enflasyonun yaşamı nasıl etkilediğini şöyle anlatıyor: “İşe gelirken bir dolmuş kullanıyoruz, onun ücreti ayrı. Sabah kahvaltı yapalım desek, bir simit almış başını gitmiş. Ekmek şu an 10 lira. Evde babam ve ben çalışıyoruz ama yine de geçinemiyoruz.”

Gençlerin hayal kurma şanslarının kalmadığını ifade eden Arzu Nur, “Başka ülkelerde gençler birikim yapıp evini, arabasını alabiliyor. Burada bir ev almak hayal. En iyi ihtimalle her şeyden kısıp bir altın alabiliyoruz, onu da borçlarımıza harcıyoruz. Devlet memuru olsak dahi borç içinde yüzeriz” diyor.

Cengiz isimli işçi ise asgari ücrete yapılan zam oranını hakaret olarak nitelendiriyor. Kentteki ortalama kiraların 15 bin lira olduğunu belirten Cengiz, “Bu durumda 22 bin liralık asgari ücretle nasıl geçinebiliriz? Türkiye’de enflasyon yüzde 30 değil, en az yüzde 130. Ev geçindirmek imkansız, çocuk okutmak hayal. Üç çocuğumun günlük harçlığı 150 lira. Aylık 5 bin lirayı sadece çocuklarımın masrafına harcıyorum. Bu maaşla geçinmek mümkün değil” diyor.

"HER ŞEY YÜZDE 200 ZAMLANMIŞKEN…"

Ramazan isimli bir işçi de şunları söylüyor: “Her gün market fiyatları değişiyor, her şey yüzde 200 zamlanmışken yüzde 30 zam ne demek. Kendileri 22 bin lirayla geçinebiliyorlarsa gelip geçinsinler. Ama bunun mümkün olmadığını biliyoruz. Asgari Ücret Tespit Komisyonu da toplanıp durdu, gece aniden kararını açıkladı. İşçi tarafının taleplerini zaten kabul etmiyorlar. Böyle bir sistemde bize düşen hep hayal kırıklığı oluyor.”

Açıklanan asgari ücretin beklentilerinin altında kaldığını dile getiren Sezai Hoplamaz da “En az 25 bin lira yaparlar diye düşünüyorduk ama olmadı. İki çocuğumu üniversitede okutuyorum. Eşim de çalışıyor ama sıkıntı çekiyoruz. Kira derdimiz yok ama yine de masraflar ucu ucuna yetiyor” diyor.

Hoplamaz, Türk-İş’i de eleştiriyor: “Bir gece ansızın açıklama yaptılar. Türk-İş’in bu durumdan haberi vardı ki masaya oturmadı. Ama işçiler olarak bizim haberimiz olmadı. Bakan çıkıp ‘Mutabakata vardık’ dedi, Türk-İş gerçekten bu süreçte işçileri temsil etti mi, etmedi.”