Metal işçileri grevlerle kazanım elde etti: Yasak var deyip evimize dönemezdik

Andaç Aydın ARIDURU
Hilal TOK
İstanbul

MESS’e bağlı Grid Solutions, Hitachi Energy, Schneider Elektrik ve Arıtaş Kriyojenik ile bir süre önce MESS’ten ayrılan Green Transfo’da greve çıkan ve yasağa rağmen grevlerini sürdüren metal işçileri, 4 işletmede yüzde 40 zam dayatması, 3 yıllık sözleşme esneklik getirecek maddeleri grevlerle püskürttü. Green Transfo’da ise grev sürüyor. Evrensel’e konuşan 4 işletmeden işçiler, “Ne aldıysak mücadele ederek aldık. Yasak var deyip evimize dönemezdik” dedi.

Birleşik Metal-İş üyesi işçiler, 5 işletmede de yüzde 40’lık zam oranı, 3 yıllık sözleşme ve esnek çalışma dayatmalarıyla karşı karşıya kaldı. Toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmelerinden sonuç çıkmaması üzerine Hitachi işçileri 4 Aralık’ta, Schneider ve GE Grid Solutions işçileri 13 Aralık’ta greve çıktı. Grid Solutions, Hitachi Energy, Schneider Elektrik ve Arıtaş Kriyojenik’teki grevler, 14 Aralık’ta Cumhurbaşkanı kararnamesi ile yasaklandı. Bu tarihe kadar greve çıkılan iş yerlerinde işçiler yasak kararını tanımayacaklarını duyurarak grevlerine devam ederken, Arıtaş Kriyojenik işçilerinin grevi de 19 Aralık’ta başladı. 25 Aralık’ta ise Green Transfo işçileri greve çıktı.

Yasaklara rağmen grevi sürdüren metal işçileri 5 işletmenin 4’ünde MESS’in dayatmalarını aştı.

HITACHI: METAL İŞÇİSİ GÜCÜNÜ GÖSTERDİ

500 Hitachi Energy işçisi 4 Aralık’ta İstanbul ve Kocaeli’de 4 fabrikada greve çıktı. 20 gün süren grev sonucunda patronlara geri adım attırdı. Yüzde 40 oranındaki zam dayatmasıyla masaya oturan patronlar, ücretlere ilk 6 ay için yüzde 60.5 oranında zam yapmayı kabul etti. 3 yıllık sözleşme dayatmasını kabul etmeyen işçiler 2 yıllık TİS’e imza attı. Ortalama net ücretler 65 bin TL’ye ulaştı. İkinci 6 aylık dönem için ise ortalama net ücretler 78 bin TL seviyesine çıkacak. MESS’in sözleşme taslağında esneklik içeren tüm maddeler de geri çektirildi.

Hitachi İş Yeri Temsilcisi İbrahim Ercan, “Bizim grevlerimiz, sermayeye ve onun iktidarına, iktidarın yasaklarına karşı bir mücadeleydi. Bu mücadele basit değil, örgütlülük gerektirir. Dayatmalara, yasaklara karşı nasıl dik durulduğunu gösterdi metal işçisi. Gücünü gösterdi. Öncesinde ‘Kimse greve çıkamaz, işçiler yasağa karşı gelemez’ gibi anlayışlar vardı, bizde de ‘Greve çıkamayız imzalanır hemen’ gibi düşünceler vardı. Ancak bunun böyle olmadığını gördük ve sonuna kadar mücadele ettik” dedi.

“Bu mücadelelerin, büyümesi gerekiyor. Ancak o zaman kazanım sağlanabilir” diyen Ercan şöyle devam etti: “Sokağa çıktığında muhalifsen hemen terörist olmakla suçlanıyorsun, güvenliği tehdit ediyor oluyorsun. Bugün hepimiz grevlerle, direnişlerle, mücadelelerle çocuklarımızın geleceğine sahip çıkmamız lazım. Tek yumruk olursak kazanamayacağımız şey yok.”

GE GRID SOLUTIONS: TEK SEÇENEK MÜCADELEYDİ

GE Grid Solutions işçileri 33 gün boyunca Kocaeli’deki işletmede grevlerini sürdürdü. Grev sonucu işçilerin saat ücretlerine ilk 6 ay yüzde 47 artı 12.76 lira zam yapıldı. Patronlar yine esneklik içeren maddeler ve 3 yıllık sözleşme dayatmasından geri adım attı. İşçiler ikinci 6 ay için enflasyon zammı artı yüzde 20 artı 17 TL zam alacak. Ortalama net ücretler ise ilk zammın ardından 54 bin 300 TL seviyesine ulaştı.

Grid Solutions’ta çalışan bir işçi, “MESS, 2024 yılında TÜİK’in kendi açıkladığı enflasyonun da altında zam teklif ediyordu. Bunu kabul etmek, grev yasaklanınca evimize dönmek gibi bir seçeneğimiz yoktu. Grid Solutions, ABD’nin en büyük şirketlerinden biri, milyarlarca dolar kâr elde ediyor, bize gelince sefaleti reva görüyor. Evrensel’den okuduk. Biz çocuklarımızın hakkını bu çadırda bırakmamak için direndik. Sözleşmeyi 2 yılla sınırlandırmak da çok önemliydi bizim açımızdan. Sosyal haklarımızı da arttırmış olduk. 33 gün direndik, yasağı da sefalet zammını da grevi sürdürdüğümüz için yendik” ifadelerini kullanıyor.

