Yürütmeyi durdurmak yerine Cengiz’in işlerini yürütmüşler!

Özer AKDEMİR

Çanakkale 2. İdare Mahkemesinin Cengiz Holdinge ait Halilağa Bakır Altın madeninin işletme iznini yaklaşık 15 gün önce iptal etmesinin ardından köylüler ve doğa hakkı savunucuları günlerdir madenin faaliyetinin durdurulmasını talep ediyorlardı. Şirketin yargı kararına rağmen faaliyetini tüm hızıyla sürdürmesinin ve mahkeme kararını uygulaması gereken kurumların hiç oralı olmamalarının nedeni belli oldu. Meğer MAPEG şirkete yeni bir işletme izni vermiş!

MAHKEME İŞLETME İZNİNİN YÜRÜTMESİNİ DURDURMUŞTU

Cengiz Holdinge ait Truva Bakır İşletmelerinin Halilağa Bakır Ocağı Kapasite Artışı, Cevher Zenginleştirme Tesisi ve Atık Depolama tesisi projesine Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) tarafından 24/07/2024 tarihinde verilen işletme iznine Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği tarafından açılan davada 9 Ocak 2025 tarihinde yürütmeyi durdurma kararı vermişti.

GEREKÇE: “İŞLETME İZNİ ÇED ALANINDAN BÜYÜK OLAMAZ”

Davaya bakan Çanakkale 2. İdare Mahkemesi bakır işletme izni verilen alanın ÇED incelemesinden geçen alandan daha geniş olduğunun ortaya konmasının ardından bakır işletme izni verilen alanın ÇED sürecinde değerlendirilen alanın dışında kaldığı gerekçesiyle MPEG tarafından verilen işletme izninde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varmıştı. Mahkemenin kararının tebliğ edilmesinin ardından ilgili kurumlara kararın uygulanması ve madenin faaliyetlerinin durdurulması talebiyle dernek ve köylüler tarafından birçok başvuru yapıldı. Köylüler ve yaşam hakkı savunucuları günlerdir Çanakkale’de, maden alanında yaptıkları eylemlerle mahkeme kararının uygulanmasını talep ediyorlardı. Mahkeme kararı maden işletmelerini de tedirgin etmişti.

ALTIN MADENCİLERİ DERNEĞİ: “BU KARAR 4 BİN MADENE KİLİT VURUR”

Altın Madencileri Derneği Başkanı (AMD) Başkanı Hasan Yücel mahkemenin kararının tüm ülkedeki altın işletme ruhsatlarını tartışmalı hale getirdiğini ileri sürerek; “Türkiye’de faaliyet gösteren yaklaşık 4 bin maden sahasının kapısına kilit vurulabilir” diye ülkedeki en az dört bin madenin aynı şekilde ÇED izni dışında verilen işletme izni ile çalıştığını itiraf etmişti.

MEĞER YENİ İŞLETME İZNİ VERİLMİŞ!

Mahkemenin yürütmeyi durdurma kararına rağmen şirketin faaliyetine hiçbirşey olmamış gibi devam etmesinin nedeni nihayet belli oldu. Çanakkale 2. İdare Mahkemesinin kararına karşı bir üst mahkeme olan Bursa Bölge İdare Mahkemesine “Biz ÇED izni dışındaki alanlar içinde işletme izni verebiliriz” diye itiraz dilekçesi gönderen MAPEG’in, diğer taraftan mahkemenin gerekçesini ortadan kaldırır bir şekilde, ÇED olumlu kararı verilen alan kadar şirkete yeni işletme izni verdiği ortaya çıktı.

ÇANAKKALE VALİSİ VE TMMOB HEYETİ GÖRÜŞMESİ

Madene yeni işletme izni verildiğine dair ilk işaret Çanakkale TMMOB heyetinin geçtiğimiz günlerde Çanakkale Valisi Ömer Toraman’ı ile yaptığı görüşmelerde bizzat vali tarafından dile getirilmişti. TMMOB heyetinin Halilağa Bakır Madeni ile ilgili yargı kararının uygulanmadığı, madenin faaliyetine devam ettiği yönündeki sözlerine valinin “Şirkete yeni bir işletme izni verildiği bilgisi var. Faaliyet bu izinle devam ediyor” dediği öğrenildi.

“MADENİ KAPATMAYA GİTTİK, BİZE YENİ İŞLETME İZNİ GÖSTERİLDİ”

Öte yandan Kazdağı Ekoloji Platformu tarafından konuya dair yapılan açıklamada, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan ve Kazdağları Kardeşliği’nden Füsun Kayra’nın 30 Ocak 2025 tarihinde madenin faaliyetini denetlemekle yükümlü olan Çanakkale İl Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü’nde yaptıkları görüşmeye dair bilgiler paylaşıldı. Açıklamada bu görüşmede, mahkeme kararına rağmen şirketin neden hala faaliyette bulunduğunun sorulduğu ve Valilikten bu konuda bir talimat gelip gelmediği konusunda bilgi verilmesinin istendiği belirtilerek; ”Görüşülen yetkili, Çanakkale Valiliği’nin, dilekçeler doğrultusunda, mahkemenin yürütmeyi durdurma kararını idarelerine gönderdiğini, bu yazı doğrultusunda faaliyeti durdurmak amacıyla maden alanına gittiklerini, ancak şirketin kendilerine MAPEG tarafından verilmiş yeni bir işletme izni gösterdiğini, bu nedenle yeni izin doğrultusunda şirketin çalışma hakkı olması nedeniyle hiçbir işlem yapmadan döndüklerini ifade etmiştir” denildi.

“MAPEG KAMUYA MI CENGİZE Mİ AİT?​”

“MAPEG kimin kurumu? Kamunun mu Cengizin mi?​” diye sorulan açıklamada şöyle denildi; “MAPEG’in mahkeme süreci tamamlanmadan şirkete yeni bir işletme izni vermesi kabul edilemez. MAPEG, adeta şirketin bir kurumu gibi çalışmaktadır. MAPEG’in yeni bir ruhsat düzenlemiş olması, davacı Kazdağı Derneğinin öne sürdüğü gerekçelerin haklı olduğunun ve ilk yapılan işlemin kanuna aykırı olduğunun kanıtıdır.”

Açıklamada, Danıştay’da 7 ayı aşkın bir zamandır görüşmeyi bekleyen ÇED olumlu kararı davası ile ilgili bir an önce karar verilmesi ve bilirkişilerin bilimsel görüşleri doğrultusunda, Çanakkale 1. İdare Mahkemesinin kararının bozularak ÇED Olumlu kararını iptal etmesinin beklendiği dile getirildi.