12. Kalkınma Planının gösterdiği: Emekçiler hayatları boyunca kapitalistlerin emrinde
İktidar kapitalistlerin planını bir bir hayata geçiriyor ve bu plan insanı doğumundan ölümüne kadar kapitalistlere yem etmeyi hedefliyor. 12. kalkınma planında yer alan veriler de bunu ortaya koyuyor.
Fotoğraf: AA
FIRAT TURGUT
2024’ü “emekli yılı” ilan eden AKP iktidarının 2025’e de “aile yılı” demesi, bu kapsamda 150 bin liralık evlilik kredisi, çocuk başı mini ödemeler yapacağını duyurması, ‘tatlı’ bir jestin çok ötesinde bir anlam taşıyor. Her ne kadar yoksulluğun derinleştiği bir dönemde ‘alay edercesine’ sayılabilecek bu uygulamalar kimi çelişkiler barındırıyor gözükse de ortada ciddi bir gerçek var: İktidar kapitalistlerin planını bir bir hayata geçiriyor ve bu plan bir insanı doğumundan ölümüne kadar kapitalistlerin önüne yem etmeyi hedefliyor. 12. kalkınma planında yer alan veriler de bunu ortaya koyuyor:
- Dünyada ve Türkiye’de doğum hızı azalıyor. Bir yandan da yaşlı nüfus artıyor. Sürekli iş gücüne ihtiyacı olan sermaye için bu ikisi de tehlikeli. 12. kalkınma planı “Sermayenin önümüzdeki yıllardaki iş gücü ihtiyacını karşılamamız, yaşlı nüfusun yarattığı yükü de üzerimizden atmamız gerekiyor” diyor.
- Öğrencilerin ders seçimi ve alan tercihlerine müdahaleyi de kapsamak üzere MESEM’lerin yönetiminde patronların etkinliği artırılacak.
- Aile ve eğitimin sermayenin ihtiyaçlarına göre dizayn edilmesinden sonraki süreç ise çalışma hayatı. Bu alanda öne çıkan ise çalışma yaşamının esnekleştirilmesi. Planda “İş gücüne dahil olmayan nüfusun ekonomide aktif hale gelmesi amacıyla kadın ve gençler başta olmak üzere iş gücüne katılımın teşvik edilmesine, iş gücü piyasasının esnekleştirilmesine yönelik programlar hayata geçirilecektir...”, “Uzaktan çalışma gibi esnek çalışma modellerinin kayıtlı ve güvenceli bir şekilde uygulanması ve yaygınlaştırılması sağlanacaktır” gibi ifadeler dikkat çekiyor. AKP iktidarı bu plan kapsamında işsizliği değil, işsizlik oranını düşürmeyi hedefliyor. Zira haftanın iki üç günü çalışan emekçiler bile istihdamda görüneceği için işsizlik oranı düşük gözükecek.
- Plandaki esas hedeflerden biri çocuk bakım yükünü kadınların üzerinden almak bir yana kadını parçalı zamanlar halinde istihdama katarak hem işsizlik oranlarını düşük tutmak hem de ‘aile bütçesine katkı’ adı altında gelir eşitsizliğindeki makası görünürde biraz kapatabilmek.
- AKP iktidarı ve patronlar için hedeflerden biri de sosyal güvenlik ve emeklilik hakkı. Plana göre sosyal güvenlik ve emeklilik hakkı, patronların talebine ve başta kısmi süreli çalışma olmak üzere esnek çalışma modellerine uyumlu hale getirilecek. İşçilerin ücretlerinden kesilen sigorta primleri artırılacak. Emeklilerin maaşı, bir işte çalışmadan yaşayabilmelerinin mümkün olmadığı düzeye (fiilen böyle zaten) düşürülecek. Yaşam süresinin artması öngörüldüğünde emeklilik yaşı kademeli olarak daha da yükselecek. Maaşları düşürülen ancak çalışamayacak durumda olan emekliler için ise bakım sigortası kurulacak. Tamamlayıcı sağlık sigortacılığının da teşvik edilmesi de dahil edildiğinde emekliler sağlık ve sigorta şirketlerinin kucağına itilecek. Böylelikle sağlık ve sigorta sisteminin özelleştirilmesi yolunda bir adım daha atılacak.
Grafikteki veriler 12. Kalkınma Planı kapsamında 2022 ila 2028 arasındaki hedefleri yüzdelik olarak ifade ediyor.
