Sivas’ta son yıllarda yoğunlaşan maden talanına mahkeme "dur" dedi

Özer AKDEMİR

Sivas’ın Ulaş ilçesi Korubaşı köyü mevkiinde TGR Mermer İnş. Tic. Ltd. Şti. tarafından gerçekleştirilmesi planlanan mermer ocağına Sivas Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından verilen ''ÇED gerekli değildir'' kararı mahkeme tarafından iptal edildi. Sivas İdare Mahkemesi kararını bölgede su kaynakları üzerine açılmak istenen maden işletmesinin doğaya zarar vereceği ve alanın kütle özelliklerinin belirlenmediği gerekçelerine dayandırdı.

99 HEKTARLIK RUHSAT ALANINI BÖLEREK ÇED’DEN KAÇMIŞLAR

Mermer ocağına verilen ÇED Gerekli Değildir kararına karşı Korubaşı köyü muhtarı Hasan Cılga ve köylülerden Hasan Özdemir tarafından açılan davada ''ÇED gerekli değildir'' kararının iptali için ileri sürülen gerekçelerden bazıları şunlar;

• Ruhsat alanı 99.33 hektar iken alan bölünerek 25 hektardan küçük bir alan için "ÇED gerekli değildir" kararı alınmış oysa ruhsat sahasının bölünmesini zorunlu kılan bir neden yok,
• Saha çevresinde birçok maden şirketi bulunmasına rağmen kümülatif bir çevre değerlendirmesinin yapılmamış,
• Proje sahasındaki su kaynakları ve derelerin yok sayılmış,
• Projenin yakınında yer alan yerleşim yerlerine etkisinin incelenmiş
• Ocak işletme alanı ve yakın çevresindeki yüzey ve yeraltı suyu kaynaklarının mevcut durumunu ortaya koymak için hidrojeoloji etüt raporu hazırlanmamış
• Proje için ihtiyaç duyulan su hesabının yapılmamış
• Projenin hayvancılık ve tarımsal faaliyetlerin azalmasına neden olacak,
• Mermer ocağında yapılacak çalışmaların toz ve gürültü olarak tarımsal üretimi ve hayvancılığı nasıl etkileyeceği bilimsel olarak değerlendirilmemiş
• Kurum görüşleri eksik
• Raporda proje alanındaki flora ve fauna yeterince incelenmemiş

MAHKEMENİN İPTAL GEREKÇELERİNDEN BAZILARI

Davaya bakan mahkemenin bölgede yaptırdığı bilirkişi keşfi incelemesinin raporunu da kararına dayanak yapan mahkeme heyeti oy ÇED Gerekli değildir kararını iptal etti. Mahkemenin kararının gerekçelerinden bazıları şunlar;

BİYOLOJİK ÇEVRE VE EKOSİSTEM AÇISINDAN

• Faaliyet alanındaki mevsimsel akarsuyun PTD'da yer almadığı ve proje etki alanı risk analizi tablosuna dahil edilmediği,
• Mermer üretim faaliyetlerinin devamında, bitkisel toprak kaybı, peyzaj değişimi, flora türleri popülasyon kaybı, fauna popülasyon kaybı, erozyon olasılığı, habitata etki risklerinin yüksek olarak değerlendirildiği,
• PTD'da alınacak önlemlerin etkileri en aza indirilmesine yönelik olduğu mermer ocağının uzun yıllar işletilmesi süresi de dikkate alındığında alınacak önlemlerin çevresel kirlilik ve biyolojik çeşitlilik kaybını önlemede yeterli olmadığı,
• Bölgenin flora ve fauna yönünden zengin ve endemik olduğu ve korunması gerektiği,

JEOLOJİ VE HİDROJEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ AÇISINDAN

• Proje tanıtım dosyasında inceleme alanında yer alan birimlerin kütle özelliklerinin belirlenmesine yönelik herhangi bir çalışmanın yapılmadığı,
• Çalışmalarda süreksizliklerin özellikleri ile ilgili herhangi bir çalışma yer almadığı, ayrıca mevcut şevlerin ve yapılacak kazılar sonucunda oluşturulacak kazı şevlerinde oluşabilecek duyarsızlıkların ortaya konmasına yönelik herhangi bir kinematik analiz ve stabilite analizinin yapılmadığı,

NEREDEYSE TÜM PROJELERE ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR KARARI VERİLİYOR

Mahkeme kararını gazetemize değerlendiren köylülerin avukatı Abidin Tatlıpınar, Sivas bölgesinde son yıllarda çok yoğun madencilik projeleri olduğunu belirterek, bu faaliyetlerde bölgedeki canlı yaşamı, su, tarım ve havanın hiçbir şekilde gözetilmediğini söyledi. Yöre halkının bu doğa yıkımını durdurabilmek için çabaladığını belirten Tatlıpınar bu maden projeleri için hazırlanan ÇED raporları ve proje tanıtım dosyalarının çoğu zaman bölgeye gidilmeden hazırlandığını aktardı. Tatlıpınar, “Zaten hemen hemen tüm projeler için ÇED Gerekli Değildir kararı veriliyor. Mesela Ulaş'tan başlayıp Zara'ya kadar olan bölgede 6 adet madencilik projesi aynı hat üzerinde olmasına rağmen hepsine 24 hektarlık ruhsat alanı belirlenerek ÇED Gerekli değildir kararları verilmiş” dedi.

ADALET TALEBİMİZDEN VAZGEÇMİYORUZ

Yurttaşların hukuka olan inançlarının son derece zayıflamış olmasına rağmen Anayasal çevre hakkını talep etmeye ve adalet istemeye devam ettiklerini kaydeden Tatlıpınar şöyle konuştu; “Dava masrafları çok fazla ve bu nedenle bazı projelere dava açamıyoruz.  Alevi inancına sahip yurttaşların yoğun olarak yaşadığı bölgede avcılık yapılmadığı ve doğanın da korunduğu için flora ve fauna son derece zengin. Her şeye rağmen adalet talebimizden vazgeçmeyeceğiz.”