ABD ve Rusya’dan Riyad'da ilk temas: Ukrayna savaşı için görüşmeler başladı

ABD ve Rus heyetleri, iki ülke arasındaki ilişkileri “normalleştirme” ve Ukrayna’daki savaşı sonlandırma iddiasıyla ilk görüşmeyi Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da gerçekleştirdi. Ukrayna ve Avrupa Birliği görüşme dışı bırakıldı.

Görüşmelerde Rus heyetinde Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov ve Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Başkanı Kiril Dmitriyev, ABD heyetinde Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff yer aldı.

ABD Dışişleri: Diplomatik misyonlar kurulacak

Basına kapalı gerçekleştirilen görüşme yaklaşık beş saat sürdü. Görüşmeyle ilgili bir açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, savaşın sona erdirilmesine yönelik çalışmalar için üst düzey ekiplerin oluşturulmasına karar verildiğini duyurdu. 

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise "Ruslar ciddi bir süreçte yer almak konusunda istekli. Amaç, Rusya-Ukrayna Savaşı için adil kalıcı ve sürdürülebilir bir son. Çatışmanın sona ermesi Ukrayna, Avrupa ve Rusya dahil tüm taraflarca kabul edilebilir olmalı. Bir sonraki adımlar ABD ve Rusya arasında canlı diplomatik misyonlar kurmayı içeriyor" ifadelerini kullandı.

Lavrov: Görüşme çok olumluydu

Rus tarafından da benzer açıklamalar geldi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov "Görüşme çok olumluydu. ABD durumumuzu daha iyi anladı. Putin-Trump görüşme hazırlıklarının başlamasında anlaştı" dedi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova da 4.5 saat süren görüşmeye ilişkin "ABD'nin ikili ilişkilerde ve başta Ukrayna olmak üzere uluslararası gündemde biriken birçok sorunu görüşme konusunda ciddi olduğunu gördük" yorumunu yaptı.

Zaharova görüşme öncesi yaptığı bir açıklamada ise “Ukrayna’nın NATO üyeliğinin Rusya için kabul edilemez olduğunu” söylemiş, "Kiev’i NATO’ya kabul etmeyi reddetmenin yeterli olmadığını belirtmek gerekir. İttifak 2008 Bükreş vaatlerini de reddetmelidir” demişti. Nisan 2008’de Romanya’nın başkentinde yapılan zirvede NATO, Ukrayna ve Gürcistan’ın ABD liderliğindeki savunma ittifakına katılacağını ilan etmiş ancak bunun nasıl yapılacağına dair bir plan sunmamıştı.

Trump-Putin görüşmesi hâlâ belirsiz

Bu arada Riyad’daki görüşmelere katılan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Dış İlişkiler Danışmanı Yuri Ushakov, Rusya’nın Kanal 1 televizyonuna yaptığı açıklamada Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasında yapılacak görüşme için henüz bir tarih belirlenmediğini söyledi. “İki ülke heyetlerinin yakın iş birliği içinde çalışması gerekiyor. Biz buna hazırız ancak iki liderin görüşmesi için belirli bir tarihten bahsetmek hâlâ zor” ifadelerini kullandı.

ABD petrol şirketleri Rusya’ya dönecek mi?

Riyad’daki görüşmelerin tek gündemi ise Ukrayna değildi. New York Times’ın haberine göre Rus yetkililer büyük Amerikan petrol şirketlerinin Rusya’ya dönme ihtimalini dile getirdiler. Aralarında Exxon Mobil’in de bulunduğu önde gelen Batılı petrol tekelleri, üç yıl önce Ukrayna savaşının başlamasıyla Rusya’dan çekilen diğer pek çok şirkete katılmışlardı.

Enerji ve ekonomik ilişkiler geçen hafta Putin ile Trump arasındaki telefon görüşmesinin de konuları arasındaydı.

Çin’den Ukrayna müzakerelerine destek

Bu arada Çin, ABD ile Rusya arasında Ukrayna savaşına ilişkin görüşmeleri desteklediğini, ilgili diğer tarafların da zaman içinde sürece dahil edilmesi gerektiği açıklaması yaptı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Ciakun, Pekin’de düzenlenen olağan basın toplantısında, “ABD ile Rusya arasında barış görüşmeleri konusunda varılan anlaşma dahil barışa katkı sağlayacak tüm çabaları destekliyoruz” dedi. (Dış Haberler)