Çiftçinin borcu katlandı: ‘İhtiyaç kamu varlığı ve güçlü tarım kooperatifleri’ 

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, çiftçilerin artan maliyetler, düşük alım fiyatları ve yetersiz destekler nedeniyle yaşadığı sorunların, tüccarla rekabet edebilecek bir yapıya kavuşacak kamu varlığı ve kooperatifler aracılığıyla çözülebileceğini ifade etti.

Gürer, "Çiftçilerin toplam borcu son beş yılda yedi kat artarak 2020 yılında 111 milyar 216 milyon TL'den, 2025 yılında 822 milyar 366 milyon TL'ye ulaştı. Sadece 2024-2025 yılları arasında çiftçinin kredi borcu 214 milyar TL arttı. Bu rakamlar, çiftçilerin tarımsal üretim için krediye bağımlı hale geldiğini gösteriyor” dedi. Çiftçinin ürettikçe borçlandığını aktaran Gürer, “Çiftçinin ürünü üretirken ve satarken yanında onu destekleyecek kamucu anlayışa ve yeniden yapılandırılacak güçlü tarım kooperatiflerine ihtiyaç var” diye kaydetti.

KİŞİ BAŞINA BORÇ YÜKÜ KATLANIYOR

Gürer, "2020 yılı çiftçi borçlarını hesaplarsak, 2020 yılında Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) kayıtlı bir çiftçinin ortalama borcu 52.288 TL iken, 2025 yılında bu rakam tarım kesiminde kişi başına 304.580 TL'ye ulaşmaktadır. Bu ortalama, çiftçi sayısının 2 milyon 700 bin kişi olarak dikkate alınarak değerlendirilmesiyle ortaya çıkan bir sonuçtur. Ancak, tarım kesimi ortalama borcu işletme yapısına göre değişkenlik gösterebilir. Kredi borçlarında tarım kesiminde işletme büyüklüğüne göre kullanılan kredi miktarı da artmaktadır. Ortalama tarım kesimi kişi başına düşen borç miktarındaki bu artış, çiftçiler üzerindeki ekonomik baskının bir göstergesidir” dedi. 

“GIDA KOOPERATİFÇİLİĞİ YENİDEN DÜZENLENMELİDİR”

Gürer, tarım sektöründe üretim kadar depolama, işleme ve satış süreçlerinde de ciddi sorunların olduğunu belirtti. 2024 yılında özellikle sebze ürünlerinde büyük bir israf yaşandığını vurgulayan Gürer, bu durumun kooperatifçiliğin önemini bir kez daha ortaya koyduğunu ifade etti.

Gürer, "Gıda kooperatifçiliği yeniden düzenlenmelidir. Tüccarla rekabet edebilecek ve üretilen ürünü değerlendirebilecek kooperatifler, günümüz koşullarına uygun şekilde yeniden oluşturulmalıdır. Çiftçi ve besicinin ihtiyacı olan ürünleri uygun fiyatla temin eden, üretilen ürünü işleyerek pazara sunan bir kooperatifçilik sistemine geri dönüş zorunluluktur. Geçmişte devasa kooperatifler oluşturulmuş ancak bu yapıların içi boşaltılmış ve işletmeleri yok edilmiştir. Yeni bir yasal düzenleme ile kooperatifçilik tarımda öncü hale getirilmelidir." dedi.

Kooperatiflerin yanı sıra kamu kurumlarının da sürece dahil olması gerektiğini belirten Gürer, rekabet koşullarının çiftçi, besici ve üretici lehine olacak şekilde düzenlenmesi gerektiğini söyledi.

Devlet desteklerinin çiftçinin ihtiyaçlarını karşılamaktan çok uzak olduğuna dikkat çeken Gürer, "Artan maliyetlere rağmen, 2025 yılı bütçesinde çiftçiye verilmesi gereken destekler yine yetersiz kaldı. Çiftçimiz, kendi çabasıyla ayakta kalmaya çalışıyor ancak bu durum bu yılın alım fiyatlarına da bağlı. Girdi maliyetleri düşürülmeden ve çiftçiye doğrudan destek sağlanmadan tarım sektöründeki sorunların önüne geçilmesi mümkün değil." şeklinde konuştu. (HABER MERKEZİ)