Grevdeki kadın işçilere ‘Çin işi’ zam teklifi

Gözde Meydan
izelgzdemeydan@gmail.com

Türkiye’nin önemli sanayi bölgelerinden Gebze’de faaliyet gösteren Chinatool Otomotiv’de, 130’u kadın olmak üzere 183 işçi, düşük ücret, yoğun sömürü ve baskıcı çalışma koşullarına karşı greve çıktı. İşçiler, “Susmuyoruz, korkmuyoruz, itaat etmiyoruz” sloganıyla haklarını savunurken kadınların öncülük ettiği bu mücadele, sendikalaşma sürecindeki zorlukları ve emek mücadelesinin önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Chinatool Otomotiv, 2021 yılında 127.8 milyon dolar, 2022 yılında 124 milyon dolar, 2023 yılında 143 milyon dolar gelir elde etti. Chinatool Otomotiv’in, son üç yılda toplam elde ettiği gelir 394.8 milyon dolar oldu.

Chinatool Otomotiv’de çalışan işçiler, 2017 yılında Petrol-İş Sendikasında örgütlenme kararı aldı. Ancak sendikalaşma sürecinde işten atmalar yaşandı ve patronun iş kolu itirazı nedeniyle toplu sözleşme imzalanamadı. 2021 yılında Birleşik Metal-İş Sendikasına geçiş yapıldı ancak bu kez de patron yetki tespitine itiraz etti. Tam 5 yıl süren mücadele sonucunda sendika yetki çoğunluğu sağlandı ve ilk toplu sözleşme imzalandı.

Patron yeni toplu sözleşme sürecinde grev öncesinde yüzde 20’lik ücret artışı teklif etti, işçilerin greve çıkması üzerine bu teklifi yüzde 25’e çıkardı. Yüzde 105 zam isteyen işçiler teklifi reddetti.Chinatool Otomotiv’de çalışan işçilerin saatlik ücreti ortalama 130 lira (giydirilmiş), aylık ücret ise 30-35 bin lira (giydirilmiş) seviyesinde. İşçiler, yüzde 105’lik bir ücret artışı talep ederken, patron ise en son yüzde 25’lik bir artış teklifinde bulundu.

Kadın işçilerin öncülüğünde bir mücadele

Birleşik Metal-İş Sendikası Gebze 1 No’lu Şube Başkanı Selçuk Çiftçi, fabrikadaki baskıcı ortama dikkat çekerek, “Bu fabrikada sendikayı var eden, 130 kadın işçinin emeğidir. Patronun rahatsız olduğu bu kadınlar, bugün grevde şalteri indirdi” dedi. Patron, toplu sözleşme masasında sendika temsilcilerine, “Bu kadar kadının çalıştığı bir fabrikada siz bu zammı onlara sorarak istemiş olamazsınız. Bu kadınlar bu zammı istemez, bunun için mücadele etmez” şeklinde tepki gösterdi. Bu sözler, kadın işçiler tarafından “Bizi aptal yerine koyuyorlar” şeklinde yorumlandı.

40 derece sıcakta fabrikada üretim

6 yıldır fabrikada çalışan bir kadın işçi, yaz aylarında 35-40 derece sıcaklıkta, yoğun tempoda ve ayakta çalıştıklarını belirterek, “Tek makineye bakmıyoruz, bazı arkadaşlarımız 8 makineye bakıyor. 5 yıl önce 24 makine ile çalışırken, şimdi 12 operatörle daha fazlasını yapıyorlar” dedi. Sendikanın gelmesiyle birlikte çalışma koşullarının iyileştiğini ancak yine de greve çıkmak zorunda kaldıklarını ifade etti. İşçi kadın, “Sadece emeğimizin karşılığını istiyoruz. Zor şartlarda geçiniyoruz, hatta geçinemiyoruz” diye konuştu.

11 yıldır fabrikada çalışan sendika İş Yeri Temsilcisi Ayfer Güldere ise sendikalaşmanın önemine vurgu yaparak, “Sendikalı olduğumuz için haklarımız korunuyor. Türkiye’de sendikalaşmak hükümet ve patronlar nedeniyle zor. Bütün kadınların, bütün çalışanların sendikalı olması gerekiyor. Sendikalı olmak, emeğinizin karşılığını almanın en etkili yoludur” şeklinde konuştu.

Patronun kadın işçilere bakışı: Kadınlar bu kadar zam istemez

Patronun, “Kadın işçiler bu zammı istemez” şeklindeki sözleri, kadın işçiler tarafından büyük bir tepkiyle karşılandı. 10 yıldır fabrikada çalışan bir kadın işçi, “Bizi aptal yerine koyduklarını düşünüyoruz. Yıllardır sömürüldüğümüzü ve küçümsendiğimizi hissediyoruz” dedi. 7 yıldır fabrikada çalışan bir başka işçi ise “İstediğimiz çok büyük bir şey değil, hakkımız olanı istiyoruz. Kadınları neden bu kadar küçümsediklerini anlamıyorum” diyerek tepkisini dile getirdi.

Chinatool Otomotiv’deki grev, sadece ücret artışı talebiyle sınırlı değil. Aynı zamanda kadın işçilerin öncülüğünde, sendikalaşmanın ve emek mücadelesinin önemini vurgulayan bir direnişe dönüştü.