ChatGPT vs Deepseek: İki emperyalistin teknoloji savaşı

Zeynep ŞENOL

ODTÜ

Çinli yapay zeka şirketi Deepseek, geçtiğimiz ocak ayından beri dünya üzerinde konuşulmaya başladı. Deepseek bugün aslında birçoğumuzun kullandığı ChatGPT gibi bir AI uygulaması. Kurucusu olan Liang Wenfeng geçen yıl verdiği bir röportajda Çin’in yapay zeka sektörünün ABD’deki yapay zeka gelişiminin “sonsuza kadar takipçisi olamayacağını” ifade etmişti. Şimdi ise ortaya çıkardığı Deepseek, ChatGPT’nin bir rakibi konumuna gelmiş durumda. Deepseek, rakipi ChatGPT’ye kıyasla daha düşük maliyetliyle birlikte daha düşük düzeydeki çiplerle geliştirilmiş olması en çok tartışılan konulardan biri oldu. Bu durumdan en çok etkilenen ise çip tasarımında önde gelen şirketlerden biri olan ABD merkezli Nvidia oldu. Öyle ki şirketin Amerikan borsalarındaki hisse değeri %17 düşerek milyonlarca dolar değer kaybetti.

ABD-ÇİN REKABETİ TEKNOLOJİ ARENASINDA DAHA DA ŞİDDETLENECEK

Deepseek’in ortaya çıkmasıyla beraber bu konu, yeni Amerikan başkanı Donald Trump’ın da odağına girdi. Özellikle başkan seçildikten sonra kendisinin ve Amerika’nın en önemli hedeflerinden birinin Çin olduğunu, açıklamalarında çokça kez vurgulamasıyla beraber, Deepseek’in piyasaya sürülmesiyle Amerikan şirketleri için bunun bir uyarı olması gerektiğini vurguladı. ABD 2022’den beri Çin’e çip ihracatının kısıtlanması yönünde politikaları devam ediyordu. Trump’ın Nvidia CEO’su ile yaptığı görüşmede bu kısıtlamaların daha da artması yönünde adımlar atacaklarını açıkladı.

TRUMP’LA BERABER ÇİN-ABD SAVAŞI NEREYE GİDECEK?

Sadece teknoloji alanında değil, birçok alanda bu iki ülkenin ilerleyen süreçlerde daha da rekabet edeceği açık gözüküyor. ABD’den sonra dünyanın en büyük ekonomisi olan Çin’in hızla büyümesi bir süredir Amerika’nın da odak noktasında. Çin ise büyüyen ekonomisiyle beraber dünya siyasetinde daha etkin olarak ekonomisini büyütme planları yapıyor. Bunun en önemli örneği ise uzun zamandır üzerinde çalıştığı projesi olan Kuşak ve Yol girişimi. Bu yol için Çin yıllardır diğer ülkelerle anlaşmalar yapıyor. Bu yolla beraber ekonomisini daha da büyütmeyi planlayan Çin’in karşısında ise büyük rakipi ABD, Donald Trump’ın tekrar seçilmesiyle de zorluklar yaşamaya başladı. Geçtiğimiz günlerde Trump, Panama Kanalı üzerindeki baskılarını artırdı. Bunun en temel sebebi Panama hükümetinin Çin ile yapmış olduğu Kuşak Yol anlaşması. Bu baskılar sonucunda ise Panama devlet başkanı, Çin ile yaptıkları anlaşmaya son verdiklerini açıkladı. Bunun yanında Trump, Çin’den gelecek ürünlerin üzerindeki gümrük vergisini %10 daha artırdığını ilan etti.

ÇİN VE ABD BAŞKA NOKTALARDA DA ÇARPIŞIYOR

Çin ve ABD savaşının yeni bir evreye girdiğini söylemek yanlış olmaz. Bu iki emperyalist devlet de giriştikleri süper güç kavgasıyla dünyayı daha farklı kutuplara çekmeye devam edecekler. Bu kavganın ise önemli arenalarından Ortadoğu ve Pasifik ise nasibini en çok alan bölgeler olacağa benziyor. Halihazırda savaşlar ve işgallerle yeterince karışık olan Ortadoğu’da ise Çin’in kendi çıkarlarını ortaya koymaya çalıştığı her anda ABD Ortadoğu’da daha fazla güç gösterisi yapmaya devam edecek. Son dönemdeki Gazze’deki ateşkes antlaşması ve Trump’ın Gazze üzerindeki söylemleri buna işaret ediyor.

KAYNAKÇA:

https://www.bbc.com/news/articles/c5yv5976z9po

https://www.evrensel.net/haber/542250/panama-cinin-kusak-ve-yol-girisiminden-ayriliyor

https://www.evrensel.net/haber/541174/trumptan-deepseek-yorumu-amerikan-sirketleri-icin-bir-uyandirma-cagrisi-olmali