Asgari ücrete düşük zam yapılmasına öfke sürüyor: En temel ihtiyaçları bile karşılayamıyoruz

Bahar EMREOĞLU
İzmir

İzmir’de, ağırlığını tekstil fabrikalarının oluşturduğu Buca Ege Organize Sanayi Bölgesinde çalışan işçiler, 2025 asgari ücretinin 22 bin 104 TL olarak belirlenmesine tepkili. En temel ihtiyaçlarını bile karşılayamadıklarını belirten işçiler, ücretlerin artırılmasını, temek tüketim maddelerine yapılan zamların durdurulmasını istedi.

Asgari ücretin üzerinde ücret aldığını dile getiren bir işçi, “Asgari ücretin üstünde alsam bile bir şey değişmiyor. Enflasyon belli. Alışveriş yapamıyoruz, marketlere giremiyoruz. Artık temel ihtiyaçlarımızı bile karşılayamıyoruz” dedi.

Asgari ücrete yapılan zammın çok az olduğunu vurgulayan işçi, “Kimse yapılan zamdan memnun değil. Herkes düşük zamma karşı ama bir direniş olmadığı için böyle devam ediyor. Çevremde asgari ücretle çalışan insanlar var. Maalesef bu insanlar şu anda kirayı karşılayamayacak durumdalar. Bir an önce bu duruma bir çare bulunması gerekiyor” diye konuştu.

Bir başka işçi de “Yapılan zam çok az. Evim kira değil, eşim de çalıştığı için çok büyük bir sorun yaşamıyoruz ama 2025 asgari ücretinin 22 bin 104 TL olması çoğu insan için sorun. Evde tek çalışan olsa, pazara markete faturaya asla yetmez. Asgari ücretin biraz daha yüksek olmasını isterdim” dedi.

"ZAMLARIN DURMASI GEREKİYOR"

Yapılan zammı yetersiz bulan başka bir işçi de şunları söyledi: “Bu enflasyona rağmen açıklanan asgari ücretin 22 bin 104 lira olması gerçekten çok kötü. İnsanlar et, süt ürünleri gibi temel ihtiyaçlarını bile karşılayamıyor. 7.5 TL olan bir gofret gün gün 10, 12 TL şeklinde artıyor. Ben çocuğuma alırken on kere düşünüyorum. Biz bunları düşünmek zorunda değiliz. 15-16 yıldır bu sektörde çalışan insanlarız. Alım gücümüz olsaydı asgari ücrete daha az zam yapılabilirdi ama bizim artık alım gücümüz kalmadı. Biz asgari ücretin üstünde alsak bile günden güne bizim de ücretlerimiz eriyor. Ayrıca zamların durması gerekiyor.”

"VERDİKLERİ ÜCRETİN FAZLASINI GERİ ALIYORLAR"

Asgari ücret aldığını söyleyen bir işçi de “Artık iyi bir şey düşünemiyorum. Maaşımız yetmiyor. Her şeye zam geliyor. Verdikleri asgari ücretin fazlasını alıyorlar bizden. Kendilerine güzel güzel zam yaparlarken bize hiçbir şey yok” dedi. Aile evinde yaşadığını, ona rağmen geçinmekte zorlandığını belirten işçi, “Asgari ücret en azından 30 bin TL olsaydı daha iyi olurdu. 30 olsa da her şeye yine zam gelecekti ama en azından bir süre rahatlatırdı” ifadelerini kullandı.

"EV KİRAMIZ 15 BİN LİRA"

16 yaşındaki Suriyeli bir tekstil işçisi ise babası ve ağabeyiyle aynı atölyede çalıştığını belirtti. Asgari ücret aldığını ifade eden çocuk, aldığı ücretle hiçbir şeyini karşılayamadığını ifade etti. Okulu bıraktığını söyleyen çocuk, “Bazılarının imkanı vardır, benim imkanım olmadığı için ben çalışmak zorundayım. Okulu hem maddi hem de okulda gördüğüm ırkçılık yüzünden bıraktım. Liseye yeni geçmiştim. İlk dönem devam ettim, ikinci dönem devam edemedim. Ailemin zoruyla değil, kendi isteğimle çalışmaya başladım” diye konuştu.

