Ücretli öğretmene harçlık: Ocak maaşı 10 bin 972 TL

Vural Nasuhbeyoğlu
vuralnasuhbey@gmail.com

İstanbul– Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Anayasa’ya aykırı olarak güvencesiz ve asgari ücretin altında ücrete çalıştırdığı ücretli öğretmenlere adeta modern kölelik koşullarını dayatıyor. Resmi, dini bayramlar, ara tatil ve yaz tatilinde ücret verilmeyen, sigortaları ödenmeyen ücretli öğretmenlerin şubatta ellerine geçen para asgari ücretin yarısı oldu.

Asgari ücretin yarısını aldılar

20-31 Ocak 2025 arasında yapılan ara tatil nedeniyle 90 saat derse girebilen bir ücretli öğretmenin alacağı ücret 12 bin 758 TL olarak hesaplanırken bu öğretmenin kesintilerle birlikte eline geçen para ise 10 bin 972 TL yani asgari ücretin yarısına denk geldi.  Bu dönem 108 saat derse giren bir ücretli öğretmenin maaşı 15 bin 309 TL olarak hesaplandı. Bu öğretmenin de eline geçecek para 13 bin 166 TL oldu.

Tam çalışsa da asgari ücret hayal

Peki, hiç tatil olmasaydı ve ücretli öğretmen 20 iş günü çalışabilse ve haftada 40 saat derse girebilse ne olurdu? Ders ücreti 121.9 TL. 20 iş günü 4 haftada 160 saat eder. Bu durumda da 160x121.9 TL’den alacağı ücret ancak 19 bin 504 TL yapıyor. Asgari ücretin 22 bin104 TL, açlık sınırının asgari ücreti geçtiği Türkiye’de ücretli öğretmenlerin aldığı ücret bu rakamlara bile ulaşmıyor.  

Geçiciydi kalıcı oldu

Normalde ölüm, hastalık veya doğum nedeniyle görevine devam edemeyen kadrolu öğretmenler yerine geçici olarak yapılan ücretli öğretmenlik AKP iktidarıyla birlikte istihdam biçimine dönüştü. Öğretmen açığını kapatmayan AKP ve MEB, bu açığı güvencesiz ve asgari ücretin altında bir ücrete çalıştırdığı öğretmenlerle kapatmaya çalışıyor. MEB’e göre 68 bin, eğitim sendikalarına göre 100 binin üzerinde öğretmen açığı varken bakanlık kadrolu istihdam yerine sayıları 100 bine dayanan ücretli öğretmen çalıştırmaya devam ediyor. 

"MEB'in köle işçileri gibiyiz"

Ücretli Öğretmenler Dayanışma Derneği Başkanı Levent Atasoy, ücretli öğretmenlerin MEB’in köle işçileri gibi çalıştırıldığını dile getirerek “Bayramlarda, kar tatillerinde, yazın ve ara tatillerde bize ne ücret veriliyor ne de sigortamız yatıyor. Bu yüzden ocak ayı maaşları çok düşük oldu. Halbuki hiçbir meslekte böyle bir uygulama yok” dedi. Normal koşullarda da ücretli öğretmenlerin maaşının asgari ücretin altında kaldığını dile getiren Atasoy “Bakanlık ücretli öğretmenlerin hem ücretlerini hem de sigortalarını keserek kendince kâr sağlamış oluyor. Bu problemlerin çözümü için bakanlıkla geçen ay görüştük, dosyalarımızı verdik. Fakat 50 kere görüşmemize rağmen halen adım atılmadı. Biz öğretmeniz başka bir iş yapamayız. Bu hukuk dışı uygulamaya bir an önce son verilmesini istiyoruz” çağrısını yaptı.  

"MEB sorun çözeceğine tehdit ediyor"

Ücretli öğretmenliği kölelik düzeni olarak niteleyen Eğitim Sen İstanbul 9 No’lu Şube Başkanı Hüseyin Özev, MEB’in öğretmen açığını atamasını yapmadığı ücretli öğretmenlerle kapattığını söyledi. Ücretli öğretmenlerin kadrolu öğretmenlerle aynı işi yapmalarına rağmen insan onuruna, haklarına aykırı çalışma koşulları ve ücrete mahkum edilmesine tepki gösteren Özev “Anayasa’ya göre de asgari ücretin altında işçi çalıştırmak yasak” dedi. Ama MEB’in bu sorunu çözmek yerine 13 Ocak’ta insanca yaşayacak bir ücret talep etmek için iş bırakan öğretmenleri tehdit eden genelge yayımladığını hatırlatan Özev “Hak arayan, insanca yaşam ve çalışma koşulları isteyen öğretmenler susturulmak isteniyor. MEB bu genelgeyle tüm öğretmenlere kölelik koşulları dayatmak istiyor. Buna ve ücretli öğretmenlere dayatılan sefalet ve kölelik koşullarına karşı duracağız” dedi.

Öğretmenlik kartları bile yok

Zor şartlarda çalışmaya zorlanan ücretli öğretmenlerin olmayan haklarından bazıları:

• Öğretmenlik kimlik kartları yok.
• Mazeret izni kullanamıyorlar.
• Asgari ücretin altında maaş alıyorlar.
• Sigortaları yarım yatıyor.
• Tatillerde ve hastalıkta ücretleri kesiliyor.
• Kırtasiye ve çocuk yardımı yok.
• Nöbet ücreti ödenmiyor.