Almanya’da seçim sonuçları siyasi partileri sarstı

Yücel Özdemir
yozdemir@evrensel.net

Köln – Almanya’da seçimler siyaset arenasını kısmen sarstı. İktidari kaybeden koalisyon hükümetin siyasi parti liderleri görevlerinden istifa ediyor.

Erken seçim hamlesiyle partisinin düşmekte olan oylarını arttırmayı planlayan Hür Demokrat Parti (FDP) Genel Başkanı ve Maliye Eski Bakanı Christian Lindner, bunu başaramadığı gibi siyaset sahnesinden silinen isimlerden birisi oldu. Partisinin baraj altında kalmasının sorumluluğunu üstlenen Lindner, bir daha genel başkanlığa aday olmayacağını açıkladı. Muhtemelen o da, daha önce birçok Alman siyasetçinin yaptığı gibi bir şirkete transfer olacak.

SDP’de çözülme

Benzer bir durum Başbakan Olaf Scholz için de geçerli. Erken seçimlerle birlikte yeniden başbakan adaylığında ısrar eden Scholz, Sosyal Demokrat Parti (SPD) tarihinde en düşük oyu alan başbakan adayı oldu. SPD’deki çözülmeyi, izlediği ekonomik, sosyal ve militarist politikalarla hızlandıran Scholz da bundan sonra siyasete etkili görevlerde bulunmayacağını duyurdu. SPD’nin koalisyon ortağı olması durumunda Friedrich Merz’in başbakanlığını yapacağı hükümette de yer almayacak.

SPD Meclis Grup Başkanı Rolf Mützenich de görevlerini bırakan isimler arasında. Mützenich’in yerine SPD Eş Genel Başkanı Klingbeil’in meclis grup başkanı olması bekleniyor. Diğer Eş Başkan Saskia Esken ise ağır yenilgiye rağmen görevinde kalmak istediğini açıkladı.

Seçim yenilgisinin ardından bir açıklama yapan SPD’nin gençlik örgütü Juso’nun Başkanı Philipp Türmer de “Tüm kampanya büyük bir tökezlemeydi” dedi. Scholz’un başbakan adayı olarak gösterilmesinin bir hata olduğunu da sözlerine ekledi.

Diğer partilerde durum

Önceki hükümette Scholz’un yardımcılığını yapan Yeşillerin Başbakan Adayı Robert Habeck de aktif siyasetin dışına kalacaklar arasında. Habeck seçim sonrasında yaptığı açıklamada, bundan sonra partinde önemli görevler üstlenmeyeceğini dile getirdi.

Sol Partiden (Die Linke) ayrılarak kurulan Sahra Wagenknecht Birliği (BSW) Eş Başkanı Sahra Wagenknecht ise ne yapacağı konusunda henüz bir açıklama yapmış değil. Seçim sonuçlarını yenilgi olarak kabul eden Wagenknecht, öncelikle sonuçlara itiraz edeceklerini söyledi. İtirazın sonuç getirmemesi durumunda Wagenknecht’in de siyasetten çekilmesi gündeme gelebilir. Zira daha önce siyasi geleceğimin seçim sonuçlarına bağlı olacağını ifade etmişti.

Merz’in acelesi var

Başbakanlık koltuğuna oturmak için gün sayan Hıristiyan Demokrat Parti (CDU/CSU) Lideri Friedrich Merz, Paskalya tatili öncesinde, yani nisan ortasına kadar yeni hükümeti kurmak istediğini açıkladı. Bu tarihe kadar halen görevde olan eski hükümet ve eski parlamentoyla bazı değişiklikler yapmak istediklerini de ifade etti. Kurulması muhtemel olan CDU/CSU-SPD koalisyon hükümetinin üçte iki çoğunluğu olmadığı için anayasa gereği olan bazı değişikleri yapması mümkün görünmüyor. Bu nedenle eski parlamentoyla yapılması gereken bazı “reformları” yapmaya niyetli. Merz yaptığı açıklamada SPD, Yeşiller ve FDP ile Federal Meclisin mevcut yapısıyla üçte iki çoğunluk gerektiren bir dizi konunun olduğuna dikkat çekti. Bunlar arasında örneğin federal anayasa mahkemesine yargıç atanmasının yanı sıra borç freninin kaldırılması yer alıyor.

Yeni mecliste muhtemel koalisyon ortaklarının 328 sandalyesi bulunuyor. Yeşiller’in 85 milletvekili de eklendiğinde üçte iki çoğunluk olan 420 vekili bulması mümkün değil. Üçte birden fazla sandalyeye sahip ırçkı AfD ve Sol Partinin birlikte davranması durumunda birçok yasal düzenlemenin yapılması mümkün olmayacak. Bu nedenle Merz, eski hükümet partilerine değişiklikler için öneride bulundu. Diğer partilerden somut bir yanıt ise almadı.

Seçimlere katılımın yüksekliği AfD’ye yaramış

Seçimlerde yüzde 20.8 oy alarak ikinci olan aşırı sağcı AfD partisi, en fazla oyu daha önce sandık başına gitmeyen seçmenlerden aldı. Toplam 10 milyon 327 bin 148 oy alan AfD, seçim sonrasında yayımlanan anketlere göre bu oyların yaklaşık 1.8 milyonunu daha önce sandık başına girmeyen seçmenden aldı. Bu da seçimlere katılım oranının yüksek olmasının asıl olarak AfD’ye yaradığını gösteriyor.

Aynı ankete göre AfD’ye CDU’dan bir milyon, FDP’den 900 bin, SPD’den 720 bin, Sol Partiden 110 bin, Yeşillerden de 100 bin oy kaydı. BSW’ye ise 60 bin oy kaptırdı.

Seçimlerde sürpriz bir çıkış yapan Sol Parti ise daha önce sandık başına gitmeyen seçmenlerden yaklaşık 300 bin oy alırken, en çok oyu 700 bin ile Yeşillerden, 560 bin SPD’den, 100 bin FDP’den, 70 bin CDU’dan aldı. Sol Partiden 110 oy AfD’ye, 350 bin oy ise BSW’ye gitti.