AKP’li vekil-patron için çocukların harçlığından kesiliyor | Çelikaslan işçisi ‘sendikalaşmalıyız’ dedi

Elif Ekin Saltık
ekinsaltik@gmail.com

Antep — Antep Başpınar Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulu fabrikalarda çalışma koşullarının ağırlığının, çalıştıkları o koşullarda aldıkları düşük ücretin işçilerin canına tak ettirdiği fabrikalardan biri Çelikaslan. Bu şirketin direniş boyunca adı en çok dillendirilen fabrika olmasının nedeni sadece ağır çalışma koşullarıyla işçilere dayattığı düşük ücret değil, devletin tüm imkanlarını işçilere karşı kullanması oldu.

Fabrikanın sahiplerinden biri AKP Milletvekili İrfan Çelikaslan. Fabrikanın bir diğer ortağı Mehmet Çelikaslan direniş esnasında BİRTEK-SEN Genel Başkanı Mehmet Türkmen’le tartışırken “Zenginliğimi Allah verdi” sözleriyle gündem olmuştu.

Direnişten önce işçilere düşen pay aylık 25 bin lira. İşçiler Çelikaslan’ın piyasanın çok altında ücret dayattığını söylüyor. Evine konuk olduğumuz işçilerden biri de yaşam koşullarıyla yaşadığı sömürü düzenini ayna gibi bize yansıtıyor.

Kiralık evde, 3 çocukla, kışın bir odada yaşam mücadelesi

İş bulamama kaygısıyla ismini vermemizi istemeyen işçi direnişe çıkıp işten atılanlardan. Valiliğin de verdiği talimatla kırmızı kod verilmeden ve hakları da verilerek işten çıkarılacağı söylenmiş. Hatta işçiler, polisin fabrikaya gelip muhasebeciye kırmızı kodla işten atmanın olup olmadığını sorduğunu iddia ediyor. Yani Valilik talimatının yerine getirilip getirilmediğini denetliyor.

En büyüğü liseye giden 3 çocuğu var. İşçilerin yoğunluklu yaşadığı Güneş Mahallesi’nde kirada oturuyor. Mahallede kiralar 12-13 bin liradan başlıyor, akraba evi olduğu için o 7 bin 500 lira ödüyor. Evde doğal gaz sadece mutfakta ve salonda var. Kışın çocuklarla birlikte doğal gaz sobasının ısıttığı salonda yattıklarını söylüyor.

‘Haftanın 7 günü çalışmak insan işi değil’

Çalışma koşullarını şöyle anlatıyor işçi: “60-70 metre uzunluğunda makineler var. Bir işçiyi iki makineye birden baktırıyorlar, normalde bir işçinin bir makineye bakması lazım, insan işi değil. Sadece kendi işimizi yapmıyoruz, işimiz dışında işler de yapıyoruz. Ölüm doğum olunca izin almak sorun. Haftanın 7 günü çalışıp pazar günü 12 saat çalışıyoruz, tatil falan yok. En ufak bir şeyde yevmiyeler kesiliyor, yemekler berbat, molaya çıkmak problem…”

‘İşçiler Çelikaslan’da çalışmak istemiyor’

İşçi Çelikaslan’da sıcak, soğuk demeden çalıştığını, bir bölümde makineler yeni kurulurken soğukta, mont üzerinde çalıştığını anlatıyor. 3 yılda bir çıkış-giriş yapıldığı ayrıntısını da veriyor. İhbar tazminatı dışındaki haklar verilip isteyen işçi çalışmaya devam ediyor. Çalışma koşulları ve düşük ücret nedeniyle Antep’in merkezinden işçilerin çalışmayı çok istemediğini, Araban’dan Nizip’ten işçilerin çalışmaya getirildiğini sözlerine ekliyor. Ayrıca Çelikaslan’ların Suruçlu olması nedeniyle Suruçlu işçiler de çok.

