Suriyeli Gazeteci Sarkis Kassargian: Suriye halkı yaşamsal ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyor

Cihan Çelik
chnclkchn@gmail.com

Esad rejiminin devrilmesi ve cihatçı Heyet Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) Şam’ı ele geçirmesinin ardından kendini Suriye Devlet Başkanı ilan eden Ebu Muhammed Colani, ülkeyi kendinin hakim olduğu bir yapıda yeniden inşa etmenin yollarını arıyor. Devletin yeniden inşası, altyapı ve ekonomik sistemini yeniden kurabilmek için bir yandan emperyalist güçleri karşısına almayan bir politika izlerken, yaptırımların kaldırılması için özelleştirme, ülke kaynaklarını açma ve serbest piyasa ekonomisini uygulama sözleri veriyor. Halkın günlük yaşamı açısından ülkenin bugünkü durumu ise hiç iç açıcı değil. Gazetemize konuşan Suriyeli Gazeteci Sarkis Kassargian, yeni dönemde halkın yaşamının daha iyi olduğu izlenimi veren haberlerin aksine insanların en temel yaşamsal ihtiyaçlarını karşılamak için bile mücadele verdiğini söyledi.

Devlet kurumları çalışmaz halde

Ekonominin durduğu ülkede durumun Esad döneminden çok daha kötü durumda olduğunu belirten Kassargian şunları aktardı: “HTŞ, açık piyasa ekonomisini uygulayacağını söyledi ama sahada şimdilik ekonomi olarak hiçbir adım yok. Suriye'de ekonomi bugün durdu. Tarım ve sanayi ihtiyaçlarından söz eden yok. Dışarıdan gelen ürün yok. İçeride ekonomi dönmüyor. Hareket olmadığı için insanlar yalnızca yastık altındaki dövizleri bozup yiyip, içiyorlar. Yaşamsal ihtiyaçları karşılamaya çalışıyor insanlar. En basit hizmetler, bir devletin kendi toplumuna vermesi gereken her şey bugün en alt düzeyde. Elektrik yok, su yok, maaşlar ödenmiyor...” Devlette birçok kurumun çalışmaz halde olduğunu aktaran Kassargian, “Ev alım satım işlemleri durdu. Pasaport almakta çok büyük zorluk var. Dışarıdan gelmek isteyenler, çıkmak isteyenler çok büyük sorunlarla karşılaşıyor. Çok kaotik bir durum. Hizmetler boşluğu devam ediyor. Şartlar Esad döneminden daha kötü oldu” diye konuştu. Ülkenin sıcak paraya olan bağımlılığına vurgu yapan Kassargian, şu durumda yaptırımlar kaldırılmadan ekonomide hiçbir gelişme olamayacağını ifade etti.

HTŞ Suriye’nin bir bölümünü kontrol ediyor

Bir yandan Suriye'deki pazar kavgası da sürüyor. HTŞ’nin iktidarı ele geçirdiğini ancak coğrafi, siyasi bağımlılık ve çıkarlar anlamında bölünmüş ülkede yalnızca Esad'ın kontrolü ve eskiden kontrol ettiği alanlarda hakim olduğunu ifade eden Kassargian, “Dera'da ve Suveyda'da ise Esad dönemi gibi göstermelik bir varlığı bulunuyor ama etkisi yok. Bu kadar güçler arasında dengeyi kurmak çok zor. Onun için de tüm taraflarla yumuşak, esnek ve pragmatik siyaset yürütüyor el Şara (Colani). Sert söylemleri çevresindekilere söyletiyor. Aslında sonunda bu dengelerin oturmasını bekliyor. Bu dengelerin oturması da Suriye ile ilgili değil İsrail, ABD, Batı ve Körfez ülkelerinin tavırlarıyla ilgili. Tarafların siyasetleri netleşene kadar bu sürecin devam edeceğini düşünüyorum" dedi.

İki taraf da Trump’ı bekliyor

Türkiye’nin Colani’yi tavır almaya zorladığı Suriye Demokratik Güçleri (SGD) ve özerk yönetim konusuna da değinen Kassargian, HTŞ ile SGD arasındaki görüşmelerde yeni bir durum olmadığını dile getirdi: "Çünkü özerk yönetimle el Şara yönetimi arasındaki bir mesele değil. İki taraf da Trump'ın tavrını bekliyor. Trump eğer ‘Kürtlere destek devam edecek’ derse Şara orada taviz vermek zorunda kalacak. Diyalog var, iki taraf birbiriyle görüşüyor ama bunlar sadece diplomatik kanallar kapanmasın diye yapılan görüşmeler. İki taraf da biliyor ki şimdilik bir çözüme ulaşmak söz konusu değil."

HTŞ’nin tüm grupların silah bırakmasını istediğini ancak henüz bu konuda bir gelişme olmadığını söyleyen Kassargian, "Şimdilik Suriye Milli Ordusu (SMO) HTŞ'nin tüm isteklerini yerine getirdiğini söylüyor. Kendini feshedip Savunma Bakanlığı çatısı altında olduğunu belirtiyor ama sahada bunun bir karşılığı yok. Sahada durum aynı. HTŞ'nin ÖSO'nun kendini feshetmesini istediğini de düşünmüyorum. ÖSO sonunda SGD'ye karşı kullanılabilecek bir kart çünkü. HTŞ ile SMO arasındaki ilişki Türkiye'den ibaret. Burada Türkiye'nin ne diyeceği önemli. HTŞ feshetmeyi istese de yapamaz bu nedenle" diye konuştu.

HTŞ İsrail’le iyi geçinmeye çalışıyor

Kassargian, ABD ve İsrail’in çıkarlarının önceleyen Colani'nin Gazze'de 1967 sınırlarına geri dönme çağrısını ise şöyle değerlendirdi: "HTŞ'nin Şam'ı ele geçirdiği ilk günden tavrı belliydi. İsrail'e Batı’ya bizden size bir tehdit gelmez. Sizden de bize bir şey gelmesine gerek yok. Her düzeyde bu mesajları vermeye çalıştılar. Amaç İsrail'i rahatlatmaktı. İsrail kendini güvende hissetmezse HTŞ de kendini güvende hissetmeyecekti. HTŞ bunu bildiği için İsrail ile iyi geçinmeye çalışıyor. Aynı zamanda cihatçı, İslamcı Filistin Kudüs Mescid'i Aksa söylemlerinden tümüyle vazgeçmek istemiyor. Çünkü bu da tabanını sarsar. Böyle diplomatik bir dille hiçbir ülkeye tehdit değiliz diyerek bu mesajı tüm seviyelerde vermeye çalışıyor."