Madran baba türbesinin dibine RES direkleri yapacaklar!

Özer Akdemir
ozerakdemir@gmailm.com

Aydın Bozdoğan ilçesi sınırları içerisinde bulunan Madran Dağında kurulması planlanan RES direkleri için ÇED olumlu kararı verildi. RES’ler yöre halkının Madran Baba Türbesi olarak bilinen ziyaretin ve 1. Derece arkeolojik sit statüsündeki kaya oygu mezarlarının yanı başında.

2300 ağaç kesilecek

Akfen Holding bünyesindeki Akfen Enerji tarafından yapılan projeye Aydın Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından verilen ÇED Olumlu kararına göre kararın Aydın Rüzgâr Enerji Santrali adı altında bölgeye 8 Türbin-30,88 MWm/30 MWe ve Elektrik Depolama Tesisi (30 MWe/60 MWh) yapılması planlanıyor. Çevre Düzeni Planında “Orman Arazisi” olarak geçen alanda ÇED Raporundaki verilere göre 2300’ün üzerinde ağaç kesilecek. Proje sahası ayrıca DSİ 21.Bölge Müdürlüğü sınırları dahilinde yapımı devam eden Bozdoğan Ovası Sulaması Sağ Sahil 1. Kısım Tamamlama işine ait sulama sahasında bulunmakta. DSİ projelendirilen  Elektrik  Depolama Tesisinin   sulama  alanı  dışına  çıkarılması  ve  sulama  hattına  en  az  7  m  mesafe uzaklıkta farklı bir alanda planlanması koşuluyla olur vermiş durumda.

10 tribün 8’e düşürüldü

Kültür Ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünün görüşünde ise bölgede tescilli kayaya oygu mezar yapısı korunma alanı sınırları içerisinde kalan bölümündeki proje faaliyetine ilişkin talebin uygun bulunmadı. Kurum, bu alanın proje dışına çıkarılması ve  yapılacak  çalışmalar  sırasında  tescilli  mezar  yapısı  ve  korunma  alanına  zarar verilmeyecek şekilde gerekli önlemlerin alınması şartlarıyla RES projesine olur verdi. Bu kurum görüşlerinin ardından 10 adet olarak planlanan RES direği projede 8 adete indirilirken, tribün sıralaması da değiştirildi.

RES direğine en yakın ev 100 metrede!

RES’lerin yörede yaşayan halka da özellikle gürültü bakımında ciddi sorunlara yol açtığı  projenin ÇED Dosyasında da bu durum “Bölgede yaşayan ve geçimini sağlayan yöre halkı faaliyetten birinci derecede etkileneceklerdir” ifadeleri ile ortaya konuyor. ÇED Dosyasında RES direklerinden T1 türbin noktasına 100 metre  mesafede  yer  alan  Madran  yerleşimine  bağlı  ağıl-ev, Elektrik  Depolama  Tesisi,  Şalt Merkezi ve İdari Bina alanına 25 metre mesafede yer alan Madran yerleşimine bağlı konutlar projeye en yakın konutlar olarak sıralanmış. Santral  Alanı,  Akçay  yerleşimi  merkezine  kuş  uçuşu  520  m, Ziyaretli yerleşimi merkezine 620 m, Altıntaş yerleşimi merkezine kuş uçuşu 6100 m mesafede yer alıyor. Ekonomik ömrü 49 yıl olarak öngörülen projenin hazırlık çalışmaları dahil 27 ayda tamamlanması, inşaat aşamasında 40, işletme aşamasında ise 8 kişinin çalışacağı dile getiriliyor.

 Direkler orman, tarla, cevizlik, merada dikilecek

Proje alanı; 1/100.000 ölçekli Aydın-Muğla-Denizli Planlama Bölgesi Çevre Düzeni

Planında “Orman Alanı” kullanımında kalmakta. Direklerin bulunduğu alanlar ise “Tarla”, “Kargir Ev, Tarla, Elma Bahçesi”, “Tarla ve Cevizlik”, “Kargır Ağıl ve Cevizlik” ve “Cevizlik” vasıflı parseller üzerinde yer alıyor.

Bölgede yapılan arazi çalışması ve literatür araştırması sonucunda proje alanı ve çevresinde bulunan ya da bulunması muhtemel 65 farklı familyaya ait 319 takson olduğu tespit edilirken, ÇED Rapodrunda tespit edilen bu taksonlardan 18 takson Türkiye’ye endemik olduğu belirtilmiyor. Kuşlarla ilgili yapılan gözlemlerde ise proje alanı ve yakın çevresinde 21 familyaya ait 46 kuş türü tespit edilmiş. Ornitoloji raporunda bu kuşlardan Küçük Akbabanın IUCN tehlike kriterlerine göre,  “EN (Tehlikede)” kategorisinde olduğu, Üveyik’in ise “VU (Duyarlı)” kategorisinde yer aldığı belirtiliyor.

Madran Baba türbesinin yanı başında

Yerel halkın eren ve derviş olarak nitelendirdiği Alevi Dedesi Madran Baba Türbesinin yanı başında yapımı planlanan RES direkleri bölgede yaşayan özellikle Tahtacı Türkmenleri olarak bilinen Alevi yurttaşlar tarafından tepki ile karşılanıyor. Madran Baba’nın Fatih Sultan Mehmet’in askerlerinden okçu Musa Baba olduğu sanılmakta.

15 yıl önce Madran’da RES’lere karşı büyük direniş

İlk olarak şirketle 2010 yılının aralık ayında karşı karşıya geldik. Gecenin geç saatlerinde şirketin sondaj makineleri Madran Dağı'na çıktığını öğrenince köylülerle birlikte makinelerin önünü kesip geri döndürdük. Daha sonraki günlerde de Jandarma sık sık köye gelerek köylüye göz dağı vermeye başladı. Bizler de RES'in yapılacağı alanda nöbet çadırları kurduk. Gece gündüz köy halkı ile birlikte nöbet tutmaya başladık. Şirketin bu arada el değiştirdiğini duyduk. Projenin ilk sahibi olan CHP Aydın Milletvekili Osman Aydın Şirketin %75 ni AKP' ye de yakınlığı ile tanınan Asyabank'ın da ortağı olan Mustafa Cemaloğlu'na devir etti. Madran Dağında, Çıplak delilen dağın 1700 metrelik zirveszinde 2010 yılında CHP Aydın Milletvekili Osman Aydın’ın Şirketi tarafından başlatılan RES projesi daha sonra AKP' ye de yakınlığı ile tanınan Asyabank'ın da ortağı olan Mustafa Cemaloğlu'na devredildi. Madran’da yapılmak istenen RES’lere karşı özellikle İbrahimkavağı köylüleri tarafından günlerce eylemler yapıldı, nöbet tutuldu. Zaman zaman jandarmanın biber gazlı, coplu müdahalelerine, gözaltı ve tutuklamalara rağmen eylemlerinden vazgeçmeyen köylülerin direnişi sonrası yapılmak istenen 100 RES direğinin sayısı 10’a kadar düşürüldü.