Şans eseri yaşıyoruz

Aydın TEKELİ
İstanbul

İstanbul Dudullu OSB içinde yer alan Yıldızcam Fabrikasında bu hafta başında bir iş kazası gerçekleşti. Kazanın faciayla sonuçlanmamasını işçiler tamamen şans eseri olarak nitelendiriyor. Forkliftle vinç askısına çarpma sonucu askının yere düşmesi ve etraftaki camların kırılmasıyla yaşanan bu kazada yaralanan olmadı. Ancak bu yazının asıl sebebi, çok benzer olayların sürekli tekrarlanıyor olmasıydı.

Fabrikada işlerde bir azalma olmamasına rağmen, işten çıkan işçilerin yerine yeni elemanlar alınmıyor. Ücretlerin düşük tutulması nedeniyle geçinmek ancak ek mesailerle ya da ek işlerle mümkün hale geliyor. Bu durumda iş stresi artarken verim ve güvenlik de giderek düşüyor. En basit örneğini işçi arkadaşlar veriyor. 150 kişinin çalıştığı fabrikada çıkan forkliftçi yerine birisi alınmadı ama içeride forklift kullanan beş kişi var. Kazayı yapan da zaten fabrikanın forkliftçisi değil. Ehliyetsiz işçinin fabrika içinde yapması gereken hızı aşması ve yükü fazla yukarı kaldırması sonucu tonlarca ağırlığındaki vinç askılarına çarparak kaza yapması, çalışma koşullarının ne kadar riskli olduğunu gözler önüne seriyor.

Birisi ölmediği sürece önlem alınmadığını ve çoğu işçinin bu duruma dur diyecek bir birlikteliğe sahip olmadığını söyleyen Yıldızcam işçisi, bunun kendi başından geçen ilk kaza olmadığını belirtiyor. Fabrika çalışanlarının büyük bölümü de bu tür olaylarla sürekli karşılaştığını dile getiriyor. 2019 yılında fabrikanın mola saatinde bir basınç tankı patlamış, bir işçi hayatını kaybetmiş ve bir diğerinin de bacağı kopmuştu. Bu kazanın davası hâlâ devam ederken, işçiler fabrikadaki tek değişimin çalışma baskısının artması olduğunu söylüyor.

Son kazanın ardından fabrika içinden bazı kişiler forklift ehliyeti almaya gönderilmiş. Ancak ehliyeti alan kişi aynı tür kazalara sebep olmayacak mı? Ehliyetsizlikten ziyade, bu kazaların ardındaki esas neden stres, sinir ve dikkatsiz çalışma. Tüm bunların sorumlusu ise fabrika yönetimi. “Ya bu sistem bizi katil yapacak ya da meçhul edecek. Bu sistem dışında bir çıkış yolu bulmak zorundayız” diyor Yıldızcam işçileri. Her gün tekrarlanan riskler, güvenlik eksikliği ve artan çalışma baskısı, bu düzene acil bir müdahale ihtiyacının altını çiziyor.