ABD’ye Norveç topraklarından uydu ve roket fırlatma izni 

Mahmut ALGÜNERHAN 
Oslo

ABD’nin Norveç’ten füze fırlatmasına yeşil ışık yakan bir anlaşma imzaladı. İki ülke arasında imzalanan anlaşmayla Amerika, Norveç’in Kuzeyinde bulunan Andøya adası Uzay Üssü’nden roket fırlatılabilecek. 

Bu anlaşma Rusya ile Norveç arasında gerilim endişesini de beraberinde getirdi. Norveç Ticaret Sanayi ve Balıkçılık Bakanı Cecilie Myrseth ise “Hayır, biz bu sektörü geliştirmekle meşgulüz. Norveç’in savunmasını birçok alanda güçlendiriyoruz. Bunu artık Andøya’da yapabildiğimiz için mutluyum” dedi. 

Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth-Eide de, “Anlaşma üzerindeki çalışmaların hükümet için yüksek bir öncelik olduğunu” vurguladı. Savunma Bakanı Bjørn Arild Gram ise, “Bu, Norveç’in güvenliği açısından önemli bir anlaşma. Uzayın savunma iş birliği açısından giderek daha önemli hale geldiği ve Andøya hem Norveç hem de müttefiklerimiz için büyük değer taşıyor” dedi. 

Yeni anlaşmayla birlikte Norveç-NATO ilişkilerinin de uzay sektöründe güçlenmesi bekleniyor. “Teknoloji Koruma Anlaşması (TSA)” adı verilen anlaşma Amerikan teknolojisinin izinsiz yayılmasını önlemeyi de içeriyor. 

UZAY ÜSSÜ 2024’TE FAALİYETE GEÇMİŞTİ

Avrupa kıtasından uydu fırlatan ilk ülke olmak için çalışmalarını sürdüren Norveç’in uzay üssü Andøya Uzay Limanı, 2 Kasım 2023’te resmen açıldı ve 22 Ağustos 2024’te faaliyete geçme izni aldı. Ticaret Sanayi ve Balıkçılık Bakanlığından alınan lisans yılda 30 fırlatma işlemine izin veriyor.

Ticaret Bakanı Myrseth devlet kanalı NRK’ya yaptığı açıklamada, “Anlaşma, Andøya’yı uydu fırlatma konusunda dünyanın en cazip lokasyonlarından biri haline getirme çalışmalarında önemli bir adım niteliğinde. Amerikan uydu pazarı dünyanın en büyüğü ve Andøya Uzay Limanı ile uzay ülkesi Norveç için büyük bir değer taşıyor” dedi.

Bakan, ayrıca “Halihazırda fırlatılacak Alman roketlerimiz var ama şimdi Norveç ve Andøya Uzay Limanı için dünyanın en büyük uydu pazarı açılıyor. Norveç NATO’nun bir parçasıdır ve müttefiklerimizle iş birliği önemlidir. Bu pazarın Andøya’da açılıyor olması önemli bir gelişmedir” diye konuştu.

Andøya Uzay Limanı (Andøya Spaceport) Başkanı Ingun Berget de ABD ordusundan temsilcilerin kendilerini ziyaret ettiğini ve Amerikan uzay aktörleriyle üretken bir iş birliği için her şeyin hazır olduğunu kaydetti.

Anlaşmanın, Norveç ile ABD arasındaki ikili ilişkilerin uzay alanında daha da gelişmesine katkı sağlayacağı belirtilirken ve ABD’nin Avustralya, Yeni Zelanda ve Birleşik Krallık ile de benzer anlaşmaları bulunuyor.