Kanada, Grönland, Panama, Filistin: Trump dünyanın dört bir yanını tehdit etti 

ABD’nin 20 Ocak’ta görevine başlayacak olan yeni Başkanı Donald Trump, Grönland’dan Ortadoğu’ya kadar birçok ülkeye yönelik tehditlerini yineledi. Trump, Florida’da düzenlediği geniş kapsamlı basın toplantısında Amerika kıtasındaki komşularına ve Ortadoğu’ya olası bir askeri müdahalenin de sinyallerini verdi.

MALİKANEDE BASIN TOPLANTISI

Kasım ayındaki genel seçimlerde kazandığı zaferin Kongre tarafından resmen onaylanmasından bir gün sonra Mar-a-Lago’daki malikanesinden konuşan Trump, çevre önlemlerini iptal etme ve 6 Ocak 2021’de ABD Kongre Binası’nı basan destekçilerini affetme sözü de verdi.

En önemli açıklamaları ise dış politikayla ilgili oldu. Trump, dünyanın dört bir yanındaki ülkeler için yayılmacı bir vizyon sundu. Panama Kanalı, Grönland ve Kanada’nın ABD kontrolüne geçmesi arzusunu yinelerken, Gazze’de tutulan esirlerin kendisi göreve gelmeden önce serbest bırakılmaması halinde “kıyametin kopacağını” söyledi.

Panama Kanalı ile Grönland’ı kontrol edebilmek için asker kullanmayacağı konusunda taahhütte bulunup bulunmayacağıyla ilgili soruya Trump, “Hayır, bu ikisi hakkında size güvence veremem. Belki bir şeyler yapmamız gerekebilir. Ekonomik güvenliğimiz için bunlara ihtiyacımız var” yanıtını verdi. Panama Kanalı’nın, ABD ordusu için inşa edildiğini ancak kanalın bugün Çin tarafından işletildiğini savunan Trump, “Panama Kanalı ülkemiz için hayati önem taşıyor. Biz, Panama Kanalı’nı Panama’ya verdik ancak bugün Çin tarafından işletiliyor. Biz bunu Çin’e vermedik” diye konuştu. Trump, ayrıca “Grönland’a ulusal güvenlik açısından ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.

GÖZÜ HÂLÂ KANADA’DA

Trump ABD’nin en büyük ticaret ortaklarından biri olan Kanada’ya yönelik niyetleri hakkında da açıklamalarda bulundu. ABD ile 8 bin 891 kilometrelik sınırı bulunan Kanada’nın, geçtiğimiz haftalarda Trump tarafından ABD’nin 51. eyaleti olması önerilmişti. Salı günkü basın toplantısında, Kanada’ya karşı askeri güç kullanmayacağını söyleyen Trump, buna rağmen “Yapay olarak çizilmiş çizgiden kurtulursunuz ve neye benzediğine bir bakarsınız ve bu ulusal güvenlik için de çok daha iyi olur” dedi.

Trump, “Kanada’nın (ABD’ye ait) bir eyalet olması gerekiyor. Biz onlardan daha fazlasına sahibiz ve onların hiçbir şeyine ihtiyacımız yok. Dolayısıyla neden Kanada’yı korumak için yılda 200 milyar dolar kaybediyoruz?​” dedi. Kanada’da üretilen araçların yüzde 20’sini almasalar bu ülkenin fonksiyonunu yitireceğini savundu.

Kanada’yı nasıl “ABD’ye bağlayacağıyla” ilgili soruyu yanıtlayan Trump, “Amerikan ekonomisinin gücünü” ve ABD ile Kanada arasındaki ekonomik dengeleri kullanacağını söyledi. Trump sosyal medyadan da Kanada’nın da dahil olduğu bir “ABD haritası” da paylaştı. Trump, Kanada Başbakanı Trudeau için defalarca “vali” ifadesini kullanmıştı.

Trump, basın toplantısında Meksika Körfezi’nin “Amerika Körfezi” olarak adlandırılması gerektiğini de savundu. Bu arada, ABD’ye göç ve uyuşturucu kaçakçılığını durdurma taleplerini kabul etmemeleri halinde Meksika ve Kanada’ya “önemli gümrük vergileri” uygulama tehdidini de yeniledi.

