ABD ve Suudi Arabistan’dan Lübnan’a cumhurbaşkanlığı rüşveti mi?

Riyad’da bir araya gelen ABD ve Suudi Arabistan yetkililerinin, 9 Ocak'ta yeni cumhurbaşkanı seçmek için parlamento oturumu yapılacak Lübnan’da Hizbullah’ı saf dışı bırakmak için anlaştığı ileri sürüldü.

Middle East Eye (MEE) haber sitesine konuşan üst düzey bir Arap yetkili ve eski bir üst düzey ABD’li yetkili, ABD’nin Lübnanlı yetkililere, Lübnan Genelkurmay Başkanı Joseph Aun’un cumhurbaşkanı seçilmesi halinde Suudi Arabistan’ın savaştan zarar gören ülkelerinin yeniden inşası için yüz milyonlarca dolar vermeye hazır olduğunu söylediğini aktardı.

"AMERİKA BAŞKA ADAY İSTEMİYOR"

Suudi parası konusunun, ABD elçisi Amos Hochstein’ın pazartesi günü Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri de dahil olmak üzere Aun’un cumhurbaşkanlığı için yoğun lobi faaliyetlerinde bulunduğu ziyaret sırasında gündeme geldiği bildirildi. Aun halihazırda Lübnan’ın Sünni Başbakanı Necip Mikati’nin desteğine sahip. Öte yandan Hizbullah da Aun’un adaylığına karşı çıkmayacaklarını açıklamıştı.

MEE’ye konuşan Arap yetkili “Amerikalılar kesin kararlı. Aun’dan başka bir aday istemiyorlar. Hochstein, Aun’un seçilmesini Suudi Arabistan’ın Lübnan’ın yeniden inşasını finanse etmesine bağladı” ifadelerini kullandı.

Oylama, Hizbullah ile İsrail arasında varılan 60 günlük ateşkesin 26 Ocak’ta sona ermesine rağmen İsrail’in Lübnan’dan çekilmek konusunda isteksiz davrandığı bir dönemde gerçekleşiyor.

Bu arada cumhurbaşkanlığı için bir başka aday ise Uluslararası Para Fonu’nda (IMF) üst düzey bir bankacı olan Cihad Azur. Azur da ABD yanlısı bir aday olarak görülüyor.

BAŞKANLIK İÇİN ÇOK SAYIDA ADAY VAR

Öte yandan cumhurbaşkanlığı için çok sayıda adayın adı geçiyor. Hristiyan Lübnan Güçleri Partisi Lideri Semir Caca, Hizbullah’ın desteklediği belirtilen Marada Hareketi Lideri Süleyman Franciye, Kamu Güvenliği Genel Müdür Yardımcısı Tümgeneral Elias el-Biseri, eski İçişleri Bakanı Ziyad Barud, eski İletişim Bakanı Jean Louis Kardahi, bankacı ve üst düzey yönetici Semir Assaf ve milletvekilleri Nime Efram ile İbrahim Kenan da adı geçenler arasında.

AA’nın haberine göre Genelkurmay Başkanı Aun’un ismi diğer adayların önüne geçse de Genelkurmay Başkanı’nın cumhurbaşkanı olarak görev yapabilmesi için anayasa değişikliği gerekiyor. Ancak Mecliste cumhurbaşkanı seçimi için yapılan ilk oturumda bir adayın elde etmesi gereken oy sayısı ile anayasa değişikliği için gereken sayı aynı.

Meclis’te 8 milletvekili bulunan ve Dürzi Lider Velid Canbolat’ın öncülük ettiği “Demokratik Buluşma” bloğu Aun’un adaylığını desteklemeyi sürdürürken, 27 sandalyesi bulunan Sünnilerin de neredeyse yarısının Aun’a destek verdiği belirtiliyor.  13 sandalyesi olan Özgür Yurtseverler Partisi’nin lideri Cibran Basil ise Aun’un adaylığına karşı.

Şii blok, Hizbullah ve Emel Hareketi ise Marada Hareketi lideri Franciye'ye yönelik desteğini sürdürüyor.

Öte yandan, Meclis'te yarın yapılacak oturumda yeni cumhurbaşkanının seçilememe ihtimali de göz ardı edilmiyor.

İKİ YILDIR CUMHURBAŞKANI SEÇİLEMİYOR

Lübnan parlamentosunun yarın cumhurbaşkanlığı seçimlerini yapması planlanıyor, ancak ekim 2022’de önceki cumhurbaşkanının görevinin sona ermesinin ardından yeni cumhurbaşkanını seçmek için 12 meclis oturumu yapılmış ancak hiçbir aday yeterli oyu alamamıştı. Lübnan’ın mezhepçi siyasi sistemi cumhurbaşkanının Maruni Hıristiyan, başbakanın Sünni Müslüman ve meclis başkanının Şii olmasını gerektiriyor.

Suudi Arabistan ise Hizbullah’ın güç kazanmasıyla Lübnan’daki etkisini kaybetmeye başlamıştı. 2017’de Suudiler dönemin Lübnan Başbakanı Saad Hariri’yi, kısmen Hizbullah’ın yükselişini kontrol edemediği için yaşadığı hayal kırıklığı nedeniyle gözaltına almıştı. Hariri’nin BAE kraliyet ailesi için çalışmak üzere siyaset sahnesinden çekilmesiyle birlikte krallık başlıca Sünni müttefikini kaybetti. Suudi Arabistan 2021 yılında ise Lübnan’dan tüm ithalatı yasakladı.

İSRAİL LÜBNAN’DAN ÇEKİLMESİ

İsrail, eylül ayında Hizbullah’ın iletişim ağına eşi yönelik terör saldırıları ve Hizbullah Lideri Hasan Nasrallah’a suikast düzenlemesinin ardından Güney Lübnan’ı karadan işgal harekatı da başlatmıştı.

ABD’nin aracılık ettiği ateşkes ise 27 Kasım’da yürürlüğe girdi. Ateşkes ile bir BM yetkilisinin yanı sıra İsrailli, Lübnanlı, Fransız ve ABD’li delegelerden oluşan bir komite kuruldu. Komiteye ABD’li Tümgeneral Jasper Jeffers başkanlık ediyor.

İsrail askerlerinin 27 Ocak’a kadar Güney Lübnan’da işgal ettikleri bölgeden çekilmeleri ve yerlerini Lübnan Silahlı Kuvvetleri ve BM barış gücü askerlerine bırakmaları gerekiyor. İsrail bazı bölgelerden çekilse de henüz süreç tamamlanmadı. (DIŞ HABERLER)