Seyhan Belediyesi, işçilerin TİS’le hak ettiği zammı yatırmadı

Volkan Pekal
volkanpekal@gmail.com

Seyhan Belediyesi, imzaladığı Toplu İş Sözleşmesi’ni (TİS) uygulamayarak işçilerin enflasyon farkı ve zam haklarını yok saydı. Ocak ayında ortalama 55 bin lira olması gereken ücretler, 17 Şubat’ta 35 bin lira olarak yatırıldı. Maaşları eksik yatırılan işçiler, 25 Şubat’ta basın açıklaması yapacak ve pazartesiden itibaren işten kaçınma hakkını kullanacak. Belediye yönetimi, önceki dönemin borçlarını gerekçe göstererek işçilerden fedakârlık beklerken, TİS’e dava açarak ücretleri düşürmeyi hedefliyor. İşçiler ise yoksulluk sınırının üzerinde bir maaş talep ederken, seçim sürecinde verilen sözlerin tutulmadığını vurguluyor. Seyhan Belediyesinde çalışan işçilerin haftalık 3 bin lira olmak üzere 30 haftalık fazla mesai ücretleri, 20’şer binden iki tediye, resmi ve dini bayramlardaki mesai ücretleri dahil işçi başı 150 - 170 bin lira arasında alacakları bulunuyor. Bu alacaklarına bir de ödenmeyen 2025 zammı eklendi.

Seyhan Belediyesi, işçilerin imzaladığı TİS’e dava açarak işçilere 40 bin lira maaş dayattı. Açtığı davada ücretlerin “günümüz ekonomik koşullarına” uyarlanmasını isteyen belediye yönetimine işçiler, yoksulluk sınırının 70 bin liranın üzerinde olduğunu hatırlattı. Bir işçi, "Merkez Bankası yıl sonu enflasyon hedefini yüzde 21’den yüzde 24’e çıkardı. Yıl sonunda ücretlerimiz vergi kesintileriyle birlikte yarı yarıya düşecek. Resmi rakamlara güvenmek mantıklı değil" dedi.

Genel-İş Adana 1 No’lu Şube Başkanı Ersoy Kalik, belediyenin iddia ettiği gibi ücretlerin %40 yasal sınırın çok altında olduğunu belirterek, TİS’in uygulanmasını talep etti.

Önceki yönetimin borçları işçilere mi ödetilecek?

Seyhan Belediyesi, önceki yönetim döneminde beş müteahhit firmaya olan borcunu ödemediği için icra takibine uğradı. Başkanlık makam odasında sembolik bir haciz işlemi gerçekleştirildi. Belediye Başkanı Oya Tekin, CHP Adana İl Örgütü ile birlikte yaptığı basın açıklamasında, Akif Kemal Akay yönetiminin seçim çalışmalarını belediye imkanlarıyla yürüttüğünü ve 2 milyar 467 milyon TL borç bıraktığını açıkladı. Belediye binasına asılan pankartta 1 milyar TL SGK prim ve vergi borçları, yaklaşık 1 milyar TL de firmalara olan borçlar yazıyordu.

Seyhan Belediyesi yönetimi bu rakamların bedelini önceki yönetimden sormak yerine işçilere ödetmeyi hedefliyor. Seyhan Belediyesi, Genel-İş Sendikası ile imzaladığı TİS'i hedef alan bir dava açtı. Belediye yönetimi, mali durumun önceki dönemlerde bozulduğunu öne sürerek işçilerden fedakârlık talep ediyor. 1 Ocak 2024'de başlayarak, 31 Aralık 2025'e dek süren TİS’e göre 1 Ocak 2025 tarihi itibariyle TÜFE değişim oranı +10 puan refah payı oranında, ücret zammı yapılması gerekiyor. Belediye yönetimi ise işçileri sosyal haklar dahil yaklaşık 40 bin lira maaşa ikna etmeye çalışıyor. İşçilerin bu dayatmayı kabul etmemesi karşısında Belediye yönetimi işçilerin maaşlarını zamsız, 2024 rakamları ile yatırdı. Toplu İş Sözleşmesi’ne hizmet yapamayacaklarını iddia ederek dava açan Seyhan Belediyesi, bu borcu bırakan önceki yönetimle ilgili ne bir teftiş kurulu raporu açıkladı, ne de önceki yönetime dava açtı.

Günümüz ekonomik koşulları ücretlerimizi çalan TÜİK rakamları mı?

Sendika İş Mahkemesi’ne yazdığı dilekçede TİS’i hakkın kötüye kullanılması olarak ifade etti. Belediye yönetimi 2025 itibarı ile sosyal haklar dahil yaklaşık 55 bin lira ücreti de günümüz ekonomik koşullarına uyarlanmasını istiyor. Açtığı davaya bakınca Belediye yönetimine göre enflasyon artı yüzde 10 zam yani yüzde 55 zam ülkenin ekonomik koşulları ile uyumlu değil. Belediye dilekçesinde şimdiden açlık sınırının altında kalan yasal asgari ücretin zam oranını ve yüzde 11,25 memur maaşlarına yapılacak zam oranlarını çok aştığını ifade ediyor.

Konu ile ilgili görüşlerini aldığımız bir işçi, resmi rakamların zaten ceplerinde çaldığını belirterek Merkez Bankası yıl sonu enflasyon hedefini şimdiden yüzde 21’de 24’e çıkardı. Yıl sonu geldiğinde ücretlerimizin alım gücü vergiye de girerek zaten yarı yarıya düşüyor. Resmi rakamları örnek göstermek akla çok yatkın değil” dedi.

Aday olduğunda “İşçiler haklarında hiçbir yoksunluk yaşamayacak” diyordu

Oya Tekin aday olduğunda ve seçim çalışması yürüttüğünde Akif Akay yönetiminin sendikayla imzaladığı TİS’i bildiğini ifade eden bir başka işçi “Henüz adayken bunlardan hiç bahsetmiyordu. Bunu bilerek bu yola çıktı. Bu TİS onlar için sürpriz değil. Seçim sürecinde işçiden emekçiden yana söylemleriyle biz işçilerin yüreğine su serpmiş, bize umut vermişti” dedi.

İşçilerin paylaştığı bir videoda Tekin Aday olduğu sırada, “Seyhan Belediyesi personeli çalışma yaşamamı ile ilgili haklarından hiç bir yoksunluk yaşamayacak. Hayatımızın hiçbir döneminde emekçi kardeşlerimizin haklarını azaltmak için bir mücadelem olmadı” diyerek Seyhan Belediyesi işçi ve emekçilerine sözler vermişti.