İliç Araştırma Komisyonu raporu | 'Dertleri sorumluları yargılamak değil, altın'

Özlem Songül Abayoğlu 
ozlemsongulabay@gmail.com

İliç maden faciasının ardından kurulan İliç Maden Faciası Araştırma Komisyonu taslak raporunu tamamladı. 127 gün gecikmeli tamamlanan taslak raporda “işçi sağlığı ve iş güvenliği sistematiğinin iyileştirilmesi, çevre sağlığından halk sağlığına kadar olumsuz etkilerin bertarafı” gibi çok sayıda konuda çeşitli değerlendirmelerin bulunduğu bildirildi.

Altın madeni işletme faaliyetlerine yönelik bağımsız denetimin mevzuatta düzenlenmesi gerektiği belirtilen raporda, altın madeni işletmelerinin çeşitli gerekçelerle yaptırdığı bağımsız denetimlere ilişkin raporları ilgili Bakanlıkla paylaşılmalarının zorunlu hale getirilmesine yönelik yasal düzenleme yapılması gerektiği vurgulandı. Ayrıca İliç meslek lisesi ‘tavsiye’si yapılan raporda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca belirlenecek yerlerde yeterli sayıda meslek lisesi ve meslek yüksekokulu kurulması, orta veya uzun vadede bu meslek liselerinden ve yüksekokullardan mezun olanların madenlerde çalıştırılmaları “tavsiyesi”nde bulunuldu.

Komisyon raporunun Meclis Genel Kuruluna teslim tarihinin üzerinden 110 gün geçmesine rağmen hazırlanmaması üzerine dilekçe veren CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz ile süreci konuştuk.

"Kürsüye çıkmadan 5 dakika önce taslağını göndermiş"

İliç faciasının üzerinden tam olarak bir yıl geçtiğini vurgulayan Yavuzyılmaz, “Komisyon araştırma raporunun Meclis Başkanlığına sunulması gereken son tarih ise 5 Ekim 2024’dü. Bu tarihin üzerinden 127 gün geçmesine rağmen AK Parti bu raporu tamamlatarak Meclis Başkanlığına sunmadı. 13 Şubat’ta ise Meclis Genel Kurulunda İliç faciasının birinci yıl dönümü üzerine konuşmalar yapılırken, Ak Partili araştırma komisyonu başkanı kürsüye gelerek, raporun komisyon üyesi milletvekillerine gönderildiğini ifade etti. Ancak anladık ki 127 günlük gecikmenin ardından, komisyon başkanı kürsüye çıkmadan 5 dakika önce milletvekillerine araştırma komisyonu rapor ‘taslağı’ gönderilmiş” diyerek süreci anlattı.

"Kurum’un asli kusurlu olduğuna işaret eden cümle buharlaştı"

AKP’nin 127 günün sonunda sadece taslak raporu göndererek facianın gerçek sorumlularının ortaya çıkmasını geciktirdiğini söyleyen Yavuzyılmaz, “Bunun bir nedeni var. Bilirkişi raporunda, dönemin Çevre Bakanı Murat Kurum’un da asli kusurlu olduğuna işaret eden bir ifade yer almıştı. Ak Parti bu geciktirme süresinin içinde bilirkişi heyetini değiştirdi. Yeni bilirkişi heyeti de yeni rapor hazırladı ve bu sürede Murat Kurum’un asli kusurlu olmasına işaret eden ifade de buharlaşmış oldu. Eğer Meclis araştırma raporu zamanında genel kurula teslim edilmiş olsaydı, Murat Kurum’un asli kusuru olduğuna işaret eden tespitler Meclis kayıtlarına geçmiş olacaktı. Bunu engellemek için bu süreci baltaladılar. Cumhuriyet Halk Partisi raporda yer alması gereken görüşlerini eylül ayı içinde, süresinin içinde Meclis Komisyon Başkanlığına sundu. Şimdi taslak rapor üzerinde siyasi partiler muhalefet şerhlerini ya da ek görüşlerini hazırlayarak 28 Şubat 2025 tarihine kadar komisyona sunacaklar” dedi.

AKP’nin İliç faciasının gerçek sorumlularını ortaya çıkarmak gibi bir derdi olmadığını ifade eden Yavuzyılmaz, “Ak Partinin, oradaki altın madeni sahasını kimin işleteceği ve bundan nasıl menfaat temin edileceği üzerine bir iştahı var” dedi.