Gazze ateşkes anlaşması hakkında ne biliyoruz?

Katar yönetimi, Gazze’de ateşkes anlaşmasının pazar günü yürürlüğe gireceğini söyledi ancak İsrail ve Hamas ile uygulama konusunda çalışmanın devam ettiği de bildirildi. İsrail anlaşmayı resmi olarak onaylayacaktı, ancak erteledi.

Al Jazeera'nın aktardığına göre anlaşma, Gazze’deki İsrail katliamlarını şimdilik sona erdirme iddiasındaki geçici bir ateşkesin yanı sıra Gazze’de tutulan İsrailli esirlerin ve İsrail tarafından tutulan birçok Filistinlinin serbest bırakılmasını da içeriyor. İsrail’in kasıtlı yıkım kampanyasından sonra birçok ev artık kalmamış olsa da, nihayet yerinden edilmiş Filistinlilerin evlerine dönmelerine izin verecek.

İLK AŞAMA

Anlaşmanın ilk aşaması altı hafta sürecek ve sınırlı bir esir değişimini, Gazze’deki İsrail askerlerinin kısmen geri çekilmesini ve bölgeye yardım akışını içerecek.

Gazze’de esir tutulan ve aralarında kadın, çocuk ve 50 yaş üstü sivillerin de bulunduğu 33 İsrailli serbest bırakılacak. Buna karşılık İsrail bu aşamada aralarında müebbet hapis cezasına çarptırılanların da bulunduğu çok sayıda Filistinli mahkumu serbest bırakacak. Serbest bırakılan Filistinliler arasında 7 Ekim’den sonra gözaltına alınan yaklaşık 1000 kişi de bulunuyor.

Eş zamanlı olarak İsrail, Gazze’nin nüfus merkezlerindeki güçlerini Gazze’nin İsrail sınırından en fazla 700 metre içerideki bölgelere çekecek. Ancak bu, şeridi ikiye bölen ve üzerindeki hareketleri kontrol eden askerileştirilmiş kuşak olan Netzarim Koridoru’nu kapsamayabilir.

İsrail, kuşatma altındaki kuzey bölgesinde sivillerin evlerine dönmesine ve bölgeye günde 600 kamyona varan bir yardım akışına izin verecek. Ayrıca yaralı Filistinlilerin tedavi için Gazze Şeridi’nden ayrılmasına izin verecek ve ilk aşamanın uygulanmaya başlamasından yedi gün sonra Mısır ile Refah sınır kapısını açacak. İsrail güçleri Mısır ve Gazze arasındaki sınır bölgesi olan Philadelphi Koridoru’ndaki varlıklarını azaltacak ve anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra en geç 50. günde tamamen çekilecek.

İLK AŞAMADAN SONRA

İkinci ve üçüncü aşamaların ayrıntıları, prensipte anlaşmaya varılmış olsa da, ilk aşama sırasında müzakere edilecek. ABD Başkanı Joe Biden, ikinci ve üçüncü aşamalara ilişkin müzakereler ilk aşamanın ilk altı haftasının ötesine geçse bile ateşkesin devam edeceğini söyledi.

İsrail, ilk aşama tamamlandıktan ve sivil esirleri geri döndükten sonra saldırılarının yeniden başlamasını engellemek için hiçbir yazılı garanti verilmemesi konusunda ısrar etti. Ancak AP haber ajansının aktardığı Mısırlı bir kaynağa göre, görüşmelere katılan üç arabulucu -Mısır, Katar ve ABD- Hamas’a müzakerelerin devam edeceğine dair sözlü garantiler verdi ve her üçünün de ilk altı haftalık süre dolmadan ikinci ve üçüncü aşamaların uygulanmasını sağlayacak bir anlaşma için baskı yapacaklarını söyledi.

İKİNCİ AŞAMA İÇİN NE PLANLANIYOR?

İkinci aşama için gerekli koşulların sağlandığına karar verilmesi halinde Hamas, İsrail hapishanelerinde tutulan daha fazla Filistinlinin serbest bırakılması karşılığında çoğu erkek asker olmak üzere hayatta kalan tüm esirleri serbest bırakacak. Ayrıca, mevcut belgeye göre İsrail Gazze’den “tamamen çekilmeye” başlayacak.

Ancak İsrail kabinesi tarafından henüz oylanmamış olan bu koşullar, İsrail Başbakanı Benyamin Netayahu’nun destek aldığı kabinesinin aşırı sağcı üyelerinin birçoğunun beyan ettiği pozisyonlarla ve Netanyahu’nun kendi geçmiş pozisyonlarıyla çeliştiği için belirsizliğini koruyor.

ÜÇÜNCÜ AŞAMA

Üçüncü aşamanın ayrıntıları da henüz net değil. İkinci aşamadaki koşulların yerine getirilmesi halinde, üçüncü aşamada kalan esirlerin cesetleri, uluslararası gözetim altında yürütülecek üç ila beş yıllık bir yeniden inşa planı karşılığında teslim edilecek.

Ateşkes sonrasında “Gazze’yi kimin yöneteceği” konusunda henüz bir anlaşma yok.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken salı günü yaptığı açıklamada, savaş sonrası yeniden yapılanma ve yönetişimin, Filistin Yönetimi’nin kritik hizmetleri yürütmek ve bölgeyi denetlemek üzere geçici bir yönetim otoritesi kurmak için “uluslararası ortakları” davet etmesini öngördüğünü söyledi. Daha önce Birleşik Arap Emirlikleri, ABD ve İsrail’in bölgede geçici yönetim oluşturmak için gizli görüşmeler yaptıkları ortaya çıkmıştı. (DIŞ HABERLER)

{{540050}}