MESEM’de staj dosyası soygunu: Kırtasiyede 60 TL okulda 500 TL!

Mahir Arslantaş

İstanbul - Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM)’lerde resmi verilere göre 511 bin 513 öğrenciyi (çocuk işçi) hem patronlar hem de okul yönetimleri sömürüyor. Devlet eliyle çocuk işçiliğinin teşvik edildiği MESEM’lerde çocuk işçilerin stajlarını tamamlaması için zorunlu tutulan staj dosyası için okul yönetimleri 500 TL gibi fahiş rakamlar istiyor. Kırtasiyeler ve internette ise staj dosyaları en fazla 100 TL’den satılıyor.

‘Bir nevi hırsızlık’

Kayseri’de MESEM kapsamında çalışan 16 yaşındaki Mehmet, 1 dosya için istenen 500 TL’nin çok yüksek olduğunu söyleyip arkadaşlarıyla birlikte ödemeyeceklerini ifade ettiklerinde okul yönetiminden ‘O zaman staj defterini alamazsınız, 500 TL’yi verdiğinizde alabilirsiniz’ cevabını aldıklarını söyledi.  Mehmet, stajın tamamlanabilmesi için dosya almalarının mecbur olduğunu belirterek kendilerine dayatılanın bir nevi soygun, hırsızlık olduğunu dile getirerek “Bize devletin verdiği asgari ücretin yüzde 30’u yani 6 bin 600 TL. Bu verilen para hiçbir şeye yetmezken bir verdikleri üç kuruşu da staj dosyası parası bahanesiyle almaya çalışıyorlar” dedi.

Staj rant kapısı oldu

Bu durum sadece Kayseri’de değil ülke genelinde yaşanıyor. Her okul böyle fahiş ücretler talep etmese de birçok ilde bu durumun yaşandığı biliniyor. MESEM öğrencilerinin oluşturdukları gruplarda da gündemin ana konusu bu staj dosyası ücretleri. MESEM’liler bir kağıt parçasına bu fahiş rakamları vermemek için çare arıyorlar. Kimi öğrenciler, internet üzerinden 60 TL’ye buldukları staj dosyasını okullarına kabul ettirmeye çalıştıklarını söylerken çoğu okul staj dosyasının 500 TL’ye kendilerinden alınması dışında bir çözüme yanaşmıyor. Okul yönetimlerinin staj meselesini staj dosyası aracılığıyla rant kapısı ve ticarete dönüştürmesine tepki gösteren MESEM’liler bundan derhal vazgeçilmesini istiyor. Öte yandan MESEM’liler dönem başında da okul yönetimlerinin bu dosyaları 200 TL’den sattığı bilgisini verdi. Yani 5 ayda staj dosyasının fiyatını okul yönetimleri 2.5 kat artırmış   

Eğitim Sen: Bunun adı haraçtır

Patronlara bedava çocuk iş gücü sağlamak üzere kurgulanan MESEM’lerde 12 çocuğun çalışırken iş cinayetine kurban gittiğini hatırlatan Eğitim Sen Genel Örgütlenme Sekreteri İzzet İldeş, güvencesiz ve ağır koşullarda çalıştırılan çocuklardan şimdi de ‘staj dosyası’ adı altında fahiş paralar istenmesine tepki gösterdi. MESEM’li çocukların zorunlu tutulan bu dosyalar için 500 TL’ye varan haraç niteliğinde ücretleri ödemek zorunda bırakıldığını belirterek “Çocuk işçiliğine dayalı bir sistemde bile öğrencilerden ücret talep edilmesi çok manidar. Eğitim Sen olarak, çocuk işçiliğine ve güvencesiz çalıştırmaya dayalı MESEM sistemine karşı çıkıyoruz. Öğrencilerin staj dosyası bahanesiyle haraca bağlanması değil, onların güvenli ve güvenceli eğitim alması sağlanmalıdır. MESEM, çocuk işçiliği yasallaştıran bir sistem olmaktan çıkmalı, mesleki eğitim parasız ve güvenceli hale getirilmelidir” çağrısını yaptı.

Çırakların aylığı 6 bin 600 TL

Mesleki eğitim merkezlerinde (MESEM) ortaokulu bitiren çocuklar (öğrenciler) haftanın 1 günü okulda, 4 günü iş yerinde çalışıyor. 9, 10 ve 11. sınıf öğrencilerine çırak adı altında asgari ücretin yüzde 30’u (6 bin 600 TL), 12. sınıf öğrencisi kalfalara asgari ücretin yüzde 50’si (11 bin TL) aylık ücret devlet tarafından ödeniyor.