EMEP’li Bayhan, Bakan Işıkhan’a sordu: Digel Tekstil Türkiye’de anayasayı çiğneme gücünü nereden almaktadır?

Emek Partisi (EMEP) İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, İzmir Gaziemir Serbest Bölge’de faaliyet gösteren Alman sermayeli Digel Tekstilin, işçilerin sendikalaşma hakkını tanımayarak hem Türkiye Anayasası’nı ve yasalarını hem de uluslararası sözleşmeleri ihlal etmesini Meclis gündemine taşıdı.

Alman sermayeli Digel Tekstilin Almanya’da hukuka saygı gösterirken, Türkiye’de anayasal hakkını kullanan işçilere kıyım ve sendikasızlaştırma dayattığını belirten Bayhan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ a, “Digel Tekstil Türkiye’de anayasayı çiğneme gücünü nereden almaktadır?​” diye sordu.

“İşçilerin en temel hakları hiçe sayılıyor”

450 işçinin ücretlerine ve sosyal yardımlarına yapılan düşük zam nedeniyle taleplerini Digel Tekstil yönetimine sunarak görüşme talep etmesine rağmen dikkate alınmayan işçilerin 17 Ocak 2025 tarihinde TEKSİF sendikasına üye olduklarını hatırlatan Bayhan, o tarihten bu yana TEKSİF Sendikasının da görüşme talebine yanıt alınamadığını belirtti.

Bayhan; “Çalışma Bakanlığından alınan sendika yetkisinin tanınmaması, işçilere açıkça ‘Sendikaya üye olduğunuz ve üye yaptığınız için işten atıldınız’ açıklamaları, yetkiye itiraz ederek işçilerin toplu sözleşme hakkının gasbedilmesi, Digel Tekstil’ de işçilerin en temel haklarının bile hiçe sayıldığını ortaya koymaktadır” dedi.

“Hangi uluslararası tekele ne zaman, hangi yaptırımı uyguladınız?​”

Bayhan, Digel Tekstil işçilerinin yaşadığı düşük ücret, sendikasızlaştırma, sigortasız ve güvencesiz çalıştırma, insanlık dışı muamele, aşırı üretim baskısı, kadın işçilere taciz ve cinsel şiddet, tuvaletleri kullandırmamak, işçi güvenliği önlemlerini almamak olarak ifade ettiği koşulların yanı sıra işçi cehennemi serbest bölgelerde bakanlığın nasıl bir denetim ve yaptırım işlettiğini de soru önergesinde yer verdi.

Bayhan’ın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanına yönelttiği sorular şu şekilde;

• Uluslararası tekeller ve yerli ortakları için “dikensiz gül bahçesi” olan serbest bölgeler, Türkiye işçi sınıfı için tam bir cehennemdir. Bakanlığınız, serbest bölgelerde denetim yapmakta mıdır? Denetimler yapıldıysa, bu denetimler sonucunda, yasalara ve insan onuruna aykırı bu düzenek için hangi uluslararası tekele ne zaman, hangi yaptırımı uyguladınız?
• Serbest bölge demek; düşük ücret, sendikasızlaştırma, sigortasız ve güvencesiz çalıştırma, insanlık dışı muamele, aşırı üretim baskısı, kadın işçilere taciz ve cinsel şiddet, işçi güvenliği önlemlerini hiçe saymak, işçilerin en temel hak ve özgürlüklerinin ellerinden alınması mıdır? Çalışma Bakanlığı olarak serbest bölgelerde çalışan işçilerin koşullarının iyileştirilmesine dair bir çalışmanız var mıdır? Yoksa ne zaman olacaktır?
• Ucuz iş gücü sömürüsüne dayalı, örgütlenme ve toplu pazarlık hakları gasp edilmiş işçi cehennemi serbest bölgeler; ihracata ve uluslararası tekelleri kalkındırmaya dayalı sınıfsal politikalarınızın bilinçli bir sonucu olarak mı yaratılmıştır?
• Digel Tekstil’de işten atılan işçilere, “sendikaya üye oldukları ve üye kazandıkları için işten çıkarıldıkları” söylenmiştir. Digel Tekstil, kendi ülkesi Almanya’da hukuka saygı gösterirken, Türkiye’de anayasal hakkını kullanan işçilere yasadışı baskılar ve sendikasızlaştırma dayatıyor. Sizce Türkiye’de bu gücü nereden almaktadır?
• TCK 118. madde gereğince; “bir sendikaya üye olmaya veya olmamaya, sendikanın faaliyetlerine katılmaya veya katılmamaya zorlamak amacıyla cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” Digel Tekstil işçileri, Gaziemir Karakolu’nda patronları hakkında suç duyurusunda bulunmuştur. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olarak, Adalet Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’nın işçilerin anayasal haklarını korumak adına hızla müdahil olmasını sağlayacak mısınız?
• Digel Tekstil, faaliyete geçtiği günden bu yana kaç kez, ne tutarda teşvik ve muafiyetten yararlanmıştır? Adı geçen yabancı tekel hiç vergi ödemiş midir? SGK prim borcu var mıdır? Bakanlığınız, bu konuda herhangi bir takip yapmış mıdır?
• Bakanlığınız, SGK verileri üzerinden Digel Tekstil işçilerinin sayısını belirleyerek TEKSİF Sendikası’na yetki tespit yazısını vermiştir. Ancak Digel Tekstil yönetimi bu yetkiye itiraz etmiştir. Bakanlığınız, verdiği yetkinin ve işçilerin anayasal haklarının korunması için nasıl bir adım atacaktır?
• Türkiye'de sendikalaşma girişimlerinde kapitalistler, işçileri ilk olarak işten atmakta, ardından bakanlığın verdiği yetki kararına itiraz etmektedir. Yetki davası ve işe iade süreçleri yıllarca sürerken, işçiler sendikal haklarını kullanamamaktadır. Bakanlığınız işçilerin üç temel talebi olan “Barajsız sendika, yasaksız grev, güvenceli iş” haklarının önündeki engelleri kaldırmaya yönelik bir düzenleme yapacak mıdır?

(İşçi Sendika Servisi)