İşçi eşi: Süper bir yaşam 100 bin lira ile anca

Diğer fabrikalardaki ücretlerle buranın ücreti arasındaki makas çok açılınca işçilerin canına tak etmiş: “Bazı yerler yüzde 40, 38, 35 veriyor. Bize yüzde 30 dayattı. Zaten ücretlerimiz asgari ücretten 2 bin lira fazlaydı.” İşçi ilk defa direnişe çıktığını, direnişin de birdenbire başladığını ifade ediyor: “Piyasaya da bakınca 10 bin lira kira ve faturalara ödüyorum. Çocuklara yetiştiremiyorum, oğlanı dolmuşla okula gönderiyorum. Geçim sıkıntısı var, şartlar çok zor, istediğimiz gibi geçinemiyoruz, çocukların harçlığından kesiyoruz… Her şey çok sıkıntı bizim için.”

Eşi de arada katılıyor sohbete: “Süper bir yaşam 100 bin lira ile anca. Ama bir 40 bin lira olsa bizim için. Her ay alacaklarımızı sıraya koyuyoruz. Çocuklara bir ay çorap alsam kazak alamıyorum, öteki aya deyip erteliyorum. Mutfak ihtiyaçları, ilaç her şey için böyle. Kendime en son 5 ay önce bir şey almışımdır belki. Sıra gelmiyor ki…”

Akrabalık ilişkileriyle direniş kırılmaya çalışılıyor

Direnişi kırma yöntemlerinden biri de Suruçlu ailelerin çocuklarını direnişe katılmamaları için baskılamaları: “Suruçlu ailelerden biri direnişteki çocuğunu arabayla alıp götürdü gözümüzün önünden”. Suruçlu sözü geçen büyüklerin gece yarılarına kadar Suruçlu işçilerin evini gezerek direnişten vazgeçirmeye çalışması da iddialar arasında.

‘İşçinin emeğinden başka bir şeyi yok’

Direnişin patronlara büyük korku yaşattığını söyleyen işçi, ancak Valilik yasağı, emniyeti karşılarında görmeleri ve Mehmet Türkmen’in tutuklanmasının işçiler arasında bir kaygı yarattığını sözlerine ekliyor: “İşçilerin korkusu olmasa patrondan bir adım önde olurlar. İşçinin emeğinden başka bir şeyi yok artık. Başpınar devasa büyüklükte, biri olmazsa diğeri olur. 20 yıl kölelik koşullarına dayanan işçiler var, insan soruyor ‘Sen nasıl dayandın bu koşullara bu ücrete’ diye!”

Valilik yasağının işçilerde çok büyük kırılma yarattığını dile getirip devam ediyor: “Valilik yasağı olmasaydı, 2 bin, 2 bin 500 işçi o gün orada açıklama yapsaydı çok farklı olurdu. Bir sürü işçi köşe başlarında toplanıp uzaktan izledi. Sonrasında Mehmet Türkmen tutuklandı. Tamam önünde sonunda çıkacak ama bu düzen değişsin istiyorsak da sendikaya sahip çıkmak gerek, işçilerin kendi önderlerini seçmesi gerek.”

İş cinayeti davası vekil seçildikten sonra düşürüldü

Çelikaslan’da 2021 yılında çalışan iİşçiler Kadir Uçar ve Recep Sağlam üç gün arayla kovidden ölmüş, ölümler iş kazası statüsünde sayılmamıştı. 2 işçinin ölümüyle ilgili açılan davada Çelikaslan Tekstil’in patronu İrfan Çelikaslan sorumlu olarak gösterilirken, Çelikaslan’ın 14 Mayıs 2023 genel seçimlerinden sonra milletvekili seçilmesiyle dava reddedildi ve düşürüldü. İşçiler de pandemi döneminde fabrikada vaka çıkmasına ve ölümlere rağmen üretimin devam ettiğini anlatmıştı.