AKP’li yıllarda kıdem tazminatı tavanı da eridi

Her fırsatta kıdem tazminatını fon aracılığıyla gasbetmeyi gündeme getiren AKP iktidarı döneminde, kıdem tazminatı gittikçe eridi. AKP iktidara geldiğinde kıdem tazminatı tavanı asgari ücretin 4,8 katıyken, şu an 1,8 katı.

2025 yılı ocak-haziran dönemi kıdem tazminatı tavanı 46 bin 655 TL olarak açıklandı. Haziran-aralık 2024 döneminde 41 bin 828 TL olan kıdem tazminatı tavanı yüzde sadece 11,54 oranında artmış oldu. Oysa kıdem tazminatına esas olması gereken haziran-aralık 2024 dönemi enflasyonu yüzde 15,75 olarak açıklandı. Ancak kıdem tazminatı tavanı memur maaş artışlarına endekslendiği için artış memur maaş artışlarına paralel olarak yüzde 11,54 düzeyinde kaldı.

12 EYLÜL’ÜN GERİSİNE DÜŞTÜ

DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR) yeni kıdem tazminatı tavanının ocak 2025 itibarıyla asgari ücretin 1.8 katına gerilediğini paylaştı. DİSK-AR’ın verilerine göre 1978’de asgari ücretin 7,5 katı olan kıdem tazminatı tavanı, 1982’de asgari ücret ile bağının koparılmasının ardından hızla düşmeye başladı. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında kıdem tazminatı asgari ücretin 4,8 katıydı. AKP döneminde kıdem tazminatının asgari ücrete oranı 12 Eylül döneminin de gerisine düştü. 12 Eylül döneminde kıdem tazminatı tavanının asgari ücrete oranı 3,7 kata kadar düşmüştü.

1936 İş Yasası ile kabul edilen kıdem tazminatının, işçinin ödemesi sonraya ertelenmiş ücreti olduğunu belirten DİSK-AR, “Bilindiği üzere 1975’te 1927 sayılı Yasa ile kıdem tazminatının üç yıllık hak etme süresi bir yıla indirildi ve 15 günlük kıdem tazminatı süresi 30 güne yükseltildi. Ayrıca kıdem tazminatı tavan miktarı asgari ücretin 7,5 katı ile sınırlandırıldı. Kıdem tazminatına getirilen bu hüküm 1979’da Anayasa Mahkemesi tarafından biçim yönünden iptal edildi. Ancak kıdem tazminatına tavan uygulaması 12 Eylül’den sonra tekrar gündeme geldi ve 17 Ekim 1980 tarihli 2320 sayılı Yasa ile kıdem tazminatın asgari ücretin 7,5 katı ile sınırlandı” dedi.

1978’de asgari ücretin 7,5 katı olan kıdem tazminatı tavanının, 1982’de asgari ücret ile bağının koparılmasının ardından hızla düşmeye başladığını aktaran DİSK-AR, açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “2025 itibariyle kıdem tazminatı tavanı asgari ücretin 1,8 katına geriledi. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında ise kıdem tazminatı asgari ücretin 4,8 katıydı. Böylece 12 Eylül darbesinin ardından kıdem tazminatında başlayan erime AKP döneminde hızlanmış oldu.” (İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)