ARITAŞ: 2025 YILI MÜCADELE YILI OLACAK

Arıtaş Kriyojenik işçileri 23 günlük fiili grevin ardından TİS görüşmelerini kazanımla sonlandıran bir diğer işletme oldu. Arıtaş’ta MESS’in 3 yıllık sözleşme dayatması delindi, işçiler 1 yıllık sözleşme imzaladı. Birinci 6 ayda ücretler yüzde 45 oranında artırıldı, en düşük ücret net 43 bin 140 TL’ye, en yüksek ücret 76 bin 440 TL’ye ulaştı. İş yerinde ortalama ücret ise 51 bin 705 TL oldu.

Arıtaş Kriyojenik İş Yeri Temsilcisi Niyazi Tepeli, ücretler yoksulluk sınırı altında kalsa da toplam tabloda kazanım elde ettiklerini belirterek şunları söyledi: “Bugünkü koşullarda yasağa rağmen grevi göze almak, artık işçide bıçağın kemiğe dayandığının göstergesiydi. İşçi bütün riskleri göze alarak greve çıktı. Bugünkü hayat pahalılığında gönül isterdi ki yoksulluk sınırının üstünde bir ücret olsun. Yoksulluk sınırının altında kaldık ama bugün asgari ücrete yüzde 30, memura yüzde 11 verildiği bir dönemde ortalama yıllık bazda neredeyse yüzde 100’e varan iyileştirmelere gitmemiz ciddi anlamda bir kazanım ve çok önemli.”

2025 yılının da zorlu geçeceğini ve işçilere mücadeleyi büyütme rolü düştüğünü söyleyen Tepeli, “Süreç gösteriyor ki önümüzdeki dönem metal işçisi bir yol gösterecek. MESS’in büyük sözleşmesinde metal işçileri yine büyük bir rol üstlenerek Türkiye işçi sınıfı tarihine bir ışık tutmalı. Bu anlamda öncü konumda da yer almalı. 2025 sadece metal işçisinin değil, bütün emekçiler işçiler için bir mücadele yılı olmalı. Gelinen süreç bunu gösteriyor” diye konuştu.

SCHNEIDER ELEKTRİK: BU MÜCADELE ‘BÜYÜK MESS’E DE GÖZDAĞI

Schnerıder Elektrik işçileri 25 günlük fiili grevin ardından MESS’e geri adım attırdı. Yüzde 40’lık zam teklifini 3 yıllık sözleşme dayatmasına grevle karşı çıkan işçiler imzaladıkları TİS ile ortalama net ücretlerini ilk 6 ay için 56 bin 200 TL, ikinci 6 ay zammı ile birlikte ise 71 bin 150 TL seviyesine çıkarttı.

Gebze’den Schneider Elektrik Baştemsilcisi Zafer Güneş, “Greve çıktığımız günün akşamı grevimizin yasaklanmasına rağmen mücadeleye devam ettik. Anayasal hakkımızı kullanarak kararımızdan dönmedik. Sonunda bütün arkadaşlarımızın onayladığı, memnun kaldığı bir kazanım elde ettik. Yıllar sonra konuşulacak bir şeye imza attığımızı düşünüyoruz” dedi.

Güneş, “Bu süreçte örgütlülüğün ne olduğunu, örgütlüysek her şeyi yapabileceğimizi, örgütlüysek kazanacağımızı, örgütsüzsek bir kişinin iki dudağının arasında olduğumuzu gösterdik. Günümüz şartlarında ancak örgütlüysek kazanacağımızı gösterdi bugün metal işçisinin grevi. Devletin verdiği zamlar ortada, bunun haricinde de bekleyerek hiçbir şey alınmaz. Birleşerek kazanabiliriz ancak” diye konuştu.

Güneş, mücadelelerinin, MESS grup sözleşmesi yaklaşan on binlerce metal işçisine de yol göstereceğini belirterek, “Bizim amacımız bir yandan da büyük MESS sözleşmesine gözdağı vermek, işçilere gücün nerede olduğunu göstermekti. Yasaklara rağmen iyi sözleşmelere imza attık, bu yarın diğer sözleşmelerde de sağlanabilir” dedi.

GREEN TRANSFO: ‘ARKADAŞLARIMIZ GİBİ BİZ DE ONAYLAYABİLECEĞİMİZ BİR TİS İMZALAYACAĞIZ’

Greve çıkan 5 işletmeden Green Transfo işçileri de grevlerinde 22 günü geride bıraktı. İşçiler, Hitachi Energy, Arıtaş Kriyojenik, Schneider Elektrik ve GE Grid Solutions’taki işçilerin her kazanımının kendi grevlerine moral verdiğini ifade ediyor.

Tıpkı 4 işletmedeki arkadaşları gibi kendilerinin de onayıyla bir TİS imzalanması için direnişe devam ettiklerini belirten bir Green Transfo İş yeri baş temsilcisi Savaş Sümbül, “2025 yılı için yüzde 40’lık zam teklifini kabul etmeyeceğiz. Diğer işletmelerdeki arkadaşlarımız hem sosyal haklarda hem de saatlik ücretlerde hem de TİS maddelerinde önemli kazanımlar elde ettiler. Green Transfo işçileri de bu kazanımlardan geriye düşmeyecek, kazanana kadar da grevimiz devam edecek” şeklinde konuştu.