Taşeron tersane işçileri ‘gaspları’ anlattı

Eren Yüceboy
yuceboye@gmail.com

İstanbul — Tersane işçileri, taşeron firmalarda yaygın olarak yaşanan ücret kesintileri ve hak gasplarıyla boğuşuyor. Geçtiğimiz günlerde gazetemizde yayımlanan bir haberde, Neva Gemi ve Milim Marine isimli taşeron firmalarda çeşitli gerekçelerle işçi ücretlerine yapılan kesintiler gündeme getirilmişti. Haberin, tersane işçilerinin bulunduğu sosyal medya gruplarında dolaşıma girmesiyle birlikte birçok işçiden konuya dair geri dönüşler alındı. İşçiler, yaşanan sorunların yalnızca bu iki firmayla sınırlı olmadığını, hemen her taşeron firmada benzeri hak gasplarının yaşandığını belirtti.

Tersane işçileri, çalıştıkları taşeron firmalarda maruz kaldıkları ücret kesintileri, hak gaspları ve diğer sorunları Evrensel’e ileterek, taşeron çalışma sisteminin yol açtığı mağduriyetleri somut örneklerle ortaya koydu. İşçiler, yaşadıkları hak gasplarını şeffaf bir şekilde anlatarak, bu sorunların yaygınlığını bir kez daha gözler önüne serdi. İşçiler şöyle konuştu:

Bir tersane işçisi: Çalıştığım birçok taşeronda sorunlar vardı. Sadece benim çalıştıklarımda değil. Başka işçi arkadaşlarımın çalıştığı firmalardan da çeşitli şeyler kulağıma geliyor. Kendi bulunduğum firmada ücretler 55 günde bir yatırılıyor. İşlerin azalması gerekçe ediliyor buna. İşler azalmış olsa bile, benim ücretimi zamanında vermeleri gerekiyor. Faturalar beklemiyor. 55 günde bir yatan maaşla hangi birine yetişeceksin?

Sefine Tersanesine bağlı Armuz isimli taşerondan bir işçi: Ücret kesintisi tersanelerde çok yaygın bir şey. En çok başvurulan yöntemlerden biri de işe girerken bize verilen kıyafetlerin parasının maaşlarımızdan kesilmesi. Dışarıda pantolon 300 lira civarında. Ama sana verilen kıyafet için ücret kesintisi yapılırsa 2-3 bin lira civarında bir kesinti oluyor.

Sanmar tersanesine bağlı taşeron firmada çalışan bir işçi: Sanmar’da bir ay çalıştıktan sonra çalıştığım yeri değiştirmek zorunda kaldım. Özellikle bir ay gibi kısa süreliğine çalışan işçilerde mutlaka bir ücret kesintisi oluyor. Tersanelerde de gir-çık yapma olayı yaygın. Patronlar da kendilerince böyle bir formül bulmuşlar. Eğer bir taşerondan ayrılıyorsan, o ayki maaşından mutlaka bir kesinti yapılıyor. Ben de Sanmar’dan ayrılırken ücretimden kesinti olmuştu.

Gemak Tersanesine bağlı taşeronlardan bir işçi: Gemak’ta bir taşeronda 4 gün çalıştım. O zaman yevmiyem 1500 liraydı. Toplamda 6 bin lira alacağım vardı içeride. Tek bir kuruş bile vermediler. Çeşitli gerekçelerle kesinti yapmışlar. Öyle söylediler.

Sefine Tersanesine bağlı Oska isimli taşeron firmadan bir işçi: Taşeronun yol açtığı sorunlar sadece kesintili maaşlar değil. Ücretler genel olarak sorun. Zam vermiyorlar. Maaşlarımız ay içerisinde ikiye bölünerek yatırılıyor. Şubat ayının ikinci yarısında yatırılan maaşlarımızı da aldık. Belki aldığımız zam oranı yatan bu maaşla birlikte anlaşılır dedik ama yine anlayamadık. Zamsız maaşları yatırmışlar. Aralıkta ne aldıysak, yine o yatmış hesaba.

Tersan Tersanesi’ne bağlı Progem isimli taşeron firmadan bir işçi: Benim maaşımdan da kullandığım taş motoru arızalandığı için kesinti yapmışlardı. Tersanelerde en çok kullanılan makinelerden biri taş motoru. Ama buna rağmen bu taş motorlarının çoğu eski. Hatta birçok arkadaşımız bu yüzden kaza yaşıyor. Motorun kafası arızalı. Takıyorsun spirali, eski olduğundan dolayı bir anda atma yapıyor, spiral gözüne fırlıyor. Gözlük takıyorsun, o bir nebze engelliyor. Ama bazen gözlük de fayda etmiyor. Yani makinelerin eski ve arızalı olmasından dolayı adamlar makineyi değiştirmek yerine, zaten eski olan motoru bozduğum gerekçesiyle benim ücretimi kesiyor. Saçmalık bildiğin.