İşçinin ağabeyi de “Kirada oturuyoruz. Kiramız ise 15 bin TL. Evde 8 kişi yaşadığımız için de geçimimiz ekstra zor oluyor. Babam kardeşim ve ben aynı atölyede çalışıyoruz. Babam Suriye’deki savaşta sakat kaldı. Ona rağmen geçinebilmemiz için çalışıyor” dedi. İşçi şöyle devam etti: “Suriyeli olduğumuz için ev vermiyorlar. Şu an evimizde sobamız bile yok. Elektrikli soba kullanıyoruz. Bize siz devletten para alıyorsunuz diyorlar. Biz devletten para alsaydık neden burada çalışalım? Alanlar var ama aldıkları da 600-700 lira.”

Suriye’de durumun savaş bitikten sonra biraz daha düzeldiğini söyleyen işçi, “Ben 10 babam ise 8 yıldır Türkiye’de. Şu an orada evimiz olmadığı için gidip gitmemeyi düşünmüyoruz. Ne olacağını bilmiyoruz. Ama durumlar düzeldiği zaman mecbur gideceğiz” diye konuştu.

HARÇ, CEZA VE VERGİLERDE ZAMLAR TAM GAZ

2025 yılında asgari ücrete yapılan yüzde 30 oranındaki zam yıl sonu gerçekleşen enflasyonun yüzde 14.38 oranında altında kaldı. Emekli aylıklarına yapılan zamla enflasyon arasında ise yüzde 30’luk bir fark var. Öte yandan alınan harçlar, vergiler ve cezalarda hep gerçekleşen enflasyon bandında artışlara gidilirken şubat ayında birçok işçi ve emekçi ücretlerine gelecek zamları daha görmeden erimeyi hissedecek.

Yurt dışına çıkış harcı 2025 için yüzde 42 oranında zamlanarak 500 TL’den 710 TL’ye, ehliyet harcı yüzde 44 oranında zamlanarak 3945 TL’den 4578 TL’ye, araç muayene ücretlerinde yüzde 44 oranında zamlanarak 1821 TL’den 2620 TL’ye yükseldi.

Sıfır araçlarda en düşük motorlu taşıtlar vergisi (MTV) 3 bin 359 TL’den 4 bin 834 TL’ye yükseltildi. Motor hacmi 1.3 ve 1.6 L arası otomobillerde MTV ise 7 bin 26 TL’den 10 bin 112 TL’ye çıktı. En otomobilin bulunduğu bu aralıklarda vergilerde artış oranı da yüzde 43.92 oldu.

Yurt dışından satın alınan telefonların Türkiye’deki kayıt ücretleri 2024 yılındaki 31 bin 962 TL idi. 2025 yılı için ise bu ücret yüzde 42.7 oranında arttı.

EKMEĞE YÜZDE 25 ZAM GELDİ

Yılın ilk gününden itibaren illerden ekmek fiyatlarına zam haberleri geldi.

İstanbul’da 1 Ocak’tan itibaren İstanbul’da 200 gram ekmeğin fiyatı 12.5 TL’den 15 TL’ye arttırıldı.

Bolu, Ankara ve İzmir’de 200 gram ekmek fiyatı 10 TL’den 12.5 TL’ye çıktı. Bursa’da ise yeni yılda 200 gram ekmek, 240 gram olarak 10 TL yerine 15 TL olarak satılacak.

Gelir Dairesi Başkanlığı alkollü içkiler ve sigaradan alınan özel tüketim vergisi (ÖTV) 2025 yılı için yüzde 7.56 oranında arttırıldı. Bir paket sigaradan alınan vergi 7.8 TL’den 8.4 TL’ye yükseldi. 1 litrelik rakıdan alınan ÖTV ise 571, 37 TL’den 614.56 TL’ye yükselecek.

ELEKTRİK VE DOĞAL GAZA GİZLİ ZAM

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, doğal gaz ve elektrik fiyatlarına 2025 yılında zam yapılmayacağını açıkladı. Ancak Enerji Piyasası Denetleme Kurulu tarafından belirlenen fiyatlarla 2025 yılı için açma-kapama, abonelik ve hizmet bedellerinin tümü 2024 yılı için yüzde 40’ın üzerinde zamlandı.