AKP'de kongre günü: Erdoğan sonrasına dair işaretler olumsuz

Dilan Temiz
dtemiz@evrensel.net

AKP’nin 8. Olağan Kongresi bugün Ankara’da toplanıyor. Yerel seçimlerde aldığı hezimetin ardından değişim söylemlerinin çok güçlü gündeme gelemediği kongreye dair beklentiler de oldukça düşük. Bugünkü kongreyi yorumlayan siyaset bilimcilere göre Erdoğan sonrasında partinin geleceğine dair işaretler iyi değil.

Partinin oyu Erdoğan’ın oyunun gerisinde

Siyaset Bilimci Yücel Demirer: İktidar partisi Sekizinci Kongresine öncekilerden farklı koşullarda giriyor. Farklılıkların en önemlisi bu partinin oy oranının uzunca bir süredir Erdoğan’ın kişisel oy oranının altında kalıyor oluşu. Bu veri Ak Parti’nin kurumsallaşma sürecindeki eksikliklerini ve kaybettiği zemini de gösteriyor. Henüz bir parti özelliğini yitirdiğinden söz etmek mümkün olmasa da, bu durum iktidar partisinin Erdoğan sonrası geleceği ve kalıcılığı açısından iyi bir işaret değil.

Aylardır Türkiye’nin dört bir yanında yapılan yerel kongrelerde değişim söylemine odaklanan Erdoğan’ın hem ekim sonrası döneme uygun kadro değişiklikleri yapacağını hem de yaptığı değişikliklerle iç ve dış kamuoyuna bir yenilenme görüntüsü vereceğini düşünüyorum. Öte yandan, tıpkı önceki kongrelerde olduğu gibi bir birlik ve beraberlik görüntüsünün enerjik bir biçimde verileceğini tahmin ediyorum. Parti içindeki önemi giderek azalan ve bundan yakınan parlamento üyelerinin parti yönetimindeki ağırlığının artışı ihtimali yüksek görünüyor.

Ayrıca Yeniden Refah Partisi, iktidar tarafından kendilerinden kopartılan belediyeleri gerekçe göstererek bu kongreye katılmayacağını açıkladı. Bunun altını çizmek isterim. DEM Parti’ye davetiye gitmemesi ise toplumun farklı kesimlerine yönelik popülist yaklaşımlar üretme alışkanlığının yeni bir göstergesi. Siyasal alanda gerektiğinde kurulan teması tribünlere karşı yok saymak tipik bir AK Parti klasiği. Bu durumu bir çelişki olarak okumak yerine artık gelenekselleşmiş bir siyaset yapma biçimi olarak görüyorum. Kongreye 13 ülkeden 16 siyasal partiyi temsilen 31 konuğun ve çok sayıda uluslararası vakıf ve kuruluş temsilcisinin katılacağının açıklanmış olması da dönemin AK Parti’ye yansıyan ruhunu yansıtması açısından önemli.

Heyecan ve beklenti yok

Siyaset Bilimci Prof. Dr. Cangül Örnek: AKP hiçbir zaman kongrelerin heyecan yarattığı bir parti olmadı. Parti liderinin ve çoğu ilçe kongrelerinde seçilecek insanların önceden merkezden belirlenmesi bunun nedenlerinden bazıları. Ama bu sefer ülkenin genel atmosferi ve AKP’nin yerel seçimlerdeki başarısızlığı da heyecanı biraz daha törpülemiş gibi görünüyor.

Enflasyonla mücadele adı altında insanların çok düşük maaşlarla çalışmaya çalışmak zorunda bırakıldığı, yoksulluğun arttığı, geniş kitlelerin son derece mutsuz olduğu, böyle bir dönemde yerel teşkilatlar da doğrudan bu süreci yaşıyor. Zaten Cumhurbaşkanlığı araçlarıyla siyaset dizayn edilebiliyorken, il ve ilçe teşkilatlarına ne düşer, çok tartışmalı...

24 yıllık yolculukta AKP’de teşkilatların büyük oranda önemsizleştiği bir noktaya gelindi. Öte yandan bu örgüte baktığımızda, yöneticilerinin önemli kısmı halkla buluşamayacak bir sınıfa mensuplar. Geçmişleri, sosyoekonomik kökenleri ne olursa olsun bugün çoğu müteahhit, akaryakıt ticareti yapan ya da işte ne bileyim distribütörlük yapan isimler parti yönetiminde.

Bir de tabii örgüt arasında gerilimler de var. Daha önce hemşehrilik bağlarından kaynaklanan gerilimlerdi. Şimdi anlaşılıyor ki Bilal Erdoğan ve onun vakıflarından gelen ekip ile partinin kendi teşkilatından yetişen ekip arasında bir şey var. Mesela İstanbul için böyle bir gerilimden bahsediliyor. Bu vakıflar iktidarda koltuk kapma ya da devlette bir makama yerleşmek için bir sıçrama tahtası haline gelmiş durumda.