Ölümünün 35. yıl dönümünde | Çevirileri ve çevirmenliğiyle Cemal Süreya

Şeyma AKCAN
İstanbul

Şair Cemal Süreya’nın bugün edebiyat dünyasından ayrılışının 35. yıl dönümü. Cemal Süreya, şiirlerinin yanı sıra çok sayıda çevirisiyle de yazın dünyasına katkıda bulundu. Edebi çevirilerinin yanında Lenin’in “Emperyalizm Kapitalizmin En Yüksek Aşaması” gibi teori kitapları da çevirdi.

Süreya’nın şiirini ve çevirmen yönünü Yazar Adnan Özyalçıner ve Haydar Ergülen’e sorduk.

‘YAŞANAN VE YAŞATILANLARA PARMAK BASTI’

Cemal Süreya’nın çevirmenliği ve eleştirmenliği gibi yönleriyle şiirini besleyen, şair kalan bir kişiliği olduğunu belirten Adnan Özyalçıner, “Cemal Süreya’nın şiiri, insanı yaşam gidiş gelişleriyle ele alan, acısını da sevincini de ironik bir atmosferin içinde çalkalayan bir şiirdi” dedi.

Şairin şiirlerinin toplumsal yönüne değinen Özyalçıner, “Cemal’in lirik olduğu kadar ironik olan şiirinin yanında insanın toplumsal yaşamdaki gelgitleri yazılarında yansır. Vatan ve Politika gazetesindeki yazılarıyla politik-siyasal bir kimlikle görülür. Bu kimliğinin şiirlerine de yansıdığını kimse görmezden gelemez. Papirüs bir edebiyat kültür dergisi olmakla birlikte toplumsal eleştirilerden geri durmamıştır. Cemal Süreya yaşadığı dünlere, yaşadığı günlerde yaşananlara bir anlamda yaşatılanlara parmak basmıştır” ifadelerini kullandı.

‘ÇOK SAYIDA FRANSIZCA ÇEVİRİSİ BULUNUYOR’

Cemal Süreya’nın Fransız şiiri de çevirdiğini, bunlardan bazılarının ölümünden sonra bir kitapta toplanabildiğini hatırlatan Haydar Ergülen, “Siyasal kitaplar çevirdi, Çin Devrimi'ne ilişkin kitaplar yanında, sosyalizmin ve sosyal mücadelelerin tarihine ilişkin kitaplardı bunlar” vurgusu yaptı.

Süreya’nın Sade'ın kitaplarını da çevirdiğini belirten Ergülen, aynı zamanda kendisinin de en çok etkilenerek okuduğu çevirilerinden birinin Gustave Flaubert'in romanı "Gönül ki Yetişmekte" olduğunu söyledi.Ergülen, “Doğrusu çok sevdiğim bir şair olduğu için, şiir de roman da siyasal kitaplar, felsefi yapıtlar da çevirse, hep Şair Cemal Süreya çevirisi diye okudum. 100 kadar çevirisi var Fransızcadan, yüksek bir sayı” dedi.