TÜİK: Türkiye'de sürekli yoksulluk oranı yüzde 13.7'ye yükseldi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin "Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri"ni açıkladı.

Bu kapsamda, eş değer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2024 yılında 0,1 puan artarak yüzde 13,6 oldu.

Medyan gelirin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre hesaplanan yoksulluk oranı ise bu yıl 0,1 puan azalışla yüzde 21,2 olarak gerçekleşti.

Eş değer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 40'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı geçen yıla kıyasla 0,1 puan gerileyerek yüzde 6,9 oldu.

Medyan gelirin yüzde 70'i dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre hesaplanan yoksulluk oranı ise geçen yıla kıyasla 0,1 puanlık azalışla yüzde 28,9 olarak kayıtlara geçti.

Hane halkı tipine göre eş değer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranlarına bakıldığında, tek kişilik hane halklarında yoksulluk oranı geçen yıla göre 0,8 puan azalarak yüzde 6,5'e gerilerken çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hane halklarında 3,1 puan artarak yüzde 10,8'e çıktı.

En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hane halklarının yoksulluk oranı 0,9 puan artarak yüzde 17,9'a, tek çekirdek aileden oluşan hane halklarının yoksulluk oranı ise 0,1 puan artarak yüzde 13,4'e yükseldi.

EN YÜKSEK YOKSULLUK ORANI OKUL BİTİRMEYENLERDE

Eş değer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranına göre; bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24,7'si, lise altı eğitimlilerin yüzde 13,6'sı, lise ve dengi okul mezunlarının ise yüzde7,4'ü yoksul olarak hesaplandı. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 2,7 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup oldu.

MADDİ VE SOSYAL YOKSUNLUK ORANI YÜZDE 13,3 OLDU

Maddi ve sosyal yoksunluk oranı hesabında hane düzeyinde sorgulanan değişkenler; otomobil sahipliği, ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme, evin ısınma ihtiyacını karşılayabilme ve mobilyaları eskidiğinde değiştirebilme olarak sıralanıyor.

Bu oran için fert düzeyinde toplanan değişkenler ise; eskimiş giysileri yerine yenisini alabilme, düzgün iki çift ayakkabıya sahip olabilme, ayda en az bir kez tanıdıkları ile toplanabilme, ücretli boş zaman faaliyetlerine katılabilme, kendini iyi hissetmek için bir miktar para harcayabilme ve kişisel amaçlı kullanım için internet sahipliği olarak belirleniyor.

13 maddenin en az yedisini karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan maddi ve sosyal yoksunluk oranı; 2023 yılında yüzde 14,4 iken 2024 yılı sonuçlarında 1,1 puan azalarak yüzde 13,3 olarak tahmin edildi.

SÜREKLİ YOKSULLUK ORANI YÜZDE 13,7 OLDU

Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ına göre son yılda ve aynı zamanda önceki üç yıldan en az ikisinde de yoksul olan fertleri kapsıyor. Buna göre, 2024 yılı sonuçlarına göre sürekli yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,7 puan artarak yüzde 13,7 oldu.

YOKSULLUK ORANI EN YÜKSEK İLLER

Verilere göre yoksulluk oranının en yüksek olduğu iller şöyle sıralandı: Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Kastamonu, Çankırı, Sinop.

Yoksulluk oranı en düşük olan iller ise şöyle: Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Şanlıurfa, Diyarbakır.

NÜFUSUN YÜZDE 4,3'Ü DÖRT YIL BOYUNCA YOKSULLUKTAN ÇIKAMADI

Dört yıllık panel veri kullanılarak medyan gelirin yüzde 50'sine göre hesaplanan yoksullukta kalma süresi incelendiğinde, fertlerin yüzde 10,1'i 4 yıl içinde 1 yıl, yüzde 6,5'i 2 yıl, yüzde 4,3'ü 3 yıl, yüzde 4,3'ü ise 4 yıl boyunca (panel süresince) yoksullukta kaldı. Nüfusun yüzde 74,8'i ise dört yıl boyunca hiç yoksulluk sınırının altında kalmadı.

NÜFUSUN YÜZDE 31,3'Ü SIZDIRAN ÇATI PROBLEMİ YAŞIYOR

Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 31,3'ü sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri vb. problemler yaşarken yüzde 30,2'si konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu, yüzde 21,7'si trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlarla karşılaştı.

TAKSİT ÖDEMESİ VEYA BORCU OLANLARIN ORANI YÜZDE 56,8 OLDU

Geçen yıla göre konut alımı ve konut masrafları dışında borç veya taksit ödemesi olanların oranı 1,2 puan azalarak yüzde 56,8 oldu. Nüfusun yüzde 5,2'sine bu ödemeler yük getirmezken yüzde 39,1'ine biraz yük getirdi, yüzde 12,5'ine ise çok yük getirdi.

Konut masraflarının çok yük getirdiği hanelerin oranı 3,9 puan azalarak yüzde 13,6 olurken, bu masrafların biraz yük getirdiği hanelerin oranı 4,7 puan artarak yüzde 71,2 oldu. Konut masraflarının yük getirmediğini belirten hanelerin oranı geçen yıla göre 0,7 puan azalış ile yüzde 15,2 olarak hesaplandı. (EKONOMİ SERVİSİ)