ORTADOĞU’YU ‘KIYAMET’LE TEHDİT

Trump, İsrail’in 46 bina yakın Filistinliyi öldürdüğü ve saldırılarına devam ettiği Gazze konusunda da konuştu. Göreve geldiğinde Hamas’ın esirleri serbest bırakmaması halinde Ortadoğu’da “kıyametin kopacağını” söyleyen Trump’ın bu açıklaması “ABD, Gazze’ye mi saldıracak?​” sorusunu gündeme getirdi. Basın toplantısında ne demek istediğini açıklaması istendiğinde Trump “Bunu sizin için tanımlamak zorunda mıyım? Rehineler geri dönmezse kıyamet kopacak ve bu Hamas için hiç de iyi olmayacak” demekle yetindi.

Trump, kendisinin başkan olması halinde Rusya’nın Ukrayna’ya hiç saldırmayacağını da ileri sürdü. Bunu önleyecek görüşmeleri yaparak olası bir savaşı önleyebileceğini iddia etti. Ancak, önceki dönemlere göre şu anda bir çözüme ulaşmanın daha karmaşık olduğunu savundu.

"ERDOĞAN BENİM DOSTUM"

Bu arada Trump’ın Suriye üzerine soruları yanıtlarken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı dediklerini yaptığı için hem övdü hem de istikamet çizdi. Trump, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, benim dostum ve saygı duyduğum biri. Onun da bana saygı duyduğunu düşünüyorum” dedi. Trump ayrıca, “Suriye’de yaşananlara bakarsanız, Rusya ve İran zayıfladı. Erdoğan çok zeki bir adam; adamlarını oraya farklı biçim ve isimler altında gönderdi. Onlar da gidip orada kontrolü ele geçirdiler” ifadelerini kullandı.

Trump, ayrıca "Ben talep ettikten sonra bazı kişilerin peşine düşmeyen oydu (Erdoğan). Kimden bahsettiğimi biliyorsunuz, Kürtlerden. Bunun ne kadar süreceğini bilmiyorum çünkü onlar doğal düşmanlar. Birbirlerinden nefret ediyorlar ama o bunu henüz yapmadı ve geçmişte de yapmadı" dedi.

TRUMP’A TEPKİLER

Trump'ın açıklamalarına tepkiler gecikmedi. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, ülkesinin ABD’ye katılmasının “en ufak bir ihtimali olmadığını” kaydetti. İki ülkenin en büyük ticaret ve güvenlik ortağı olarak yıllarıdır birbirlerine fayda sağladığını vurguladı. 

Panama Dışişleri Bakanı Javier Martinez-Acha da basına yaptığı açıklamada, “Panama Kanalı, geri dönüşü olmayan bir fetih. Kanalımızın egemenliği müzakere edilemez. Kanalı kontrol eden tek güç Panama’dır ve öyle olmaya devam edecektir” dedi. Acha, Panama Kanalı’nın “pazarlık edilmemesi koşuluyla” ülkesinin diyaloğa her zaman açık olduğunu belirtti. 

Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Trump’ın Grönland’a dair açıklamalarına ilişkin devlet televizyonu TV2’ye konuştu. Danimarka’ya bağlı özerk bir bölge olan Grönland’ın Başbakanı Mute Bourup Egede’nin “Biz satılık değiliz ve asla olmayacağız” sözlerini hatırlatan Frederiksen, “Grönland’ın geleceği Grönland’da belirlenecektir. Grönland, Grönlandlılara aittir” dedi. Ancak, “ABD’nin Grönland’a olan ilgisinin artmasından dolayı gerçekten mutlu olduğunu” söylemesi de dikkat çekti. 

Bu arada Trump, oğlu Donald Trump Jr’ın Grönland’ı ziyaretine ilişkin Truth Social sosyal medya hesabından paylaşım yaptı. “Onların ve Özgür Dünya’nın emniyete, güvenliğe, güce ve barışa ihtiyacı var! Bu yapılması gereken bir anlaşma” ifadelerini kullandı. 

Trump, 2019’da da Grönland’ı “satın almayı” teklif etmişti. Grönland’ın merkezinde yer aldığı Arktik bölgesi, yıllar içerisinde Rusya, Çin ve ABD’nin nüfuz mücadelesi verdiği bir bölge haline gelmiş durumda. Trump’ın 2019’da yaptığı ilk teklifini ise Danimarka Başbakanı Frederiksen reddetmişti. (DIŞ HABERLER)